آرش سرکوهی
زندگینامه و معرفی کتابهای آرش سرکوهی
آرش سرکوهی، مترجم جوان و موفق ایرانی ساکن آلمان است. او با برگرداندن آثار نویسندگانی چون ماریو بارگاس یوسا، داگلاس آدامز و مانوئل ریباس به زبان فارسی نشان داده که میتواند متون برجستهی جهان را بادقت و ظرافت به مخاطبان فارسیزبان منتقل کند. تلاش او برای انتخاب کتابهای غنی، جذاب و پیچیده، همراه با سبکی روان و خلاقانه در انتقال مفاهیم، جایگاه ویژهای در عرصهی ترجمه برایش به ارمغان آورده است.
بیوگرافی آرش سرکوهی
آرش سرکوهی، مترجم و استاد دانشگاه، فرزند فرج سرکوهی، نویسنده و روزنامهنگار برجستهی ایرانی، در سال ۱۳۶۰ در تهران متولد شد. او در ۱۵سالگی به آلمان مهاجرت کرد و از آن زمان به تسلط کامل بر زبان آلمانی دست یافت. در سال ۲۰۰۴ نیز برای یک سال در اسپانیا زندگی کرد تا زبان اسپانیایی را بیاموزد.
آرش سرکوهی دارای دو مدرک فوقلیسانس در رشتههای کامپیوتر و فلسفه است و دکترای خود را در زمینهی فلسفهی سیاسی به پایان رساند. او اکنون بهعنوان استاد دانشگاه در دپارتمان فلسفه دانشگاههای برلین و پوتسدام فلسفهی سیاسی تدریس میکند و در دپارتمان علوم سیاسی این دانشگاهها نیز به آموزش تئوری علوم سیاسی مشغول است.
سفر جسورانه به دنیای ادبیات جهانی
آرش سرکوهی با ترجمهی مجموعهی سردستهها اثر ماریو بارگاس یوسا، نویسندهی برجستهی پرویی و یکی از بزرگترین ادیبان معاصر جهان، به عرصهی ترجمه گام نهاد. یوسا که بسیاری از شاهکارهای او از جمله گفتوگو در کاتدرال، جنگ آخر زمان، سور بز و مرگ در آند پیشازاین به فارسی ترجمه شدهاند، برای خوانندگان ایرانی نامی آشناست. سرکوهی این اثر را مستقیماً از زبان اصلی، یعنی اسپانیایی، به فارسی برگردانده است.
تصمیم او برای ترجمهی یوسا، باوجود پیشینهی مترجمان برجستهای چون عبدالله کوثری و کاوه میرعباسی که پیشتر آثار این نویسنده را ترجمه کردهاند، حرکتی جسورانه و تحسینبرانگیز محسوب میشود. او دربارهی انتخاب این اثر میگوید که یوسا یکی از نویسندگان محبوبش است و برای ارائهی ترجمهای دقیقتر، علاوه بر متن اصلی اسپانیایی، نسخههای انگلیسی و آلمانی کتاب را نیز مطالعه کرده است.
آرش سرکوهی در ترجمهی این اثر تلاش کرده تا اصالت متن اسپانیایی را به طور کامل حفظ کند و سبک، شگردها و ساختار روایی یوسا را تاحدامکان به فارسی منتقل کند. در مواجهه با اصطلاحات و واژگانی که معادل فارسی مناسبی برای آنها نیافته، یا از واژهی اصلی اسپانیایی بهره گرفته یا معادلی فارسی برگزیده که به معنای موردنظر نزدیک باشد. تلاشهای او نشاندهندهی تعهدش به حفظ زیباییهای زبانی و ادبی متن اصلی است و این رویکرد، ترجمهی او را اثری ارزشمند برای دوستداران ادبیات جهانی میسازد.
کتاب سردستهها نخستین اثر ماریو بارگاس یوسا، نویسندهی برندهی نوبل ادبیات، شامل چند داستان کوتاه است. این کتاب که یوسا در ۲۳سالگی منتشر کرد، بازتاب دغدغههای همیشگی او مانند قدرت، خشونت، دوستی، و همبستگی است. قهرمانهای برخی از این داستانها بعدها در آثار دیگر او نیز حضور دارند. داستانهای این مجموعه شامل «سردستهها»، «کرجی»، «برادر کوچک»، «یکشنبه»، «ملاقاتی»، و «پدربزرگ» هستند.
