توماس پین

توماس پین (Thomas Paine) نویسنده، مخترع، فیلسوف و فعال سیاسی انگلیسی-آمریکایی بود. کتاب‌های او همچون عقل سلیم و بحران تأثیر مهمی بر انقلاب آمریکا داشته است. او حتی در انقلاب فرانسه نیز فعال بود. به توماس پین در طول زندگی‌اش بارها توهین شد؛ اما هنوز هم نوشته‌های او و ایده‌های مطرح‌شده در آن‌ها علاقه و اشتیاق فراوانی را در میان مردم ایجاد می‌کند.

بیوگرافی توماس پین

توماس پین در ۲۹ ژانویه ۱۷۳۷ در تتفورد انگلستان متولد شد. تحصیلات رسمی توماس پین ناچیز و کم بود. او تنها به‌اندازه‌ای تحصیل کرد که بتواند بخواند، بنویسد و حساب کند. در ۱۳سالگی همراه پدرش به سرکار رفت و شغل‌های مختلفی را امتحان کرد، اما همگی دوره‌ی کوتاهی داشتند و ادامه‌دار نشدند. پین در نهایت به‌عنوان یک مأمور مالیات مشغول به کار شد. وظیفه‌ی او در این سمت این بود که قاچاقچیان را شکار کند و مالیات مشروبات الکلی و تنباکو را بگیرد. دستمزد خیلی زیادی نداشت؛ اما بخشی از همین دستمزد کم را صرف خرید کتاب می‌کرد تا معلومات خود را افزایش دهد.

زندگی پین در انگلستان خیلی موفق نبود. دو ازدواج کوتاه را پشت سر گذاشت و دست به هر کاری که می‌زد در آن یا ناموفق بود یا ناراضی. در سال ۱۷۷۲ او مدعی شد که افزایش حقوق تنها راه برای پایان‌دادن به فساد در خدمات است و به دلیل آوردن این استدلال و بیانیه از اداره مالیات برکنار شد.

در سال ۱۷۷۴ زمانی که توماس پین در اوج ناامیدی بود به بنجامین فرانکلین در لندن معرفی شد. بنجامین فرانکلین به او کمک کرد تا به مستعمرات بریتانیا در آمریکا مهاجرت کند. مهاجرت او مصادف با زمانی شد که خشم آمریکایی‌ها از بریتانیای کبیر رو به افزایش بود و درگیری‌های مسلحانه در بخش مستعمرات در حال شکل‌گرفتن بود. پین مدتی را با مجله پنسیلوانیا همکاری کرد و مقالات متعددی را با اسم مستعار برای این مجله نوشت. پین کتاب عقل سلیم خود را در ژانویه ۱۷۷۶ منتشر کرد. او در این کتاب استدلال کرد که کل سیستم بریتانیا اساساً بر طبق اشرافیت، سلطنت و استبداد استوار است. عقل سلیم بین آمریکایی‌ها بسیار مشهور شد و تقریباً هر آمریکایی میهن‌پرست این کتاب را خواند. عقل سلیم چون کاتالیزوری برای انقلاب آمریکا و درخواست استقلال از بریتانیای کبیر عمل کرد.

در سال ۱۷۷۷ کنگره‌ی آمریکا پین را به‌عنوان منشی کمیته‌ی امور خارجی منصوب کرد. او تا اوایل سال ۱۷۷۹ در این سمت باقی ماند.

در پایان انقلاب آمریکا، پین دوباره خود را در فقر دید. نوشته‌های میهن‌پرستانه‌اش صدها هزار نسخه فروخته بود، اما او از پذیرش هرگونه سود خودداری کرده بود. او از کنگره درخواست کمک مالی کرد و درنهایت ۵۰۰ پوند و مزرعه‌ای به او داده شد. او وقت خود را در این زمان صرف اختراع کرد. او روی ساخت یک پل کار کرد.

در سال ۱۷۸۷ عازم اروپا شد تا طرح خود را برای ساخت پل امتحان کند؛ اما موضوع دیگری فکر پین را درگیر کرد و مسیرش را تغییر داد. این انقلاب فرانسه بود که تمام افکار پین را به خودش مشغول کرد.

