کتاب تاریخ هرات

شیخ عبدالرحمن فامی هروی(۴۷۶-۵۴۶ ه.ق) نویسنده احتمالی این کتاب است. در بخشی از این کتاب امده است: «نسخه اصلی کتاب، احتمالاً تاریخ هرات را از آغاز بنای شهر هرات تا روزگار سلطان سنجر سلجوقی دارا بوده است. این نسخۀ نویافته باوجود افتادگی‌های زیادی که دارد، آگاهی‌های تاریخی زیادی به دست می‌دهد و می‌توان آن را ذکر احوال و حکام و والیان خراسان و شهر هرات نامید. در آن حکمرانان خراسان اعم از والیان اموی و عباسی، امرای طاهری، لیثی (صفاری)، سامانی، سیمجوری و محمودی (غزنوی) به ترتیب حوادث عمدۀ ایام امارت ایشان یاد شده است. همچنین به شرح حکایاتی جالب و شگفت‌انگیز در تاریخ سوانح هرات، همچون شیوع قحطی و خشکسالی، برخوردهای اقشار و مذاهب، فعالیت‌های اسماعیلیه، برخی اجحافات حکمتی و بروز اعتراضات و شورش‌های عمومی پرداخته می‌شود و در خلال آن جزئیات نسبتاً زیادی از حوادث تاریخی شهر هرات و توابع و اجزای آن چون مسجد جامع و بازار شهر، به خصوص در روزگار سلجوقیان و ایام زندگانی مؤلف، با ذکر تاریخ دقیق آن‌ها بیان می‌شود. و همچنین به ذکر و توصیف احادیث و روایاتی پرداخته می‌شود که دلالت بر فضیلت و برتری خراسان به خصوص شهر هرات و اهالی آن بر دیگر ولایات دارد. مطالب این باب در تاریخ‌نامۀ هرات سیفی و روضات الجنات اسفزاری نیز منعکس شده است. مؤلف نخست به ذکر فضایل خراسان به طور عام و سپس ذکر شرافت هرات به طور خاص می‌پردازد، به گونه‌ای که بر حسب این روایات، هرات، «شاه خراسان» قلمداد شده است.» این کتاب به کوشش محمدحسن میرحسینی و محمدرضا ابوئی مهریزی فراهم آمده و ایرج افشار، بر آن مقدمه‌ای نوشته است.