مجموعه رولد دال

محال است اهل کتاب و کتاب‌خوانی باشید و نام کتاب‌های رولد دال به گوش‌تان نخورده باشد. این نویسنده‌ی خوش‌ذوق، نقش مهمی در علاقه‌مند کردن کودکان و نوجوانان به کتاب، ایفا کرد. رولد دال بی‌شک یکی از محبوب‌ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان ادبیات کودک در قرن بیستم است. نویسنده‌ای که هیچ حدومرزی برای خیال‌بافی قائل نبود و ذهنی پر از ماجراهای خیالی و عجیب داشت. رولد دال از آن دست نویسندگانی بود که قلمی خاص و منحصربه‌فرد داشت و در نگاهش طنزی جالب وجود داشت. همین نگاه، میلیون‌ها خواننده را در سرتاسر دنیا مجذوب و شیفته‌ی آثارش کرد. او خالق شخصیت‌های به‌یادماندنی و داستان‌هایی است که اکثر ما با آن‌ها خاطره داریم. ماجراهایی که مرز بین واقعیت و خیال را کم‌رنگ می‌کنند و خواننده را با خود به سفری جادویی می‌برند؛ سفری لذت‌بخش و هیجان‌‌انگیز. از «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» تا «ماتیلدا» از «آقای روباه شگفت‌انگیز» تا «غول بزرگ مهربان» همگی داستان‌هایی پر از خیال و ماجراجویی‌اند، که در کنار فانتزی بودن لایه‌های ظریف روان‌شناختی و اجتماعی هم دارند و این هم یکی از ویژگی‌های جذاب داستان‌های اوست.

در این یادداشت قصد داریم به معرفی مهم‌ترین آثار این نویسنده‌ی توانمند بپردازیم و به دنیای پرماجرای رولد دال قدم بگذاریم.

لیست تمام کتاب های رولد دال به همراه ترتیب خواندن آن‌ها

کتاب های رولد دال نشر افق در دو مجموعه، یکی یازده‌جلدی، مخصوص کودکان و دیگری پنج‌جلدی مخصوص نوجوانان را از این نویسنده منتشر شده است که می‌توانید به‌صورت مجزا هم هر کدام از این‌ کتاب‌ها را تهیه کنید. باتوجه‌به ترتیب مجموعه‌های ذکرشده به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

مجموعه یازده‌جلدی رولد دال

۱- آدم کوچولوها (The Minpins): «بیلی» دیگر از خوب‌بودن خسته شده است و دلش می‌خواهد به جنگل گناه برود، جایی که حتی بزرگ‌ترها هم از آن می‌ترسند.

۲- انگشت جادویی (The Magic Finger): یک قابلیت عجیب در شخصیت اصلی داستان وجود دارد، اگر از دست کسی خیلی عصبانی شود، فقط کافی است انگشت جادویی‌اش را به‌طرف او بگیرد و بعد اتفاق‌های عجیب‌وغریبی رخ می‌دهد.

۳- بدجنس‌ها (Bad guys): داستان درباره‌ی مردی است به نام آقای بدجنس که کلاً بدجنس به دنیا آمده بود. او حتی در ۶۰سالگی هم مثل روز اول بدجنس بود.

۴- من و زرافه و پلی (The Giraffe and the Pelly and Me): سه حیوان تصمیم می‌گیرند یک شرکت شیشه‌پاک‌کنی تأسیس کنند. یک زرافه، یک پلیکان و یک میمون که البته بیلی هم به جمع آن‌ها اضافه خواهد شد و ماجراهای هیجان‌انگیزی را به وجود می‌آورند.

۵- داروی شگفت‌انگیز جورج (George's amazing drug): داستان درباره‌ی مادربزرگی بدجنس و ترسناک است که کاری جز غرزدن ندارد و دنبال بهانه‌ای می‌گردد تا «جورج» را اذیت کند. اما جورج تصمیم می‌گیرد دارویی شگفت‌انگیز درست کند تا شاید بتواند اخلاق مادربزرگش را بهتر کند.

۶- جیمز و هلوی غول‌پیکر (James and the Giant Peach): یک روز کرگدنی از باغ‌وحش فرار می‌کند و در خیابان، پدر و مادر جیمز را می‌خورد. جیمز مجبور می‌شود با عمه‌های بدجنسش زندگی کند، اما روزی پیرمردی مرموز پاکتی پر از زبان‌های تمساح به «جیمز» می‌دهد و اتفاق‌های عجیبی پیش می‌آید.

