کتاب حماسه سرایی در ایران

کتاب حماسه سرایی در ایران نوشته دکتر ذبیح‌الله صفا است. این کتاب به حماسه‌های ایرانی از قدیمی‌ترین متون تا آثار قرن چهاردهم هجری می‌پردازد و این نوع ادبی را به شکل کامل بررسی می‌کند. کتاب حماسه سرایی در ایران رساله دکتری استاد ذبیح‌الله صفا است.

درباره کتاب حماسه سرایی در ایران

حماسه نوعی از اشعار وصفی است که مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و افتخارات فردی یا قومی باشد به نحوی که شامل مظاهر مختلف زندگی آن‌ها شود. در آثار حماسی اعمال پهلوانی به شکل داستان روایت می‌شود. 

حماسه انواع مختلفی دارد:

اول: حماسه طبیعی و ملی؛ این نوع حماسه شرح قهرمانی‌های یک ملت است و نویسنده با استناد به روایت‌های مکتوب و شفاهی اقدام به جمع‌آوری آثار می‌کند و داستانی یکپارچه می‌نویسد.

دوم: حماسه مصنوع؛ در این نوع از حماسه نگارنده خود قهرمانی خلق می‌کند و شرح قهرمانی‌های او را از خود می‌نویسد. 

حماسه‌ها عموما زمانی نوشته شده‌اند که وقوع اتفاقات آن‌ها مدت‌ها گذشته است و نویسنده به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است، از دیگر ویژگی‌های حماسه ابهام در زمان و مکان است، عموما در داستان‌های حماسی امکان درک دقیق زمان و مکان وجود ندارد. 

در این کتاب دکتر نویسنده حماسه و انواع آن را به خوبی بررسی می‌کند تا اطلاعات دقیقی در اختیار خواننده قرار گیرد.

خواندن کتاب حماسه سرایی در ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به ادبیات پیشنهاد می‌کنیم.

درباره دکتر ذبیح‌الله صفا

ذبیح‌اللّه صفا در ۱۶ اردیبهشت ۱۲۹۰ در شهمیرزاد از توابع استان سمنان متولد شد. پدرش سید علی‌اصغر صفای شهمیرزادی در شهر بابل ببه تحارت مشغول بود. دورهٔ آموزش ابتدایی را در سال ۱۳۰۴ در بابل تمام کرد. پس از آن راهی تهران شد و در دبیرستان‌های سیروس و دارالفنون درس خواند و در سال ۱۳۱۲ تحصیلات متوسطه را تمام کرد. او برای گذراندن تحصیلات بالاتر به دانشسرای عالی و دانشکدهٔ ادبیات رفت و در رشته‌های ادبیات و تعلیم و تربیت لیسانس گرفت و سپس در دوره دکتری همین رشته تحصیل کرد، تا آنکه در سال ۱۳۲۱ با پذیرش رسالهٔ او با عنوان «حماسه‌سرایی در ایران» به درجهٔ رسید.

صفا خدمات آموزشی خود را از سال ۱۳۱۶ با دبیری ادبیات فارسی در کلاس‌های دورهٔ دوم متوسطه در دبیرستان‌های تهران شروع کرد. از سال ۱۳۲۱ به درجهٔ دانشیاری کرسی تاریخ ادبیات دانشگاه تهران ارتقا یافت و در سال ۱۳۲۷ در همان جایگا استاد شد؛ تا این که در سال ۱۳۴۰ به بالاترین رتبهٔ استادی (رتبهٔ ده) دست یافت. او در سال‌های ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ به عنوان استاد مهمان در دانشگاه هامبورگ درس داد. در بازگشت از آلمان به مدیریت گروه زبان و ادبیات فارسی و سپس ریاست دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران انتخاب شد و تا سال ۱۳۴۷ این مقام‌ها باقی ماند. در آن سال پس از تغییرات ناگهانی در نظام اداری و آموزشی دانشگاه به درخواست خود بازنشسته شد و تدریس خود را به صورت افتخاری ادامه داد. در سال ۱۳۴۷ برای بار دوم به آلمان رفت و یک سال دیگر در دانشگاه هامبورگ به تدریس کرد. پس از بازگشت به تهران عنوان استادی ممتاز دانشگاه تهران را یافت و از آن پس در سال‌هایی که در تهران اقامت داشت به تدریس ادبیات حماسی، غنایی و دراماتیک در دورهٔ دکتری ادبیات فارسی ادامه داد. 

دکتر ذبیح‌اللّه صفا پس از سال ۱۳۵۷ در آلمان اقامت داشت و در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۷۸ در شهر لوبک آن کشور از دنیا رفت.

آثار او به شرح زیر است:

تألیف

• گاه‌شماری و جشن‌های ملی ایرانیان
• آموزشگاه‌ها و آموزش‌ها در ایران
• حماسه‌سرایی در ایران
• دانش‌های یونانی در شاهنشاهی ساسانی
• تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا اواسط قرن پنجم
• آیین سخن در معانی و بیان
• تاریخ تحول نظم و نثر فارسی
• تاریخ ادبیات در ایران (۵ جلد در ۸ مجلد)
• مزداپرستی در ایران قدیم
• آیین شاهنشاهی ایران
• نثر فارسی از آغاز تا عهد نظام‌الملک
• گنج سخن، شاعران پارسی‌گوی و منتخب آثار آنان (از رودکی تا بهار)
• گنجینهٔ سخن، پارسی‌نویسان بزرگ و منتخب آثار آنان، ۶ جلد
• دورنمایی از فرهنگ ایرانی و عصر جهانی آن
• نیکی‌نامه
• تاریخ ادبیات ایران
• تاریخ علوم و ادبیات ایرانی
• مقدمه‌ای بر تصوف
• سیری در تاریخ زبان‌ها و ادب ایرانی
• نظری به تاریخ حکمت و علوم در ایران

تصحیح

• دیوان سیف‌الدین محمد فرغانی در ۳ جلد
• بختیارنامهٔ دقایقی مروزی
• داراب‌نامهٔ بیغمی (فیروزشاه‌نامه)
• داراب‌نامهٔ طرسوسی
• دیوان عبدالواسع جبلی

ترجمه

• مرگ سقراط، لامارتین (ترجمه)
• رافائل، لامارتین (ترجمه)
• کیانیان (نوشتهٔ کریستین‌سن)