کتاب مولوی و جهان بینی ها

کتاب مولوی و جهان‌بینی‌ها نوشته‌ی علامه محمدتقی جعفری اثری پژوهشی و تحلیلی درباره‌ی اندیشه‌ها و جهان‌بینی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی است. این کتاب توسط موسسه تدوین و نشر آثار استاد علامه جعفری منتشر شده است و به بررسی تطبیقی دیدگاه‌های مولوی با مکاتب مختلف فلسفی، علمی و دینی می‌پردازد. نویسنده با رویکردی موشکافانه، ابعاد روانی، فلسفی و معرفتی مولوی را کاویده و تلاش کرده است تا جایگاه او را در میان متفکران شرق و غرب روشن کند. در این اثر، علاوه‌بر تحلیل شخصیت و روش فکری مولانا، به مقایسه‌ی اندیشه‌های او با مکاتب بزرگی چون بودیسم، اشراق، مشاء، ایده‌آلیسم، رئالیسم و اگزیستانسیالیسم نیز پرداخته شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مولوی و جهان بینی ها

کتاب مولوی و جهان‌بینی‌ها با تمرکز بر اندیشه‌های مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، به تحلیل ساختار فکری و جهان‌بینی او می‌پردازد. علامه محمدتقی جعفری در این کتاب، مولوی را نه صرفاً یک شاعر یا عارف، بلکه متفکری چندبعدی معرفی کرده است که ابعاد روانی، فلسفی و معرفتی او فراتر از قالب‌های رایج فلسفی و علمی قرار می‌گیرد. نویسنده با بررسی دقیق آثار مولوی، به‌ویژه مثنوی و دیوان شمس، نشان داده است که مولانا در مواجهه با واقعیت‌های جهان، از مرزهای محدود فلسفه‌های رایج عبور می‌کند و نظام فکری او را نمی‌توان در قالب مکاتب سنتی مانند مشاء، اشراق یا ایده‌آلیسم گنجاند. در این کتاب، جعفری ابتدا به سه عنصر اساسی جهان‌بینی (واقعیت، عوامل درک‌کننده و معرفت) می‌پردازد و سپس با تحلیل قلمروهای مختلف اندیشه‌ی مولوی، از داستان‌پردازی و تمثیل تا بینش‌های علمی و عرفانی، ساختار باز و پویای جهان‌بینی او را ترسیم می‌کند. همچنین، مقایسه‌ی تطبیقی اندیشه‌های مولوی با مکاتب فلسفی و دینی شرق و غرب، بخش مهمی از کتاب را تشکیل می‌دهد. نویسنده با استناد به اشعار و آثار مولوی، به بررسی موضوعاتی چون رابطه‌ی انسان با واقعیت، نقش معرفت و عقل، و جایگاه انسان در پیوند میان طبیعت و ماورای طبیعت پرداخته است.

خلاصه کتاب مولوی و جهان بینی ها

کتاب مولوی و جهان‌بینی‌ها با طرح این پرسش آغاز می‌شود که آیا می‌توان اندیشه‌های مولوی را در قالب یک نظام فلسفی یا علمی رایج گنجاند؟ جعفری با رد این نگاه، مولوی را متفکری می‌داند که با هیجان و جوشش روانی خاص، ابعاد متنوعی از استعدادهای انسانی را به فعلیت رسانده است. او معتقد است که مولوی نه‌تنها به واقعیت‌های عینی جهان توجه دارد، بلکه با نگاهی فراتر از مرزهای طبیعت، به ماورای آن نیز می‌نگرد و انسان را پیونددهنده‌ی دو حلقه‌ی طبیعت و ماورای طبیعت معرفی می‌کند. در بخش‌های ابتدایی، نویسنده سه عنصر اساسی جهان‌بینی (واقعیت، عوامل درک‌کننده و معرفت) را شرح می‌دهد و انواع ارتباط انسان با واقعیت را در چهار دسته‌ی گیرندگی و انعکاس، تصرف، عمل و کشف تقسیم می‌کند. سپس به ساختار باز و پویای جهان‌بینی مولوی می‌پردازد و نشان می‌دهد که مولوی نظام بسته‌ای برای جهان و معرفت قائل نیست و همواره تحول، حرکت و نو شدن را اصل می‌داند. در ادامه، جعفری پنج قلمرو فکری مولوی را بررسی می‌کند: داستان‌پردازی و تمثیل، بینش‌های علمی، بینش‌های جهان‌بینی، معرفتی و عرفانی. او تأکید می‌کند که مولوی با استفاده از تمثیل و داستان، مفاهیم پیچیده‌ی فلسفی و عرفانی را برای عموم قابل فهم می‌سازد و در عین حال، به محدودیت‌های این روش نیز آگاه است. در قلمرو علمی، مولوی به موضوعاتی چون جاذبه‌ی کیهانی، روان‌کاوی و تضادهای درونی انسان اشاره کرده و در قلمرو جهان‌بینی، به حرکت، تحول و قوانین حاکم بر جهان پرداخته است. بخش مهمی از کتاب به مقایسه‌ی تطبیقی اندیشه‌های مولوی با مکاتب فلسفی و دینی مختلف اختصاص دارد. نویسنده با بررسی دیدگاه‌های مولوی درباره‌ی بودیسم، اشراق، مشاء، ایده‌آلیسم، رئالیسم، پراگماتیسم و اگزیستانسیالیسم، نشان می‌دهد که مولوی با وجود آشنایی با این مکاتب، هیچ‌یک را به‌طور کامل نمی‌پذیرد و همواره به دنبال حقیقتی فراتر از مرزهای قراردادی آن‌هاست. در نهایت، جعفری نتیجه می‌گیرد که جهان‌بینی مولوی بر اساس باز بودن نظام جهان و معرفت، پیوند انسان با واقعیت‌های متنوع و پذیرش تحول و نو شدن مداوم استوار است.

چرا باید کتاب مولوی و جهان بینی ها را بخوانیم؟

کتاب مولوی و جهان‌بینی‌ها اثری است که با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، ابعاد ناشناخته‌ای از اندیشه‌های مولوی را آشکار می‌کند. این کتاب با بررسی دقیق قلمروهای فکری مولوی، امکان فهم عمیق‌تری از شخصیت و جهان‌بینی او را فراهم می‌سازد. یکی از ویژگی‌های شاخص این اثر، مقایسه‌ی تطبیقی اندیشه‌های مولوی با مکاتب فلسفی و دینی مختلف است که به خواننده کمک می‌کند تا جایگاه مولوی را در تاریخ اندیشه بهتر درک کند. مطالعه‌ی این کتاب برای کسانی که به دنبال فهم رابطه‌ی انسان با واقعیت، نقش معرفت و عقل، و پیوند میان طبیعت و ماورای طبیعت هستند، فرصت مناسبی فراهم می‌کند تا با نگاهی تازه به آثار مولوی بنگرند. همچنین، تحلیل ساختار باز و پویای جهان‌بینی مولوی و تأکید بر تحول و نو شدن مداوم، می‌تواند الهام‌بخش کسانی باشد که به دنبال پاسخ به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی هستی و انسان‌اند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان فلسفه، عرفان، روان‌شناسی، مطالعات تطبیقی ادیان و کسانی که دغدغه‌ی شناخت عمیق‌تر اندیشه‌های مولوی را دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین، به پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های علوم انسانی و کسانی که به دنبال تحلیل تطبیقی مکاتب فکری و فلسفی هستند، توصیه می‌شود.