۷- ماتیلدا (Matilda) : ماتیلدا دختری باهوش و نابغه است که هیچ‌کس به او اهمیت نمی‌دهد. پدر و مادرش لقب‌های زشتی به او می‌دهند؛ اما قرار نیست زندگی او همین‌طور پیش برود، ماجراهای جالبی در انتظار اوست.

۸- راز موتورسیکلت من (My Year): با داستان‌های دوران نوجوانی رولد دال همراه شوید و راز موتورسیکلت را کشف کنید. همین‌طور از حیله‌های جسورانه‌اش آگاه شوید و درباره‌ی سفر تک‌نفره‌اش به فرانسه بیشتر بدانید.

۹- آقای روباه شگفت‌انگیز (Fantastic Mr Fox): یک نفر در روز روشن از سه مزرعه‌دار بدجنس، دزدی می‌کند و جالب است که آن‌ها هم می‌دانند دزد کیست. آقای روباه شگفت‌انگیز!

۱۰- تمساح غول‌پیکر (The Enormous Crocodile): این تمساح شکموترین جانور در سراسر جنگل است که عاشق خوردن بچه‌هاست.

۱۱- تشپ کال (Esio Trot): داستان درباره‌ی مردی خجالتی است که عاشق زنی مهربان می‌شود. ماجرا وقتی جالب می‌شود که رد پای لاک‌پشتی هم در داستان پدیدار می‌شود.

معرفی کتاب‌های نوجوان رولد دال (مجموعه‌ی پنج‌جلدی)

۱- چارلی و کارخانه شکلات‌سازی (Charlie and the Chocolate Factory): برای اکثر ما این نام، آشناست و به یاد پنج بچه‌ی خوش‌شانسی می‌افتیم که بالاخره به کارخانه‌ی شکلات‌سازی «ویلی وانکا» راه پیدا کردند و ماجراهای عجیبی برای‌شان رخ داد.

۲- چارلی و آسانسور بزرگ شیشه‌ای (Charlie and the Great Glass Elevator) : این کتاب ادامه‌ی داستان قبلی است و این بار چارلی، برنده‌ی کارخانه‌ی شکلات‌سازی آقای وانکا، سوار آسانسوری بزرگ و شیشه‌ای می‌شود و ماجراهای هیجان‌انگیزی در انتظارش است.

۳- غول بزرگ مهربان (The Big Friendly Giant): داستان درباره‌ی غولی است که با بقیه فرق دارد. او از آن مدل‌هایی نیست که استخوان آدم‌ها را قرچ و قروچ بجود. او غولی مهربان و بی‌آزار است و «سوفی» از این بابت خیلی شانس آورده است.

۴- جادوگرها (The Witches) : جادوگرهای واقعی خطرناک‌ترین موجودات روی زمین هستند. آن‌ها بیش از همه، از بچه‌ها متنفرند و برای این‌که بهشان آسیب بزنند تمام تلاش خود را انجام می‌دهند.

۵- دنی قهرمان جهان (Danny the world champion): داستان درباره‌ی «دنی» است که در کودکی مادرش را ازدست‌داده و در کنار پدرش زندگی می‌کند. آن‌ها در کاروانی شبیه به کاروان کولیان زندگی می‌کنند. همه چیز آرام پیش می‌رود تا این‌که پدر دنی مجبور می‌شود رازی را به او بگوید.

اگر به کتاب‌های رولد دال علاقه دارید، مجموعه داستان‌های عجیب آقای دال را از دست ندهید.

