کتاب زیست شناسی تکوینی گیلبرت؛ جلد دوم (فصل نهم، پیدایش اکتودرم دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم)

کتاب زیست شناسی تکوینی گیلبرت؛ جلد دوم (فصل نهم، پیدایش اکتودرم دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم) نوشته اسکات گیلبرت و ترجمه عباس پیریایی و یاسر تهمتنی توسط خانه زیست‌شناسی منتشر شده است. این کتاب یکی از منابع معتبر و جامع در حوزه‌ی زیست‌شناسی تکوینی به شمار می‌آید و به‌طور ویژه به بررسی فرایندهای تکوین اکتودرم، دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم در مهره‌داران می‌پردازد. فصل ۹ از این جلد با رویکردی علمی و دقیق، به شرح مراحل مختلف شکل‌گیری سلول‌های عصبی، لوله‌ی عصبی، مغز و نخاع و نیز تمایز اپیدرم و ضمایم آن اختصاص یافته است. کتاب حاضر علاوه‌بر متن اصلی، با تصاویر، نمودارها و توضیحات تکمیلی همراه شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب زیست شناسی تکوینی گیلبرت؛ جلد دوم (فصل نهم، پیدایش اکتودرم دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم)

کتاب زیست‌شناسی تکوینی گیلبرت؛ جلد دوم (فصل نهم، پیدایش اکتودرم دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم) با تمرکز بر پیدایش اکتودرم، دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم، به بررسی یکی از مهم‌ترین مراحل تکوین جنینی در مهره‌داران می‌پردازد. اسکات گیلبرت، نویسنده‌ی کتاب با بهره‌گیری از جدیدترین یافته‌های علمی و رویکردهای ژنتیکی، سلولی و ارگانیسمی، روند شکل‌گیری ساختارهای عصبی و پوستی را از ابتدا تا مراحل تخصصی‌شدن شرح داده است. ساختار فصل به‌گونه‌ای است که ابتدا به سرنوشت اکتودرم و تقسیم آن به سه بخش اصلی (اکتودرم سطحی، سلول‌های تاج عصبی و لوله‌ی عصبی) می‌پردازد و سپس مراحل تخصصی‌شدن سلول‌های عصبی و اپیدرمی را با جزئیات بررسی می‌کند. در ادامه فرایند نورولاسیون (تشکیل لوله‌ی عصبی) و تفاوت‌های آن در گروه‌های مختلف مهره‌داران، نقش پیام‌های سلولی و مولکول‌های چسبندگی و عوامل محیطی و ژنتیکی مؤثر بر بسته‌شدن لوله‌ی عصبی مورد بحث قرار می‌گیرد. این فصل همچنین به پیامدهای نقص در فرایندهای تکوینی مانند اختلالات لوله‌ی عصبی و اهمیت تغذیه و عوامل محیطی در پیشگیری از این اختلالات اشاره کرده است. تصاویر و نمودارهای متعدد، روندهای پیچیده را به‌شکل بصری و مفهوم نمایش می‌دهند.

خلاصه کتاب زیست شناسی تکوینی گیلبرت؛ جلد دوم (فصل نهم، پیدایش اکتودرم دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم)

کتاب به‌طور مفصل به فرایند پیدایش اکتودرم و نقش آن در شکل‌گیری دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم می‌پردازد. ابتدا سرنوشت اکتودرم مهره‌داران و تقسیم آن به سه ناحیه‌ی اصلی (اکتودرم سطحی، سلول‌های تاج عصبی و لوله‌ی عصبی) مطرح می‌شود؛ سپس مراحل تخصصی‌شدن سلول‌های عصبی از سلول‌های پرتوان اپی‌بلاست تا نوروبلاست‌ها و تمایز نهایی نورون‌ها، با تأکید بر پیام‌های سلولی و برهم‌کنش‌های بین سلول‌ها شرح داده شده است. فرایند نورولاسیون، یعنی تبدیل صفحه‌ی عصبی به لوله‌ی عصبی به‌عنوان نقطه‌ی عطف تکوین دستگاه عصبی مرکزی معرفی شده است. کتاب دو مسیر اصلی نورولاسیون (اولیه و ثانویه) را توضیح داده و تفاوت‌های آن‌ها را در مهره‌داران مختلف بررسی کرده است. نقش سلول‌های نقطه‌ی لولایی میانی و پشتی - جانبی، تغییر شکل سلول‌ها و عملکرد میکروتوبول‌ها و میکروفیلامان‌ها در خم‌شدن و بسته‌شدن لوله‌ی عصبی به‌تفصیل بیان شده است. در ادامه اهمیت مولکول‌های چسبندگی سلولی (مانند کادهرین‌ها) در جداسازی لوله‌ی عصبی از اپیدرم و نقش عوامل تغذیه‌ای مانند فولیک اسید در پیشگیری از نقص‌های لوله‌ی عصبی مورد توجه قرار گرفته؛ همچنین پیامدهای اختلال در بسته‌شدن لوله‌ی عصبی (مانند مهره شکافدار و بی‌مغزی) و عوامل محیطی مؤثر بر این فرایند بررسی شده‌اند. در پایان، تمایز لوله‌ی عصبی به مغز و نخاع و تقسیم‌بندی مغز به نواحی مختلف، همراه با نقش ژن‌ها و پیام‌های مولکولی شرح داده شده است.

چرا باید کتاب زیست شناسی تکوینی گیلبرت؛ جلد دوم (فصل نهم، پیدایش اکتودرم دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم) را بخوانیم؟

این کتاب با ارائه‌ی توضیحات دقیق و مرحله‌به‌مرحله درباره‌ی تکوین دستگاه عصبی مرکزی و اپیدرم، به درک عمیق‌تر فرایندهای زیستی بنیادین کمک می‌کند. تصاویر و نمودارهای متعدد، مفاهیم پیچیده را ساده‌تر ساخته‌اند. این کتاب به ارتباط میان ژنتیک، سلول‌شناسی و محیط در شکل‌گیری ساختارهای عصبی و پوستی پرداخته و اهمیت عوامل تغذیه‌ای و محیطی را در سلامت جنین برجسته کرده است. این فصل نه‌تنها برای دانشجویان زیست‌شناسی و پزشکی، بلکه برای علاقه‌مندان به درک سازوکارهای تکوین بدن انسان و حیوانات نیز آموزنده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های زیست‌شناسی، پزشکی، علوم اعصاب، ژنتیک و علوم پایه پیشنهاد می‌شود. همچنین این اثر برای کسانی که به مباحث تکوین جنینی، اختلالات عصبی یا نقش عوامل محیطی و تغذیه‌ای در سلامت جنین علاقه دارند، مفید خواهد بود.