گروس عبدالملکیان
محمدرضا عبدالملکیان در سال ۱۳۵۸ ازدواج کرد و در ۱۸ مهر سال ۱۳۵۹، فرزند اول او در ستارخان تهران به دنیا آمد. محمدرضا که از شاعران ایرانی معاصر است، با ذوقی شاعرانه نام پسر را از کوهی در زادگاهش، نهاوند گرفت و او را گروس نامید. گروس عبدالملکیان (Garous Abdolmalekian) همانند پدر استعداد سرودن شعر دارد و از زمانی که ۱۱ساله بود شروع به سرودن شعرهایی زیبا کرد و آنها را در مجلات کیهان بچهها و سروش نوجوان برای همسن و سالانش به چاپ رساند. در دههی هفتاد، فعالیت او جدیتر شد و شعرهای وی در نشریههای معتبری همچون کارنامه و عصر پنجشنبه به چاپ رسید. اما اولین دفتر شعر او، پرنده پنهان، در سال ۱۳۸۱ چاپ شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
گروس عبدالملکیان علاوهبر سرودن شعر به مطالعه در باب تئوری و نظریههای ادبی پرداخته و دغدغهی این موضوعات ادبی را دارد. هماکنون در نشر چشمه دبیر بخش شعر است و در دانشگاههای مختلفی همچون شهید بهشتی و علامه طباطبایی و فضاهای فرهنگی مانند شهر کتابها چندین کارگاه شعر برگزار کرده است. او همچون پدرش، عضو انجمن فرهنگی و هنری ایران است و در جشنوارهی شعر بهاران بهعنوان دبیر جشنواره فعالیت داشته است.
گروس عبدالملکیان چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟
گروس عبدالملکیان در سال ۲۰۲۳ جایزهی معتبر رودی را که یکی از معتبرترین جوایز کشور ایتالیاست، دریافت کرد. عبدالملکیان این جایزه را با عنوان شاهد زیبایی که به نویسندگان معاصر اهدا میشود، در بخش شاعران تاثیرگذار معاصر به خود اختصاص داد. هیئت داوران در رابطه با علت این انتخاب بیانیهای صادر کردند: «گروس عبدالملکیان در سطح جهان، یکی از شاخصترین صداهای شعر معاصر فارسی است. چندین سال است که شعرها و سطرهای او نهتنها در ایران که در زبانهای مختلف دست به دست میچرخد و اثرگذار است.»
در کشور آمریکا، گروس عبدالملکیان نامزد نهایی جایزهی قلم آمریکا با عنوان جایزهی پن شد. در ایران نیز جوایز متعددی همچون برگزیدهی کتاب سال شعر جوان ایران، جایزهی سراسری شعر جوان امروز (شاخهی نبات شیراز) و جایزهی سراسری شعر جوان کشور- بندرعباس، در دو دوره، جایزهی شعر امروز ایران و شبهای شهریور را با خود به خانه برده است.
گروس عبدالملکیان در سطح بینالمللی فعال بوده و در جشنوارههای معتبر گوناگونی همچون جشنوارهی بهار شاعران در پاریس، جشنوارهی شعر صداهای زنده در شهر سِت در فرانسه، جشنواره شعر مرسیپوئسی در سوئد، جشنواره شعر گلاویژ در سلیمانیهی عراق و... شرکت داشته است.
سبک اشعار گروس عبالملکیان
شعرهای گروس عبدالملکیان واقعگرایانه است و از طبیعت سخن میگوید و در عین حال، سادگی بسیار دلنشینی دارد. او در اکثر اشعارش از فضاهای انتزاعی استفاده نمیکند و همینْ برقراری ارتباط با شعرهای آقای عبدالملکیان را ساده میکند. شعرها با تصویرسازیهای بسیار خلاقانهای سروده شدهاند و روح مخاطب را نوازش میکنند. عبدالملکیان به زبان شیرین پارسی شعر میسرایند؛ اما این شعرها به زبانهای دیگری همچون انگلیسی ترجمه شدهاند و از طریق چاپ در نشریهای همچون نیویورک تایمز در دسترس علاقهمندان قرار گرفتهاند. از ترجمههای دیگر کتابهای عبدالملکیان میتوان به زبانهای ایتالیایی، آلمانی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی، کردی و ترکی اشاره کرد.