درباره نویسنده داستان های کوتاه رولد دال

رولد دال Roald Dahl در ۱۳ سپتامبر ۱۹۱۶ در انگلستان متولد شد. خانواده‌اش اصالتاً نروژی بودند. او در جنگ جهانی دوم خلبان جنگنده‌های نیروی هوای انگلستان بود و از جنگ جان سال به در برد تا مأموریت اصلی خود، یعنی نوشتن کتاب برای بچه‌های دنیا را به انجام برساند. او بارها با مرگ دست‌وپنجه نرم کرد و اتفاقات وحشتناکی را از سر گذارند. در جنگ جهانی دوم، طی حادثه‌ای هواپیمایش سقوط کرد، اما در کمال ناباوری جان سال به در برد. در کودکی هم در تصادفی که با ماشین خواهرش داشت دچار آسیب شدیدی شد و بینی‌اش کاملاً از بین رفت، اما با عمل جراحی توانست مشکل را برطرف کند. انگار روزگار می‌خواست او زنده بماند تا جهان را با داستان‌هایش شگفت‌زده کند و در تاریخ ماندگار شود. رولد دال تبدیل به نویسنده‌ای معروف شد و بهترین خاطرات را برای کودکان و نوجوانان خلق کرد. او عادت داشت تمام دیده‌هایش را در دفتری قرمز بنویسد و هر روز سراغ نوشتن برود.

در بیشتر کتاب‌های او اثری از آدم‌بزرگی که نقش منفی دارد به چشم می‌خورد. این اتفاق ریشه در کودکی رولد دال دارد. او زمانی که در مدرسه‌ی شبانه‌روزی مشغول به تحصیل بود خاطرات تلخی از «آدم‌بزرگ»ها در آن‌جا دارد.

رولد دال سرانجام در سال ۱۹۹۰ و زمانی که ۷۴ سال داشت بر اثر بیماری نادری به نام سندروم میلودیسپلاستیک درگذشت، ولی آثاری از خود بر جای گذاشت که همواره نامش را زنده نگه می‌دارند.

جوایز و افتخارات مجموعه رولد دال

نمی‌شود کتاب‌هایی ماندگار در جهان نوشت و جوایز را درو نکرد. رولد دال نویسنده‌ای بود که به‌خاطر کتاب‌هایش جوایز مختلفی را از آن خود کرد:

• کتاب «جادوگرها» در سال ۱۹۸۳ جایزه‌ی وایت‌برد را به دست آورد.
• کتاب «آقای روباه شگفت‌انگیز» در سال ۱۹۹۴ جایزه‌ی شورای‌عالی کتاب کودک استرالیا را از آن خود کرد؛ همچنین این کتاب و کتاب «غول بزرگ مهربان» در سال‌های مختلف برنده‌ی بهترین کتاب از نگاه خوانندگان جوان شدند.
• جالب است بدانید که روز تولد رولد دال، ۱۳ سپتامبر، را در سراسر جهان به‌عنوان «روز جهانی رولد دال» می‌شناسند و گرامی می‌دارند.

اقتباس‌های مجموعه کتاب رولد دال

از مجموعه داستان‌های این نویسنده‌ی بزرگ، اقتباس‌های مختلفی انجام شده است که به ذکر آنها می‌پردازیم:

• در سال ۱۹۹۶ «دنی دویتو» فیلم «ماتیلدا» را با اقتباس از کتاب «ماتیلدا» رولد دال ساخت. در سال ۲۰۲۲ هم فیلمی موزیکال و فانتزی به کارگردانی «متیو دالوس» از رمان ماتیلدا ساخته شد که دومین اقتباس از این داستان بود.
• از کتاب «جادوگرها» هم دو بار اقتباس شده است. اولین‌بار در سال ۱۹۹۰ و بار دوم در سال ۲۰۲۰
• کتاب «غول بزرگ مهربان» هم در سال ۱۹۸۹ و ۲۰۱۶ به انیمیشن و فیلم تبدیل شده است. غول بزرگ مهربان همچنین در فهرست کتاب‌هایی قرار دارد که کمپانی نتفلیکس از آن برای ساخت سریالی تلویزیونی استفاده کرده است.
• شاید شناخته‌شده‌ترین اقتباس از کتاب‌های رولد دال مربوط به فیلم «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» باشد. این فیلم را احتمالاً باید خاطره‌انگیزترین و محبوب‌ترین اقتباس بدانیم. کمپانی برادران وارنر در سال ۲۰۰۵ فیلم چارلی و کارخانه شکلات‌سازی را با کارگردانی «تیم برتون» و بازی «جانی دپ» ساخت، اما پیش‌ازاین، در سال ۱۹۷۱ «مل استوارت» نیز از این داستان اقتباسی انجام داده و به نام «ویلی وانکا و کارخانه شکلات‌سازی» ساخته بود.
• «آقای روباه شگفت‌انگیز» معروف و دوست‌داشتنی هم در سال ۲۰۰۹ به انیمیشنی جذاب و دیدنی تبدیل شد.