کتاب ماه و دختری که عطرش را می‌فروخت

«ماه و دختری که عطرش را می‌فروخت» اثر نویسنده جوان معاصر، محمدتقی حسن‌زاده‌توکلی مجموعه ۹ داستان کوتاه است. داستان‌های این کتاب بسیار جذاب‌اند و واقعیت و خیال را با هم در خود دارند. شاید بشود آنها را نوعی رئالیسم جادویی، داستان‌هایی سوررئال یا قصه‌هایی خیالی و برگرفته از رویا نامید. در هر صورت خواندنشان خیلی لذت‌بخش است چون اتفاقاتی در آنها می‌افتند که نه می‌توانیم بگوییم کاملا تخیلی‌اند و نه کاملا طبیعی بلکه چیزی میان این دو و پدیده‌های خارق‌العاده هستند، مثلا دختری که تنش مثل خورشید می‌درخشد، مادربزرگی که از تنش درخت می‌روید، رئیس ایستگاه قطاری که مرده‌ها را زنده می‌کند و بابتشان پول می‌گیرد و.... شاید حسن‌زاده توکلی در نگارش این داستان‌ها از باورهای عامه و افسانه‌های محلی و رویاهای خودش الهام گرفته به آنها پروبال داده است چون در تمام داستان‌ها اشاره‌ به روایات و قصه‌های خیالی و اعتقادات مردم، پررنگ است. مثلا در داستان «ماه و دختری که عطرش را می‌فروخت» می‌خوانید: «دوباره شب ماه کامل است و عطری که توی همهٔ کوچه‌های چهارکوه پیچیده، اهالی را بیدار نگه داشته. از همان اولین شبی که این عطر چهارکوه را پر کرد، همه می‌گفتند، عطر تن یک دختر است که وقتی ماه کاملِ کامل می‌شود، می‌آید و توی کوچه‌های چهار کوه قدم می‌زند. خیلی‌ها می‌گفتند، عطر موهای بلندش است که تا کمرش می‌رسد. کشاورزهای فصلی که سالی چهار ماه از چهارکوه سرازیر می‌شوند و توی دشت‌های پایین‌دست مزرعه‌داری می‌کنند، می‌گویند، موهای دختر لخت است و بلند، رنگ خوشه‌های گندم. طوری که وقتی یک دسته از موهایش را دستت بگیری و نگاه کنی، یادت می‌رود، داشتی به چی نگاه می‌کردی. گله‌دارها اما می‌گویند، موهای دختر مجعد است و بلوطی رنگ. می‌گویند، اگر کسی موهایش را ببیند که فر خورده و تا کمرش رسیده، تا چند روز یادش می‌رود، برای چی آمده بوده بیرون و داشته به چی نگاه می‌کرده.» توکلی که بسیار علاقه‌مند به اسطوره‌ها و افسانه‌های خیالی و روان‌شناسی یونگ است پیش از این هم مجموعه داستان «پرستشگاه ایزدان مدفون » را با همین مضامین منتشر کرده است.