کتاب المباحث و الشکوک

کتاب المباحث و الشکوک (عربی)، نخستین تعلیقه بر الاشارات و التنبیهات همراه با کتاب عیون‌المسائل فارابی و رساله الاسماء المفرده کندی است که به دست شرف‌الدین محمدبن مسعودبن محمد مسعودی تالیف شده است و با مقدمه محمد برکت می‌خوانید.

این اثر نسخه کتابخانه مدرسه علمیه امام عصر(عج) شیراز است که در سال ۶۰۵ ه.ق کتابت شده است. موسسه پژوهشی میراث مکتوب این اثر را با با همکاری مؤسسه مطالعات اسماعیلی (لندن) و ویژه همایش میراث علمی و فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی در اسفند ۱۳۸۹ منتشر کرده است.

مؤسسه پژوهشی میراث مكتوب در سال ۱۳۷۲ شمسی به قصد حمایت از كوشش‌های محققان و مصححان و احیا و انتشار مهمترین آثار مكتوب فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی با نام «دفتر نشر میراث مكتوب» و با كمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شد. پس از یک دهه فعالیت، مؤسسه نخست به «مركز نشر میراث مكتوب» و سپس در سال ۱۳۸۴ شمسی با دریافت مجوز چهار گروه پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به «مؤسسه پژوهشی میراث مكتوب» تغییر نام داد و علاوه بر كار نشر به كار پژوهشی نیز رو آورد.

فعالیت‌های موسسه میراث مکتوب بر تصحیح نسخه‌های خطی فارسی و عربی و تحقیق در متون، پژوهشهای متن شناسی، نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی، میراث‌های مشترک ایران و حوزه ایران فرهنگی، و تاریخ علم متمركز است.

میراث مكتوب آثار خود را در چند عنوان اصلی و بر اساس موضوع منتشر می كند. در حوزه متون كهن، منشورات مؤسسه به ۱۶ موضوع اصلی تقسیم می شود، از جمله زبان و ادبیات فارسی، علوم و معارف اسلامی، علوم و فنون، تاریخ و جغرافیا، متن‌شناسی، فهرست نسخه‌های خطی، نسخه‌برگردان، رسائل، ارج نامه‌ها، همایش ها و نكوداشت ها و ....

بخش اصلی این آثار به متون فارسی اختصاص دارد. بسیاری از این متون كه در سلسله­‌ای غیر از زبان و ادبیات فارسی نیز منتشر شده اند، به عنوان یک متن كهن فارسی نیز دارای اهمیت بسیارند.

جدای از این آثار، میراث مكتوب مجموعه‌ای با عنوان «كارنامه دانشوران اسلام و ایران» به چاپ می‌رساند. در این مجموعه متون كهن به قصد استفاده جوانان یا كسانی كه دانش استفاده از اصل متون كهن را ندارند، تلخیص، ساده‌نویسی و بازنویسی می شود

میراث مكتوب همچنین سه نشریه منتشر می‌كند:

«آینه میراث» كه دوفصلنامه است و هر شش ماه یكبار منتشر می شود و «ویژه کتابشناسی، نقد کتاب و اطلاع رسانی در حوزه متون» است. «گزارش میراث» كه فصلنامه است و به پژوهشهای «حوزه نقد و تصحیح متون نسخه شناسی و ایران شناسی» اختصاص دارد و میراث علمی ایران و اسلام که دوفصلنامه است و به «تاریخ علوم و فناوری دوره اسلامی» اختصاص دارد

افزون بر این، موسسه میراث مكتوب تا کنون نشست‌های نقد و بررسی متعددی درباره مباحث متن پژوهی و متون كهنِ منتشر شده در مؤسسه با حضور استادان و صاحب نظران برگزار كرده است. همچنین همایش‌هایی را در حوزه ‌های مختلف ادبی و فرهنگی و پژوهشی برگزار یا در برگزاری آنها مشارکت كرده است.

درباره کتاب المباحث و الشکوک

کتاب الإشارات و التنبیهات تالیف شیخ ابوعلی سینا (د: ۴۲۷) از آغاز مورد توجه دانشمندان بوده و بر آن حاشیه و شرح‌های متعددی نوشته شده است. قدیم ترین تعلیقه الإشارات که به دست ما رسیده، کتاب المباحث و الشکوک تالیف شرف الدین محمدبن مسعود بن محمد مسعودی (زنده در۵۸۲) است. این کتاب مجموعه اعتراضاتی است که مسعودی بر الاشارات وارد نموده است.

نسخه‌برگردان حاضر از روی نسخه موجود از کتابخانه مدرسه علمیه امام عصر(عج) شیراز فراهم آمده است. این نسخه از دستنوشت‌ه‍‌ای ارزشمندی است که در تملک ملاصدرا (د: ۱۰۵۰) بوده است.

این نسخه برگردان افزون بر رساله المباحث و الشکوک دو رسالۀ عیون المسائل فارابی و الأسماء المفردۀ کِندی را نیز در بر می-گیرد.

خواندن درباره کتاب المباحث و الشکوک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

کتاب المباحث و الشکوک را به تمام پژوهشگران متون فارسی کهن پیشنهاد می‌کنیم.