کتاب رَسم

«رَسم» یک نمایش‌نامه تک‌پرده‌ای به قلم جورج میدلتون(۱۹۶۷-۱۸۸۰) نمایش‌نامه‌نویس و کارگردان آمریکایی است. میدلتون در تحریر نمایش‌های تک‌پرده‌ای تبحر خاصی داشت. نمایش‌های معروف او، از جمله گذشتۀ پالی و آدام و اوا، پس از اجراهای موفق و بی‌شمار به فیلم نیز بدل شدند. او نمایش‌نامۀ حاضر، رسم، را به افتخار همسرش فلورا داج نوشت.

آقای الیوانت که مردی سنتی است اعتقاد دارد که وظیفۀ پدر این است که فقط به پسر خانواده کمک مالی کند، اما وقتی دخترش تصمیم می‌گیرد حرفه‌ای را پیش بگیرد و به کمک پدر نیاز دارد، الیوانت با مشکلی تازه مواجه می‌شود.

الیوانت: نمی‌توانی ببینی که شکستت فقط تقصیر خودت نیست؟ اگر تو خوشگل بودی، مثل هلن سافورد یا یکی از آن ستاره‌های دیگر شاید شانسی بود ... اما تو خوشگل نیستی، تو خودت می‌دانی که قشنگ نیستی و...

مری: (با احساسی تلخ) اوه، دیگر ادامه نده. من همۀ اینها را می‌دانم. اما مادام‌که روی صحنه زیبا باشم، اهمیتی نمی‌دهم خارج از صحنه چه شکلی باشم. من با قدرت و زیبایی درونی‌ام چیزی را خلق می‌کنم که مردم قیافۀ من را یادشان برود و فقط آن چیزی را که من می‌بینم و حس می‌کنم ببینند. من می‌توانم این کار را انجام بدهم. این کار را انجام داده‌ام. کاری کرده‌ام که تماشاچی‌ها حس کنند و حتی اخراج هم شدم، چون مدیر تئاتر فکر می‌کرد من زیادی «طبیعی» هستم. هلن سافورد ... او کیست؟ یک زیبای حرفه‌ای که همه چیزهای بیرونی را دارد و هیچ چیز درونی ندارد. تو به چشم‌ها و دهان و نیمرخ او فکر می‌کنی، اما آیا چنین چیزی تو را طوری تحت‌تأثیر قرارمی‌دهد که نتوانی از یاد ببری‌اش؟ من کار او را می‌شناسم. صبر کن تا شانس این را پیدا کنم که با او نقش بازی کنم ... که ممکن است این نقش را به‌ام بدهند، چون من خوش‌قیافه نیستم ... کاری می‌کنم که آنها در طی ده دقیقۀ اول، کلاً فراموش کنند که او روی صحنه است ... بله، و تو و بن هم همین‌طور، اگر بیایید. هلن سافورد؟ هه! مردم من را وقتی هلن سافورد به یک تصویر چاپی بدل شده، یادشان می‌ماند.

الیوانت: خب، پس چطور تا الان شانسی نداشته‌ای؟