توماس پین در دهه‌ی ۱۷۹۰ در فرانسه زندگی کرد و عمیقاً درگیر انقلاب فرانسه شد. در سال ۱۷۹۱ کتاب حقوق بشر یا حقوق انسان را نوشت که در جهت دفاع از انقلاب فرانسه بود. در سال ۱۷۹۲ حکمی برای دستگیری پین از سوی دولت بریتانیا صادر شد؛ اما فرانسه از پین حمایت کرد.

پین تا ۱ سپتامبر ۱۸۰۲ در فرانسه ماند و سپس به ایالات متحده رفت. آنجا متوجه شد که خیلی زود خودش و خدماتش فراموش شده‌اند. پین علی‌رغم فقر و وضعیت بد جسمانی‌اش به امتیازات و خرافات مذهبی حمله کرد. او درنهایت در سال ۱۸۰۹ در نیویورک از دنیا رفت و در همان مزرعه‌ای که به پاس خدماتش به او داده بودند دفن شد. ده سال بعد ویلیام کبت، روزنامه‌نگار سیاسی، استخوان‌های پین را از قبر خارج کرد و به انگلستان برد، به این امید که آنجا تشییع جنازه‌ی درخوری برای او انجام شود و مراسمی درخور کمک‌های بزرگ او به بشریت در انتظارش باشد؛ اما همه چیز برخلاف تصورش پیش رفت. استخوان‌های توماس پین همچون زمان زندگی‌ ناموفقش در انگلستان بدشانسی آوردند، گم شدند و هرگز بازیابی نشدند. البته اوضاع همینطور باقی نماند و در سال ۱۹۳۷ از سوی انگلیسی‌ها تجلیل شد و همچنین در سال ۱۹۵۲ مجسمه نیم تنه‌ی توماس پین در تالار مشاهیر دانشگاه نیویورک قرار گرفت.

آشنایی با ایده‌ها و نظرات پین

توماس پین یکی از بزرگ‌ترین مبلغان سیاسی در تاریخ بوده است. حقوق بشر، اصول جمهوری‌خواهی و تعیین جایگاه دین در جامعه از موضوعاتی بودند که او همیشه دغدغه‌ی آن‌ها را داشت. ایده‌های پین همیشه منعکس‌کننده‌ی آرمان‌های حقوق بشرانه‌ی او در دوران روشنگری بودند.

همیشه چیزهایی که پین می‌نوشت بحث‌برانگیز بودند. او با دو اثر خود یعنی عقل سلیم و بحران به شکل‌گیری ایدئولوژی‌های سیاسی جورج واشنگتن کمک کرد. دلیل شهرت پین بین مردم نه‌تنها به‌خاطر ایده‌های او بلکه به سبک نوشتن او نیز برمی‌گشت. او در عقل سلیم به گونه‌ای نوشته بود که نه‌تنها بین نخبگان آمریکا بلکه میان توده‌ی مردم نیز جذاب بود و طرفدار داشت. پین در آثار خود از حق مردم برای سرنگونی دولتشان حمایت می‌کرد. در عقل سلیم او نظریه‌ی خود را درباره‌ی جامعه و دولت اینگونه بیان می‌کند: «جامعه توسط خواسته‌های ما و دولت توسط شرارت ما ایجاد می‌شود. اولی با متحدکردن عواطف ما شادی ما را به طور مثبت افزایش می‌دهد، دومی با مهار رذایل ما به طور منفی.» همیشه درباره‌ی نظرات و تفکرات توماس پین مناقشه وجود داشته است؛ اما چیزی که به نظر می‌رسد طرفداری همیشگی او از مردم و استقلال آن‌هاست.

پین در دوران زندگی خود و انقلاب‌هایی که به چشم خود دید همیشه به نفع جمهوری‌خواهی در مقابل سلطنت صحبت کرد. او در آثار و گفته‌هایش به تجزیه و تحلیل دلایل اصلی نارضایتی در جامعه‌ی اروپایی می‌پرداخت و همیشه به‌دنبال درمانی برای شرارت حکومت خودسرانه، فقر، بی‌سوادی، بیکاری و جنگ بود. او حتی طرح‌هایی را برای آموزش مردم، کمک به فقرا، تعیین مستمری برای سالخوردگان ترسیم کرد.

