کتاب درآمدی بر اخلاق حرفه ای در هنرهای اسلامی

کتاب درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای در هنرهای اسلامی نوشته مهرداد آقاشریفیان اصفهانی و به‌ویراستاری شهناز شفیع‌خانی، اثری پژوهشی است که توسط انتشارات دانشگاه هنر اصفهان منتشر شده است. این کتاب به بررسی مفاهیم بنیادین اخلاق حرفه‌ای در بستر هنرهای اسلامی می‌پردازد و تلاش کرده است با رویکردی تحلیلی و تاریخی، پیوند میان اخلاق، هنر و سنت‌های آموزشی را در تمدن اسلامی ایران واکاوی کند. نویسنده با تکیه‌بر منابع اصیل اسلامی و میراث مکتوب پیشینیان، به موضوعاتی چون معناشناسی اخلاق، نسبت هنر و اخلاق، جایگاه فتوت و جوانمردی در اصناف هنری و اصول تربیتی اهل هنر پرداخته است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که هم برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه هنر و اخلاق و هم برای علاقه‌مندان به مباحث میان‌رشته‌ای قابل استفاده باشد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درآمدی بر اخلاق حرفه ای در هنرهای اسلامی

کتاب درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای در هنرهای اسلامی با تمرکز بر سنت‌های اخلاقی و معنوی در هنرهای سنتی اسلامی، به بررسی ریشه‌ها و ساختارهای اخلاق حرفه‌ای در این حوزه می‌پردازد. مهرداد آقاشریفیان اصفهانی، نویسنده کتاب، با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، ابتدا مفاهیم اخلاق، خلق و آداب را در متون دینی، ادبیات فارسی و فرهنگ اسلامی بررسی کرده است. سپس به نسبت میان هنر و اخلاق در سنت اسلامی و ایرانی پرداخته و جایگاه هنر را از منظر قرآن، روایات و اندیشه متفکران مسلمان تحلیل کرده است. بخش‌هایی از کتاب به میراث مکتوب هنر و صناعات، آداب‌نامه‌ها و رسائل صنفی اختصاص یافته و نقش فتوت و جوانمردی در شکل‌گیری اخلاق حرفه‌ای هنرمندان و صنعتگران ایرانی را برجسته ساخته است. در فصل‌های پایانی، اصول حاکم بر نظام آموزشی و تربیتی اهل هنر و پیشنهادهایی برای تقویت سنت‌های اخلاقی در عرصه هنر مطرح شده است. این کتاب با بهره‌گیری از منابع تاریخی، متون دینی و آثار اندیشمندان اسلامی، تصویری جامع از اخلاق حرفه‌ای در هنرهای اسلامی ارائه داده و جایگاه آن را در هویت هنری و اجتماعی ایران بررسی کرده است.

خلاصه کتاب درآمدی بر اخلاق حرفه ای در هنرهای اسلامی

کتاب درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای در هنرهای اسلامی با طرح پرسش‌هایی بنیادین درباره چیستی اخلاق و نسبت آن با هنر آغاز می‌شود. نویسنده در فصل نخست، معناشناسی اخلاق را از منظر قرآن، روایات، فرهنگ لغات و ادب فارسی بررسی کرده و تفاوت میان خلق و اخلاق را توضیح داده است. سپس با مرور تعاریف اندیشمندان اسلامی و غربی، به دسته‌بندی انواع افعال انسانی و جایگاه ملکات نفسانی در اخلاق می‌پردازد. در ادامه، امکان تغییر اخلاق و نقش تربیت و عادت در شکل‌گیری صفات اخلاقی مورد بحث قرار گرفته است. در فصل دوم، وجودشناسی هنر و رابطه آن با اخلاق در سنت اسلامی ایرانی مطرح شده است. نویسنده به تطور معنایی هنر، نسبت آن با دین و فرهنگ و جایگاه زیبایی و جمال در اندیشه اسلامی پرداخته و دیدگاه متفکران مسلمان درباره هنر دینی و هنر شیعی را بررسی کرده است. نسبت هنر با اخلاق و مرور دیدگاه‌های اندیشمندان ایرانی همچون آیت‌الله خامنه‌ای، علامه جعفری و شهید مطهری از دیگر بخش‌های این فصل است. فصل سوم به میراث مکتوب هنر و صناعات، آداب‌نامه‌ها و رسائل صنفی اختصاص یافته و آموزه‌های دینی و آداب تعلیم و تعلم در میان هنرمندان و صنعتگران ایرانی را بازخوانی کرده است. نقش فتوت‌نامه‌ها و آداب‌نامه‌ها در انتقال سنت‌های اخلاقی و معنوی به نسل‌های بعدی هنرمندان برجسته شده است. در فصل چهارم، مفهوم فتوت و جوانمردی و تأثیر آن بر اخلاق حرفه‌ای اصناف هنری بررسی شده و ارتباط میان استاد و شاگرد، تشکیلات آموزشی اصناف و مراسم پیوستن به صنف تحلیل شده است. در فصل پایانی، اصول حاکم بر نظام آموزشی و تربیتی اهل هنر، مانند نگاه معنوی به حرفه، مسئولیت‌پذیری، تخصص‌گرایی، توجه به ذکر و ورد، اصل توامان بودن ادب درس و ادب نفس، و اهمیت انتقال سنت‌های اخلاقی از طریق ضرب‌المثل و شعر مطرح شده است. نویسنده در پایان، پیشنهادهایی برای تقویت سنت‌های اخلاقی در هنرهای اسلامی ارائه داده است.

چرا باید کتاب درآمدی بر اخلاق حرفه ای در هنرهای اسلامی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی پژوهشی و تحلیلی، به یکی از موضوعات کمتر پرداخته‌شده در حوزه هنرهای اسلامی یعنی اخلاق حرفه‌ای می‌پردازد. ویژگی شاخص آن، تلفیق مباحث نظری با نمونه‌های تاریخی و متون اصیل اسلامی است که باعث شده خواننده با ریشه‌های اخلاق حرفه‌ای در هنرهای ایرانی-اسلامی آشنا شود. کتاب نه‌تنها به تعریف و تبیین مفاهیم اخلاقی بسنده نکرده، بلکه با بررسی فتوت‌نامه‌ها، آداب‌نامه‌ها و رسائل صنفی، نشان داده که چگونه سنت‌های اخلاقی و معنوی در آموزش و تربیت هنرمندان نقش داشته‌اند. همچنین، تحلیل نسبت هنر و اخلاق از منظر متفکران اسلامی و ارائه اصول تربیتی اهل هنر، این اثر را به منبعی ارزشمند برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به هنر و اخلاق تبدیل کرده است. مطالعه این کتاب می‌تواند به درک عمیق‌تر از هویت هنری و اجتماعی ایران و جایگاه اخلاق در هنرهای سنتی کمک کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های هنر، فلسفه، الهیات و مطالعات اسلامی، هنرمندان علاقه‌مند به ریشه‌های اخلاق حرفه‌ای، و کسانی که دغدغه هویت فرهنگی و معنوی در هنر دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای معلمان، مربیان هنری و فعالان حوزه آموزش هنر که به دنبال الگوهای تربیتی و اخلاقی در سنت ایرانی-اسلامی هستند، مفید است.