سعیده شفیعی
زندگینامه و معرفی کتاب‌های سعیده شفیعی
سعیده شفیعی (Saeideh Shafiei) داستان‌نویس و روزنامه‌نگار ایرانی، در حوزه‌های اقتصادی فعالیت می‌کند و نویسنده‌ی رمان «دختر پیچ» است. این رمان که با الهام از یک افسانه‌ی محلی نوشته شده، توانسته توجه بسیاری از مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کند. او پیش‌تر بهعنوان برگزیده‌ی جشنواره‌ی بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها معرفی شده بود. شفیعی در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱ بازداشت شد و این موضوع بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت.
بیوگرافی سعیده شفیعی
سعیده شفیعی در شهریورماه ۱۳۶۲ در تهران به دنیا آمده است. او دانش‌آموخته‌ی کارشناسی اقتصاد از دانشگاه علامه طباطبایی و ارشد اقتصاد انرژی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز است. سعیده شفیعی در حرفه‌ی روزنامه‌نگاری خود به‌صورت تخصصی بر حوزه‌ی اقتصاد کلان تمرکز دارد. او بهعنوان یک اقتصاددان و روزنامه‌نگار، عضو انجمن‌ها و مجامع صنفی متعددی است. او از سال 1397 تا به امروز، عضو انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران و فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران بوده است. همچنین عضویت در انجمن اقتصاد انرژی و انجمن نفت ایران را نیز در سوابق خود دارد. شفیعی در این سال‌ها بهعنوان خبرنگار حق‌التحریر با رسانه‌های متعددی همکاری داشته است. علاوه‌بر اینکه در حوزه‌ی نویسندگی نیز فعال بوده و تاکنون سه کتاب به قلم او منتشر شده است. یکی از این آثار در حوزه‌ی اقتصاد با عنوان «مطالعات پشتیبان نقشه راه تحول گروه اقتصاد شهری و درآمد پایدار» منتشر شده که شفیعی در نگارش آن با دو نویسنده دیگر همکاری داشته است. دو کتاب دیگر او به حوزه‌ی رمان و داستان اختصاص دارند.همچنین همسر ایشان «حسن همایون» شاعر، داستان‌نویس و روزنامه‌نگار است.
بازداشت
سعیده شفیعی در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۳ دستگیر و به زندان محکوم شد. در نخستین بازداشت، او در منزلش بازداشت و به اتهام تبلیغ علیه امنیت ملی محکوم شد، اما پس از مدتی بازداشت موقت آزاد گردید. حکم او در سال ۱۴۰۲ متوقف شد. بااین‌حال، در ۱۶ شهریور ۱۴۰۳، علی‌رغم ابتلا به بیماری، برای گذراندن حکم ۳ سال و ۶ ماه زندان به دلیل گزارشگری درباره فقر و تبعیض به زندان بازگردانده شد. این روزنامه‌نگار زندانی و جمعی دیگر از زن‌های محبوس در بند زنان اوین به دلیل اعتراض به تفتیش‌های بدنی نامتعارف و آزاردهنده با محرومیت از تماس و ملاقات مواجه شدند. زندانی شدن سعیده شفیعی و دو روزنامه‌نگار، واکنش‌هایی را در سطح داخلی و خارجی به‌همراه داشت. دیده‌بان حقوق بشر در واکنش به برگزاری این دادگاه اعلام کرد اتهامات این سه روزنامه‌نگار باید لغو شوند. گزارشگران بدون مرز، صدور احکام سنگین برای شفیعی را اقدامی انتقام‌جویانه از سوی حکومت ایران توصیف و آن را محکوم کرد.
جوایز و افتخارات
سعیده شفیعی در چهارمین جشنواره‌ی مطبوعات و خبرگزاری‌ها در بخش مقالات، بهعنوان فردی برگزیده معرفی شد.
مروری بر کتاب‌ها و آثار سعیده شفیعی
سعیده شفیعی فعالیت روزنامه‌نگاری خود را از سال ۱۳۹۰ آغاز کرد. یادداشت‌ها، مقالات، گزارش‌ها و مصاحبه‌های او در نشریات معتبری چون ایران فردا، انصاف نیوز، دنیای اقتصاد، شرق، ارمغان بیداری، تدبیر، توسعه ایرانی، راهبرد اقتصادی و اطلاعات سیاسی - اقتصادی منتشر شده‌اند. مقالات او بیشتر به موضوعاتی همچون بودجه‌های عمرانی، تورم، یارانه، اعتبارات وزارت‌خانه‌ها، تحلیل رشد یا سقوط اقتصادی، سهم زنان در بازار کار و سایر موضوعات اقتصادی می‌پردازند. شفیعی به دلیل تخصص و تسلط خود بر سوژه‌ها، جایگاه معتبری در میان روزنامه‌نگاران دارد. او نه‌تنها یک خبرنگار یا گزارشگر صرف در حوزه اقتصاد است، بلکه با تحلیل و کارشناسی دقیق مسائل، دیدگاهی جامع‌تر به مخاطبان ارائه می‌کند. این روش، نوشته‌های او را فراتر از گزارش‌های معمول قرار داده و توانسته است نگاه خوانندگان را به موضوعات مختلف اقتصادی گسترش دهد.