او در طول زندگی خود مدعی این بود که مستعمرات باید برای همیشه رابطه‌ی خود را با انگلستان قطع کنند و یک حکومت دموکراتیک با قانون اساسی مکتوب ایجاد کنند. او معتقد بود این جوامع باید از تجارت آزاد بهره ببرند.

مروری بر کتاب‌ها و رساله‌های توماس پین

توماس پین کتاب‌ها و رساله‌های خود را در زمان‌هایی می‌نوشت که یک بحران اجتماعی و سیاسی در حال وقوع بود. نوشته‌های او اکثراً همچون یک شتاب‌دهنده عمل می‌کردند و شوق و اشتیاق فراوانی را در میان مردم به وجود می‌آوردند.

کتاب عقل سلیم

«عقل سلیم» اولین اثر توماس پین است که در سال ۱۷۷۶ منتشر شد و به انقلاب آمریکا بسیار کمک کرد. این اثر در راستای همدل‌شدن مردم برای مبارزه علیه استعمار و سیطره‌ی انگلستان بر آمریکا نوشته شد. توده‌ی مردم مخاطبین این اثر پین بودند و او در این نوشته از آزادی‌های فردی، اجتماعی و سیاسی سخن گفت.

کتاب بحران

بحران دومین کتابی بود که توسط توماس پین در طول انقلاب آمریکا بین سال‌های ۱۷۷۶ تا ۱۷۸۳ منتشر شد. سیزده جزوه در این عنوان بین این سال‌ها منتشر شد. جورج واشنگتن از طرفداران آثار پین بود. او حتی در یکی از نشست‌های خود اعلام کرد که بخشی از یکی از این جزوه‌ها برای سربازان خوانده شود. بحران شامل جزوه‌های الهام‌بخشی بود که به مردم و نیروهای مبارز نیرو می‌بخشید. این نوشته‌ها نمایانگر فلسفه لیبرال پین نیز بودند.

کتاب حقوق انسان

در سال ۱۷۹۱ پین حقوق انسان را نوشت. او این کتاب را در جریان انقلاب فرانسه منتشر کرد. او در این کتاب از حکومت جمهوری‌خواه می‌گوید و حکومت ناشی از توالی ارثی قدرت را محکوم می‌کند. پین از تفاوت این دو نوع حکومت می‌گوید و بیان می‌کند که حکومت‌کردن نیازمند توانایی، درایت و شایستگی است. در حکومت توالی ارثی توانایی‌های و شایستگی‌ها همیشه منتقل نمی‌شوند و این حکومت انتخابی و نمایندگی است که براساس توانایی‌ها و درایت‌ها شکل می‌گیرد.

کتاب عصر خرد

توماس پین زمانی که در فرانسه زندگی می‌کرد دوره‌ای را در زندان گذراند. او هنگامی که در زندان بود، قسمت اول عصر خرد را در سال ۱۷۹۴ منتشر کرد و بعد از آزادی در سال ۱۷۹۶ بخش دوم عصر خرد را منتشر کرد. توماس پین قبل از این اثر نشان داده بود که به یک موجود برتر اعتقاد دارد؛ اما عصر خرد باعث شد تا او به‌عنوان یک بی‌خدا شهرت پیدا کند. حتی این موضوع بر شهرت او در آمریکا نیز تأثیر گذاشت و پس از سال‌ها بازگشت به آمریکا محبوبیت خود را تا حدی از دست داد.

کتاب‌هایی برای آشنایی با توماس پین

هاوارد فاست در کتاب «تام پین» از توماس پین نوشته است. این کتاب از پرفروش‌های آثار تاریخی در آمریکا محسوب می‌شود. او در این کتاب از سبک نوشتن و سبک زندگی توماس پین می‌گوید. فاست به‌خوبی شور و اشتیاق و علاقه‌ی توماس پین را به یک زندگی انقلابی به خواننده منتقل می‌کند. این اثر یکی از کتاب‌های خوب برای آشنایی با این مرد انقلابی است. رادیو گوشه کتاب صوتی این اثر را با ترجمه‌ی حسن کامشاد و گویندگی میلاد فتوحی منتشر کرده است.