بهرام مقدادی
زندگینامه و معرفی کتابهای بهرام مقدادی
بهرام مقدادی نویسنده، پژوهشگر و مترجم ایرانی است که در عرصهی ترجمه، آثار شاخص و تأثیرگذاری از خود بر جای گذاشته است. وی همچنین یکی از استادان برجستهی دانشگاه بوده و کتابهای زیادی نیز در زمینهی نقد ادبی نوشته است. او سالها به کار پژوهش و تحقیق پرداخت و در مورد نقد ادبی و ابعاد نظری آن به نتایج جالبتوجهی رسید. مقدادی را بهعنوان یکی از پیشگامان عرصهی نقد ادبی میشناسند.
بیوگرافی بهرام مقدادی
بهرام مقدادی ۲۹ بهمن ۱۳۱۸ در رشت متولد شد. او دورهی ابتدایی و متوسطه را در رشت و مدارس مختلف گذراند. از همان نوجوانی به مطالعهی شعر، ادبیات و همینطور زبان انگلیسی پرداخت و به این حوزهها علاقهی زیادی داشت. پس از اینکه دورهی متوسطهی خود را تمام کرد، در آزمون ورودی دانشگاه آمریکایی بیروت شرکت کرد و قبول شد؛ اما مدت کمی را در آن دانشگاه گذراند و تصمیم گرفت انصراف دهد. پس از بازگشت به ایران، وارد دانشسرای عالی تهران شد و دررشتهی زبان و ادبیات انگلیسی تحصیل کرد.
او در سال ۱۳۴۱ توانست با رتبهی اول از دانشسرای عالی فارغالتحصیل شود و کسب این رتبه، موقعیتی عالی برای او فراهم کرد. مقدادی در سال ۱۳۴۲ با استفاده از بورس تحصیلی به آمریکا رفت و در دانشگاه کلمبیا مشغول به تحصیل شد. او در سال ۱۳۴۷ مدرک دکتری خود را در همان رشتهی زبان و ادبیات انگلیسی گرفت و سپس به ایران بازگشت.
فعالیتهای حرفهای
بهرام مقدادی پس از اتمام دورهی تحصیلات، باز هم از محیط آکادمیک دور نماند. او به توصیهی بدیعالزمان فروزانفر در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. البته پیشازاین و زمانی که هنوز به آمریکا برای تحصیل نرفته بود، مدتی تدریس زبان و ادبیات انگلیسی انجام داده بود، پس از بازگشت نیز به همین کار مشغول شد. او چند سالی نیز در دانشگاههای آمریکا به تدریس ادبیاتتطبیقی پرداخت.
مقدادی، جدای از کار تدریس و کرسی استادی، به ترجمهی آثار برجستهی ادبیات مدرن غرب را پرداخت و تلاش کرد نویسندگان انگلیسیزبان را به ایرانیها معرفی کند. او همچنین سالها در زمینهی نقد ادبی نیز به تحقیق و پژوهش پرداخت که فقط یکی از نتایج آن انتشار بیش از ۱۰۰ مقاله در این زمینه، در مجلات گوناگون است. مقدادی از نخستین افرادی است که کافکا را به ایرانیان شناساند و باعث شد این نویسنده در میان فارسیزبانان نیز طرفداران خاص خود را داشته باشد. البته او تنها به آثار نویسندگان غیرایرانی نپرداخت و در سال ۱۳۴۹ نقدی روانشناختی بر کتاب بوف کور از آثار صادق هدایت نوشت که جالبتوجه است.
این نویسنده و پژوهشگر بزرگ، سرانجام در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ در سن ۸۴ سالگی درگذشت.
نقد آثار بهرام مقدادی
میتوان گفت بهرام مقدادی، با ترجمه و نقدهای ادبی خود توانست پلی میان ادبیات مدرن غرب و علاقهمندان ایرانی بسازد. او در آثار خود دقت بسیاری به خرج داده و سعی کرده است تحلیلهای عمیقی ارائه کند. نکتهی جالب در کتابهای مقدادی این است که شاید سبک نگارشی وی آکادمیک و علمی باشد، اما طوری این سبک را در نوشتههای خود پیاده کرده است که توانسته مخاطب غیرمتخصص را هم جذب کند. ترجمههای او نیز با حفظ سبک نویسنده همراه بودهاند. وی تمام تلاش خود را به کاربست تا مفاهیم پیچیده را با زبان ساده و روان توضیح دهد. مقدادی در زمینهی ادبیات و نقد ادبی دغدغههای بسیاری داشت. او کوشید تا مردم ایران را با آثار بزرگ ادبیات غربی آشنا کند و همینطور نقد ادبی را آنطور که شایسته است توضیح دهد و تفسیر کند.
جوایز و افتخارات
مقدادی در سال ۱۳۸۰ بهعنوان استاد نمونهی کشوری برگزیده شد. این عنوان بهپاس فعالیتهای او در زمینهی تدریس و پژوهشهای ادبی به وی اهدا شد.
