آرتور سی کلارک
بیوگرافی آرتور سی کلارک
سر آرتور چارلز کلارک (۱۶ دسامبر ۱۹۱۷ ـ ۱۹ مارس ۲۰۰۸) نویسنده، دانشمند، آینده‌پژوه، مخترع، غواص و مجری تلویزیونی انگلیسی بود. او از برجسته‌ترین نویسندگان علمی‌‌ـ‌تخیلی قرن بیستم به شمار می‌رود و بسیاری او را پیامبر عصر فضا نامیده‌اند. کلارک نویسنده‌ای پرکار بود و در کنار رمان‌های علمی‌‌ـ‌تخیلی‌اش، مقالات متعددی در نشریات علمی عامه‌پسند منتشر کرد. در سال ۱۹۶۱، سازمان یونسکو جایزه‌ی کالینگا را به‌خاطر تلاشش در ترویج علم به او اهدا کرد. او، آیزاک آسیموف و رابرت هاین‌لاین سه‌گانه‌ی مشهور نویسندگان بزرگ علمی‌‌ـ‌تخیلی را تشکیل می‌دادند. کلارک همچنین یکی از نویسندگان فیلم‌نامه‌ی فیلم جاودانه‌ی ۲۰۰۱: ادیسه فضایی بود که در سال ۱۹۶۸ ساخته شد و هنوز از تأثیرگذارترین آثار تاریخ سینما به شمار می‌رود.
کلارک از نوجوانی شیفته‌ی فضا و فناوری بود. در سال ۱۹۳۴، درحالی‌که هنوز نوجوان بود، به انجمن بین‌سیاره‌ای بریتانیا پیوست و در سال ۱۹۴۵ طرحی برای استفاده از ماهواره‌های در مدار زمین‌ثابت به‌عنوان ابزار ارتباطی ارائه داد، ایده‌ای که امروزه اساس شبکه‌های ماهواره‌ای جهان است. او بعدها دو بار ریاست همین انجمن را بر عهده گرفت.
در سال ۱۹۵۶، کلارک به سیلان (که اکنون سریلانکا نام دارد) مهاجرت کرد تا به علاقه‌ی خود در غواصی بپردازد. همان سال، در یکی از سفرهای غواصی خود، ویرانه‌های معبد باستانی کونسوارام را در اعماق دریا کشف کرد. در دهه‌ی ۱۹۸۰، با اجرای برنامه‌های تلویزیونی‌ای مانند جهان اسرارآمیز آرتور سی. کلارک، محبوبیتی جهانی یافت و تا پایان عمرش در سریلانکا زندگی کرد.
او در سال ۱۹۸۹ لقب فرمانده‌ی امپراتوری بریتانیا را برای خدمات فرهنگی‌اش در سریلانکا دریافت کرد و در سال ۱۹۹۸ به مقام شوالیه نائل شد. در سال ۲۰۰۵ نیز بالاترین نشان ملی سریلانکا به او اعطا شد.
کلارک در شهرستان سامرست انگلستان به دنیا آمد و دوران کودکی‌اش را در مزرعه گذراند. از همان زمان به ستاره‌شناسی، فسیل‌شناسی و مطالعه‌ی مجلات علمی‌تخیلی آمریکایی علاقه‌مند شد. آثار نویسندگانی چون اولاف استپلدون و دیوید لسر الهام‌بخش او بودند. در جوانی به لندن رفت، در وزارت آموزش‌وپرورش مشغول به کار شد و در همان زمان با گروهی از نویسندگان علمی‌‌ـ‌تخیلی هم‌خانه بود. دوستانش او را اگو صدا می‌زدند، زیرا چنان شیفته‌وار به موضوعات علمی می‌پرداخت که از همه‌چیز غافل می‌شد.
در جنگ جهانی دوم، کلارک در نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا به‌عنوان متخصص رادار خدمت کرد و در توسعه‌ی سامانه‌ی هشدار اولیه‌ی راداری نقشی مؤثر داشت. پس از جنگ، در کالج کینگز لندن در رشته‌ی فیزیک و ریاضیات تحصیل کرد و مدرک ممتاز گرفت. در همان دوران، مقاله‌ی معروفش درباره‌ی مدار زمین‌ثابت را در مجله‌ی Wireless World منتشر کرد، مقاله‌ای که بعدها موجب شد مدار زمین‌ثابت به افتخار او مدار کلارک نام بگیرد.
کتاب‌های علمی او مانند سفر میان‌سیاره‌ای (۱۹۵۰)، اکتشاف فضا (۱۹۵۱) و وعده‌ی فضا (۱۹۶۸) از نخستین آثار مهم در ترویج دانش فضایی به شمار می‌آیند. حتی گفته می‌شود کتاب اکتشاف فضا الهام‌بخش ورنر فون براون برای قانع‌کردن رئیس‌جمهور کندی درباره‌ی سفر به ماه بوده است.
در دهه‌ی ۱۹۵۰، کلارک با دوستش مایک ویلسون در سواحل سریلانکا به غواصی پرداخت و مدرسه‌ی غواصی تأسیس کرد. کتاب‌های ساحل مرجان و صخره‌های تاپروبان حاصل همین تجربه‌ها هستند. در دهه‌ی ۱۹۷۰، رمان دیدار با راما را منتشر کرد که برنده‌ی همه‌ی جوایز بزرگ علمی‌‌ـ‌تخیلی شد و دنباله‌هایی برای آن نوشت.
زندگی شخصی او ساده و آرام بود. در سال ۱۹۵۳ ازدواجی کوتاه‌مدت با زنی آمریکایی داشت که شش ماه بعد به جدایی انجامید. کلارک در مصاحبه‌ای گفته بود که اهل نمایش زندگی شخصی خود نیست و ترجیح می‌دهد درباره‌ی علم و ادبیات سخن بگوید.
در سال ۲۰۰۰، در مراسمی در کلمبو، لقب شوالیه رسماً به او اعطا شد. او در سال‌های پایانی عمرش به‌خاطر بیماری کمتر سفر می‌کرد، اما همچنان از طریق پیام‌های ویدئویی در برنامه‌های علمی و بزرگداشت‌ها شرکت می‌کرد. در نودمین سالگرد تولدش، پیامی ضبط کرد و با لبخند با دوستدارانش خداحافظی کرد.
آرتور سی. کلارک در ۱۹ مارس ۲۰۰۸ در سن ۹۰سالگی در کلمبو درگذشت. علت مرگ او نارسایی قلبی ناشی از عوارض بیماری فلج اطفال بود. در مراسم خاک‌سپاری او هزاران نفر از جمله خانواده‌ی سریلانکایی‌اش حضور داشتند.
میراث علمی و ادبی کلارک همچنان زنده است. آثارش الهام‌بخش نسل‌های متوالی از دانشمندان، نویسندگان و کاشفان فضا بوده است. حتی مدار زمین‌ثابت که پایه‌ی فناوری ماهواره‌ای امروز است، یادگاری از اندیشه‌ی بلندپروازانه‌ی اوست، اندیشه‌ای که به‌راستی جهان را به‌سوی آینده‌ای فضایی هدایت کرد.