سعیده شفیعی در سال‌های ۹۵ و ۹۶ دو کتاب داستانی منتشر کرد که با استقبال مخاطبان مواجه شدند. اولین کتاب او یک رمان بلند بود، و کتاب دوم مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه را شامل می‌شد. این آثار نشان‌دهنده‌ی توانایی او در خلق داستان‌هایی جذاب و پرمخاطب هستند.
کتاب دختر پیچ
کتاب دختر پیچ نخستین رمان سعیده شفیعی است که با الهام از افسانه‌ای محلی روایت می‌شود. این افسانه می‌گوید کسانی که زعفران می‌کارند، نفرین شده و خوشبخت نمی‌شوند. رمان با بهره‌گیری از این افسانه، داستانی عمیق و عاشقانه را برای مخاطب به تصویر می‌کشد. نام کتاب برگرفته از واژه‌ای مرتبط با کاشت زعفران است، مفهومی که در سراسر داستان با روایت‌ها درهم‌تنیده شده است. رمان دو داستان جداگانه دارد که در نقطه‌ای به هم می‌رسند: یکی درباره‌ی مردی که کارمند اداره مالیات و ساکن مشهد است و پدرش خانواده و زمین‌های زعفرانشان را ترک کرده و ناپدید شده است و دیگری درباره‌ی دختری که در دیداری کاری دلباخته این مرد می‌شود. نشر چشمه این کتاب را در سال ۱۳۹۵ منتشر کرده است. یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی کتاب، حضور سه راوی است: دو راوی اول‌شخص که داستان را از نگاه خود روایت می‌کنند و راوی دانای کل که امکان ارائه دیدگاهی متفاوت را فراهم می‌کند. در نقدی بر این اثر آمده است: «در نگاه نخست، شاید حضور چند راوی چندان ضروری به نظر نرسد و تنها به پیچیدگی داستان بیفزاید. اما همین ویژگی به نویسنده امکان تأثیرگذاری بیشتر و همراهی بهتر مخاطب را داده است. نویسنده به‌خوبی از ارائه‌ی تمامی اطلاعات پرهیز کرده و با مدیریت جریان انتقال اطلاعات، کشش داستان را افزایش داده است.»
کتاب ایستگاه گورخوان
نویسندگان، داستان کوتاه را فرصتی برای بیان ایده‌ها و ایده‌آل‌های زیستی خود و همچنین مجالی برای آزمودن مهارت‌های فنی در نوشتن می‌دانند. بر همین اساس، انتشار یک اثر در قالب داستان کوتاه نه‌تنها به مخاطب امکان نگاهی عمیق‌تر به دغدغه‌ها و تفکرات نویسنده را می‌دهد، بلکه باعث می‌شوند که توقع خوانندگان از نویسنده بالاتر برود. کتاب ایستگاه گورخوان دومین اثر سعیده شفیعی است که انتشارات کتاب نیستان آن را منتشر و روانه‌ی بازار کرده است. این مجموعه نشان‌دهنده‌ی تمایل نویسنده به روایت داستان‌هایی ساده با پایان باز است. شفیعی در این اثر تلاش کرده است مخاطب را به نقطه‌ای برساند که مستقل از نگاه نویسنده، تصمیم و برداشت شخصی خود را از داستان داشته باشد. همین ویژگی، داستان‌های این مجموعه را از دیگر آثار متمایز کرده و به‌نوعی آن‌ها را بازتاب‌دهنده‌ی رویکردی متفاوت در داستان‌نویسی کرده است. شفیعی که از شاگردان داوود غفارزادگان در دوره‌ی پیشرفته‌ی داستان کوتاه بوده است، فضای این کارگاه را در مجموعه‌ی داستان ایستگاه گورخوان منعکس کرده است. این کتاب شامل ده داستان کوتاه به نام‌های قاصدک، بافه کنفی، غلط املایی، چای ترش، ایستگاه گورخوان، عروسی زهرا، بوم نقاشی، شبرنگ‌ها، گربه روی دیوار و بوی کافور بوی زعفران است. داستان‌های این مجموعه با وجود پایان‌های جذاب و تأثیرگذار که هر اثر را ماندگارتر می‌کند، با نقدهایی نیز مواجه شده‌اند. برخی منتقدان پایان‌ها را بیش از حد معمایی توصیف کرده‌اند که ممکن است باعث سردرگمی مخاطب شود. بااین‌حال، همین ویژگی پایان باز و رویکرد متفاوت، نقطه قوتی برای برانگیختن تأمل و درگیری ذهنی خواننده محسوب می‌شود.