مروری بر آثار تالیفی بهرام مقدادی
از این استاد برجسته، آثار متعددی منتشر شده است که برخی ترجمه و تعدادی نیز از تألیفات وی هستند.
کتاب دانشنامهی نقد ادبی
این کتاب یکی از معتبرترین و معروفترین آثار وی است. دانشنامهی نقد ادبی، از افلاطون تا به امروز، اطلاعات کافی و مفیدی دربارهی نقد ادبی، به خواننده ارائه میدهد. در ابتدای کتاب آمده است که: «این کتاب نظریات خواننده را دربارهی ماهیت ادبیات در روزگار ما دگرگون خواهد کرد.» نشر چشمه این دانشنامهی نقد ادبی را در سال ۱۳۹۳ به چاپ رسانده است.
کتاب شناخت کافکا
این اثر، یکی از تأثیرگذارترین کتابهای مقدادی است که به بررسی تنهایی انسان امروزی در اندیشههای کافکا میپردازد. این کتاب با زبانی ساده به بررسی زندگی کافکا و همچنین آثار این نویسنده پرداخته و آنها را مورد تجزیهوتحلیل قرار داده است. انتشارات بهجت این کتاب را در سال ۱۳۹۶ منتشر کرده است.
کتاب کیمیای سخن
بهرام مقدادی این اثر ارزشمند را در قالب ۱۵ گفتار نوشته است؛ گفتارهایی که به ادبیات ایران و جهان میپردازند و به ۴ بخش کلی تقسیم میشوند. نظریههای ادبی، نقد شعر، نقد داستان و نقد نمایشنامه. انتشارات هاشمی مینای سخن را در سال ۱۳۷۸ به چاپ رسانده است.
کتاب تحلیل و گزیده شعر سهراب سپهری
این کتاب، اثری از بهرام مقدادی است که توسط نشر پایا در سال ۱۳۷۷ منتشر شده است و دومین شماره از مجموعهی «کتاب معاصر» است. تکامل هر شعر سهراب سپهری در این اثر نشاندادهشده است. مقدادی در این کتاب به تأثیری که سهراب از عرفان هندی پذیرفته بود نیز اشاره میکند.
کتاب هدایت و سپهری
بهرام مقدادی در این کتاب تلاش کرده است به ادبیاتمعاصر و نقد ادبی بپردازد. او به بررسی برخی از آثار هدایت میپردازد و میکوشد تا عظمت بوف کور را نشان دهد. همچنین مروری بر «هشت کتاب» سپهری دارد و جهانبینی وی را مورد بررسی قرار میدهد. انتشارات هاشمی این کتاب را در سال ۱۳۷۸ به چاپ رسانده است.
ترجمههای بهرام مقدادی
کتاب آمریکا
این اثر، رمانی نوشتهی فرانتس کافکاست که اولینبار در سال ۱۹۲۷ منتشر شد. این رمان، داستان زندگی مهاجری جوان است که بر اثر اتفاقی به آمریکا مهاجرت میکند و انتظار دارد در این سرزمین عجیب و جادویی، زندگی تازهای را شروع کند؛ اما همهچیز آنطور که فکر میکرد پیش نمیرود. نشرهای مختلفی در ایران این کتاب را به چاپ رساندهاند. انتشارات هاشمی آن را با ترجمهی بهرام مقدادی منتشر کرده است.
کتاب شرق بهشت
این کتاب، نوشتهی جان ارنست اشتاین بک است که دربارهی مشکلات خانوادهای است که از مزرعهشان در اوکلاهاما رانده میشوند و به امید یک زندگی بهتر به کالیفرنیا میروند. این کتاب را نشر اسطوره با ترجمهی بهرام مقدادی در سال ۱۳۸۹ منتشر کرد.
کتاب تاریخ ادبیات ایران
ادوارد براون در این کتاب، تاریخ ایران را از صفویه تا عصر حاضر مورد بررسی قرار داده است. او حاصل ۳۰ سال تجربه، پژوهش، تحقیق و کوشش خود را در قالب ۴ جلد کتاب نوشته است، که جلد چهارم آن، جلد صفویه تا عصر حاضر با ترجمهی بهرام مقدادی، توسط انتشارات مروارید در سال ۱۳۷۵ روانهی بازار نشر ایران شد.
کتاب خاکستر و باد
این کتاب، مجموعهای از اشعار منتخب از ۴ دفتر «هاوسمن» شاعر انگلیسی است که به ۲ زبان نوشته شده است. در واقع اشعار، در کتاب به زبان انگلیسی و فارسی نوشته شدهاند. انتشارات مروارید این کتاب را به چاپ رسانده است.
کتاب جشن تولد
این کتاب، نمایشنامهای است اثر هارولد پینتر که با ترجمهی ابوالحسن دنده ور و بهرام مقدادی در دههی ۴۰ به فارسی ترجمه شد. پس از آن نیز نشرهای مختلف و با ترجمههای دیگر این کتاب را به چاپ رساندند.
کتاب اسکندر
اسکندر اثری از توان سن است که انتشارات مازیار در سال ۱۳۶۰ آن را به چاپ رساند.