حسام سلامت

حسام سلامت (Hesam Salamat) جامعه‌شناس، مترجم و پژوهشگر مستقل است. او دکترای جامعه‌شناسی اقتصادی دارد (که البته نیمه‌تمام باقی ماند) و در زمینه‌ی فلسفه و علوم اجتماعی متخصص است.

سلامت در جایگاه مدرس آزاد در حوزه‌هایی مانند نئولیبرالیسم، اقتصاد سیاسی و بازار فعالیت داشته و درس‌گفتارهای متعددی ارائه داده است. ترجمه و خوانش آثار متفکرانی مانند هانا آرنت و تئودور آدورنو از جمله فعالیت‌های اوست. سلامت در تحلیل مسائل اجتماعی و فلسفی نیز تأثیرگذار است. موضوعاتی مانند فلسفه‌ی سیاسی، نقد اجتماعی و تحلیل‌های اقتصادی در کارهای او مورد توجه قرار گرفته‌اند.

بیوگرافی سلامت

حسام سلامت زمانی که در حال گذراندن تحصیل در رشته‌ی جامعه‌شناسی در مقطع كارشناسی‌ارشد در دانشگاه تهران بود، در پی حوادث بعد از انتخابات رياست‌جمهوری دور‌ه‌ی دهم در تهران توسط نيروهای امنيتی بازداشت شد و پس از گذراندن دو ماه بازداشت در بند ۲۰۹ اوين با قرار وثيقه‌ی ۲۰۰ میلیونی آزاد شد.

حسام سلامت در آزمون دكترای جامعه‌شناسی با رتبه‌ی نخست در دانشگاه تهران پذيرفته شد، اما با دخالت‌های مديرگروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و نهادهای امنيتی خارج از دانشگاه از ادامه‌ی تحصيل در دانشگاه بازماند.

او در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه تلگرام و اینستاگرام خوانش‌هایی از کتاب‌های «وضع بشر» و «انقلاب» نوشته‌ی هانا آرنت، «ایدئولوژی آلمانی» نوشته‌ی کارل مارکس و فردریش انگلس، «سرمایه»، «دست‌نوشته‌های اقتصادی – فلسفی ۱۸۸۴» و «درباره‌ی مسئله‌ی یهود» نوشته‌ی کارل مارکس، «عناصر فلسفه‌ی حق» و «پدیدارشناسی روح» نوشته‌ی گئورگ ویلهلم فردریش هگل، «قواعد روش جامعه‌شناسی» نوشته‌ی امیل دورکیم و «برای عشق به میهن» نوشته‌ی مائوریتسیو ویرولی ارائه کرده است. سلامت همچنین در مؤسسه‌ها و آکادمی‌های موازی دوره‌هایی در حوزه‌ها‌ی فسلفه‌ی سیاسی، جامعه‌شناسی، هنر و... برگزار کرده است.

کتاب سویه‌ها؛ مطالعه‌ای در فسلفه‌ی هگل

«سویه‌ها» عنوان کتابی نوشته‌ی تئودور آدورنو، فیلسوف آلمانی و از اعضای مکتب فرانکفورت است که در ایران با ترجمه‌ی محمدمهدی اردبیلی، حسام سلامت و یگانه خویی منتشر شده است. تئودور آدورنو در ۱۴ نوامبر ۱۹۵۶، به‌مناسبت سال‌مرگ هگل در دانشگاه آزاد برلین یک سخنرانی ایراد کرد و از فلسفه‌ی هگل سخن گفت. کتاب سویه‌ها دربردارنده‌ی متن این سخنرانی است. در این اثر مسئله بیشتر بر سر فهم آدورنو است تا هگل، هرچند این دو در نهایت از هم جدا نیستند و به شیوه‌ای دقیقاً دیالکتیکی همدیگر را وساطت، نفی و بازآفرینی می‌کنند.

در اندیشه‌ی آدورنو نوعی تنش درونی وجود دارد که خود آدورنو آگاهانه از آن حراست می‌کند؛ تنشی میانِ دفاع از کلیت و نقد کلیت، میان دفاع از روشنگری و نقد روشنگری، میان دفاع از عقل و سوژه‌ی مدرن و نقد سوژه و عقل مدرن، و در یک کلام، تنشی میان دفاع از هگل و نقد هگل. این تنش از قضا در خود دیالکتیک هگل نیز حضور دارد و رابطه‌ی نفی و ایجابِ توأمان را به ذات حقیقت، به خودِ جوهر، و نهایتاً به بطن خود ایده برمی‌کشد. یگانه راه فهم آدورنو، همچون هگل، تن‌سپردن به این شکاف و گوش‌سپردن به تنش‌های درونی تفکر آدورنو است که متن را چندپاره می‌کند تا جایی که خودِ متن علیه خود به پا می‌خیزد. ترجمه‌ی این کتاب، حاصل گفت‌وگویی چندساله و سراسر انتقادی است که از اختلاف مترجمان در فهم هگل و روایت آدورنو از او آغاز می‌شود و دامنه‌اش تا اختلاف مترجمان در فهم متفاوتشان از سیاست، اقتصاد، فرهنگ و جامعه گسترش پیدا می‌کند.

تهران و شکل‌گیری دولت مدرن

اولین مقاله‌ی کتاب «بازخوانی شهر: حکمرانی شهری» نوشته‌ی حسام سلامت است. عنوان مقاله‌ی او «تجدد شهری و تنظیمات آن» است. سلامت در این مقاله خاستگاه حکومت‌مندی شهر تهران را از خلال حکومت‌مندی دولت مورد بررسی قرار داده است. هدف او از این بررسی شرح چگونگی شکل‌گیری دولت مدرن در ایران بوده است. او از دل بیان سبقه‌ی تهران به‌عنوان پایتخت، مجموعه‌ای از کدهای ارتباطی میان شکل‌گیری دولت حکمران و سیستم مدیریت‌شهری را ترسیم کرده است.

کتاب بازآرایی گورستان

کتاب بازآرایی گورستان عکس‌هایی از «آیدین باقری» و جستارهایی درباره‌ی مرگ و گورستان نوشته‌ی مهدی یوسفی و حسام سلامت را در بر دارد. حسام سلامت در این اثر با تکیه بر آرای والتر بنیامین و نوربرت الیاس از معنای گور و گورستان و مسائل هستی‌شناختی مرگ و رابطه‌ی آن با انسان سخن گفته است. در جستارهایی که به قلم مهدی یوسفی نگاشته شده‌اند، از سرگذشت قبر مشروطه‌خواهان و شاعران تبریز در فرایند توسعه‌ی شهری آگاه می‌شوید.