معرفی آثار گروس عبدالملکیان
به دلیل تصویرسازیهای بسیار زیبا و ترکیبهای خلاقانه و انتشار آنها همراه با عکس و نقاشی و اهمیتی که آثار عبدالملکیان از نظر مفاهیم زیباییشناسی دارد، تاکنون مقالات علمیپژوهشی بسیاری دررابطهبا آثار او از منظر زیباییشناسی و مفهوم آن در مجلات علمیپژوهشی منتشر شده است.
سهگانهی خاورمیانه، جنگ، عشق، تنهایی
این کتاب مجموعهای از اشعار بههمپیوسته است. یعنی هر بیت در عین استقلال به بیتهای دیگر نیز پیوستگی دارد. این تعریفی است که آقای گروس از این کتابش دارد. سهگانهی خاورمیانه، جنگ، عشق، تنهایی در سال ۱۳۹۷ توسط نشر چشمه به چاپ رسید. این کتاب با ترجمه به زبانهای فرانسه، ایتالیایی و عربی به این کشورها سفر کرده است.
هیچ چیز مثل مرگ تازه نیست
این کتاب مجموعه شعر نو است. اما یک نکتهی قابلتوجه دارد که آن را از سایر کتابهای شعر متمایز میکند. عبدالملکیان با همراهی نازنین طباطبایی با سیوشش عکاس ارتباط برقرار کردند و نتیجهی این همکاری و ارتباط شد کتابی که در آن به ازای هر شعر یک قطعه عکس وجود دارد: پنجاه قطعه شعر و پنجاه قطعه عکس. عکسهایی از افراد مشهور همچون عباس کیارستمی در این کتاب وجود دارند که البته شعر و عکس در کنار هم ترکیب چشمنوازی را ایجاد کرده است و به تصویرسازی و درک حقایق بیانشده در شعرها کمک بسیاری میکند. این اثر در سال ۱۳۹۳ توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.
رنگ های رفته دنیا و گزیده ای از پرونده پنهان
این کتاب در اصل مجموعه اشعار گروس عبدالملکیان در دو دفتر است: دفتر اول «رنگهای رفتهی دنیا» که مجموعه اشعار او از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ را در بر میگیرد و دفتر دوم گزیدهای از «پروندهی پنهان» که شعرهای قدیمیتر، از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۸۰ را در خود دارد. قالب این شعرها همگی نو است. این مجموعه شعر در سال ۱۳۹۵ توسط نشر چشمه چاپ و توزیع شده است.
پذیرفتن
در کتاب پذیرفتن بهترین و شناختهشدهترین شعرهای گروس عبدالملکیان دور هم جمع شدهاند. خوانندههای کتاب با آن ارتباط برقرار کردهاند؛ اما شاید بتوان گفت «پذیرفتن» که دررابطهبا پذیرش مرگ سخن گفته، سرد است و غمگین، در عین حال اجتنابناپذیر و باورپذیر. نشر چشمه در سال ۱۳۹۳ این کتاب را روانهی بازار کرده است.
علاوه بر آثاری که از آنها سخن گفتیم، دو آلبوم صوتی نیز از شعرهای گروس عبدالملکیان تاکنون منتشر شده است و نکتهی جالب آنکه یکی از آنها با صدای خود او منتشر شده و دیگری پروژهای گروهی بوده است؛ گروهی از مطرحترین هنرمندان کشور: صدای مهدی پاکدل و آهنگسازی کارن همایونفر.