ترجمهی کتاب مداد نجار
آرش سرکوهی همواره تلاش کرده است کتابی را که پیشتر خوانده و از آن لذت برده را به خوانندگان فارسیزبان معرفی کند. باوجوداینکه مانوئل ریباس برای مخاطب ایرانی نامی ناآشنا بود، سرکوهی معتقد بود که موضوع جذاب جنگ داخلی اسپانیا و کیفیت ادبی بالای رمان مداد نجار میتواند توجه خوانندگان ایرانی را جلب کند. استقبال مخاطبان و رسیدن این ترجمه به چاپ سوم، نشان از درستی این پیشبینی داشت. «مداد نجار» ابتدا به زبان گالیسیایی نوشته شده بود؛ یکی از چهار زبان رسمی اسپانیا و زبانی مستقل که شباهتهای بسیاری با اسپانیایی دارد. آرش سرکوهی، با بهرهگیری از نسخهی اسپانیایی کتاب که تحت نظارت نویسنده ترجمه شده بود و با تطبیق آن با ترجمههای آلمانی و انگلیسی، این رمان را با وفاداری به متن اصلی به فارسی برگرداند.
ترجمهی کتاب راهنمای کهکشان برای اتواستاپزنها
آرش سرکوهی یکی از آرزوهای دوران جوانیاش را با ترجمهی رمان راهنمای کهکشان برای اتواستاپزنها، اثر مشهور داگلاس آدامز، محقق کرد. این رمان که ترکیبی از طنز هوشمندانه و روایت پستمدرنیستی است، از محبوبترین آثار ادبیاتمعاصر جهان به شمار میآید. در ایران، طنزهای خاص آدامز و بهویژه سبک طنز گروه «مانتی پایتون» چندان شناختهشده نیستند، اما سرکوهی با جسارت این اثر را به فارسی ترجمه کرد.
علیرغم نگرانی اولیه دربارهی استقبال مخاطبان ایرانی از این طنز خاص، چاپ نخست این ترجمه در عرض شش هفته به فروش رفت و با استقبال خوبی مواجه شد. سرکوهی در این ترجمه کوشید تا نهتنها طنز و سبک روایی آدامز، بلکه شگردها و زیباییهای زبانی اثر را نیز حفظ کند. او معادل «اتواستاپزدن» را برای واژهی Hitchhiking برگزید که به معنای سفری کمهزینه با کمک خودروهای شخصی رهگذران است؛ شیوهای که در اروپا و آمریکا مرسوم، اما در ایران کمتر شناختهشده است.
این رمان که عنوان نخستین جلد از مجموعهای پنججلدی است، چنان موفق بود که آدامز چهار جلد دیگر با نامهای رستوران آخر دنیا، زندگی، دنیا و همه چیز، خداحافظ و ممنون از اونهمه ماهی، و بیشترش چیز خاصی نیست منتشر کرد و جایگاه خود را در میان آثار طنزآمیز ادبیات جهانی تثبیت کرد.
رمان «راهنمای کهکشان برای اتواستاپزنها» اثر داگلاس آدامز، یکی از برجستهترین آثار طنزآمیز و پستمدرن ادبیات معاصر است. این رمان در ابتدا بهعنوان داستانهای کوتاه دنبالهدار در رادیو بیبیسی نوشته شد و سپس در سال ۱۹۷۹ منتشر گردید. داستان آن ماجراجوییهای کهکشانی آرتور دنت، مردی معمولی از طبقه متوسط انگلیس، را روایت میکند که بهطور ناخواسته در جستوجوی معنای زندگی درگیر میشود. آدامز با زبانی طنزآمیز و نگاهی نقادانه به زمین، زمان و مفاهیم انسانی، ژانر علمیتخیلی را با طنزی چندلایه و پیرنگی جذاب ترکیب کرده است. این رمان با استقبال گستردهای مواجه شد و در پنج جلد منتشر گردید. بعدها، جلد ششمی نیز توسط ایون کالفر نوشته شد. این اثر به دهها زبان ترجمه شده و الهامبخش آثار دیگری چون سریال، فیلم و تئاتر بوده است.