کتاب رساله فی حقیقه العشق

کتاب رساله فی حقیقه العشق نوشته‌ی شهاب‌الدین یحیی سهروردی، اثری برجسته در حوزه‌ی عرفان و فلسفه‌ی اسلامی است که با تصحیح و مقدمه‌ی سید حسین نصر و ترجمه‌ی غلامرضا لایقی منتشر شده است. این کتاب به بررسی ماهیت و حقیقت عشق از منظر عرفان اسلامی می‌پردازد و با زبانی رمزآلود و ساختاری تمثیلی، مفاهیم عمیق فلسفی و عرفانی را در قالب داستان‌هایی برگرفته از قصص قرآنی، به‌ویژه داستان یوسف و زلیخا، بیان می‌کند. رساله فی حقیقه العشق در دوازده فصل تنظیم شده و هر فصل به یکی از ابعاد عشق، حسن و حزن می‌پردازد. نشر اطلاع آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رساله فی حقیقه العشق

رساله فی حقیقه العشق از شهاب‌الدین سهروردی، اثری است که در زمره‌ی متون عرفانی و فلسفی فارسی قرار می‌گیرد و به‌ویژه در میان آثار نثر عرفانی قرون میانه جایگاه ویژه‌ای دارد. این کتاب با بهره‌گیری از زبان تمثیل و رمز، به واکاوی مفهوم عشق در عرفان اسلامی می‌پردازد و آن را نه‌تنها به‌عنوان یک احساس انسانی، بلکه به‌مثابه نیرویی کیهانی و واسطه‌ی پیوند میان انسان و حقیقت مطلق معرفی کرده است. ساختار کتاب بر پایه‌ی دوازده فصل استوار است که هر یک با الهام از آیات قرآن و اشعار عربی و فارسی، به شرح سیر عشق از عالم عقل تا عالم ماده و سپس بازگشت به عالم معنا می‌پردازد. سهروردی در این رساله، عشق را در کنار حسن (زیبایی) و حزن (اندوه) به‌عنوان سه نیروی بنیادین هستی معرفی کرده و با روایت‌هایی تمثیلی، نقش هریک را در آفرینش و سلوک انسان توضیح داده است. این اثر با مقدمه و پاورقی‌های توضیحی، امکان فهم بهتر اصطلاحات و رموز عرفانی را برای خواننده فراهم کرده است.

خلاصه کتاب رساله فی حقیقه العشق

رساله فی حقیقه العشق کتابی غیرداستانی است و در این بخش به پیام‌ها و ایده‌های اصلی آن پرداخته می‌شود. در این رساله، سهروردی با نگاهی فلسفی و عرفانی، عشق را به‌عنوان حقیقتی فراتر از احساسات فردی معرفی کرده است. او عشق را نیرویی می‌داند که از آغاز آفرینش با عقل و حسن (زیبایی) همراه بوده و در کنار حزن (اندوه)، سه نیروی اصلی هستی را شکل داده‌اند. سهروردی با بهره‌گیری از داستان حضرت یوسف و زلیخا و تفسیر آیات قرآنی، عشق را پلی میان عالم مجاز و حقیقت می‌داند و معتقد است که انسان برای رسیدن به کمال و وصال با حقیقت، باید از عشق مجازی عبور کند و به عشق حقیقی دست یابد. در ساختار تمثیلی کتاب، عشق، حسن و حزن به‌صورت شخصیت‌هایی مستقل ظاهر می‌شوند که هرکدام نقش ویژه‌ای در سیر آفرینش و سلوک انسان دارند. عشق، نیرویی است که انسان را از خودمحوری و دوگانگی رها می‌کند و به وحدت با معشوق می‌رساند. سهروردی با شرح منازل و مراتب عشق، از معرفت و محبت تا عشق، نشان داده است که عشق مرتبه‌ای فراتر از شناخت و دوست‌داشتن است و تنها کسانی که از این دو مرحله عبور کنند، به حقیقت عشق می‌رسند. در بخش‌هایی از کتاب، سهروردی با توصیف ساختار وجود انسان و تشبیه آن به شهری با دروازه‌ها و نگهبانان، راه سلوک عاشقانه را به‌تصویر کشیده است. او تأکید کرده است که عشق، نیرویی است که جان را از عالم فنا به عالم بقا می‌برد و تنها با قربانی‌کردن نفس و گذر از تعلقات دنیوی، می‌توان به وصال معشوق حقیقی رسید. در نهایت، عشق را عامل اصلی رشد و تعالی انسان و واسطه‌ی پیوند با حقیقت مطلق معرفی کرده است.

چرا باید کتاب رساله فی حقیقه العشق را بخوانیم؟

رساله فی حقیقه العشق اثری است که با زبانی نمادین و ساختاری تمثیلی، مفاهیم عمیق عرفانی و فلسفی را به‌گونه‌ای متفاوت بیان کرده است. این کتاب نه‌تنها به بررسی عشق به‌عنوان یک احساس انسانی بسنده نکرده، بلکه آن را نیرویی هستی‌شناسانه و عامل پیوند میان انسان و حقیقت معرفی کرده است. خواندن این اثر فرصتی فراهم می‌کند تا با لایه‌های پنهان اندیشه‌های عرفانی و فلسفی سهروردی آشنا شد و نگاه تازه‌ای به مفهوم عشق و سلوک انسانی پیدا کرد. همچنین، توضیحات و پاورقی‌های مترجم و مصحح، فهم رموز و اصطلاحات پیچیده‌ی متن را آسان‌تر کرده است. این کتاب برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تری از جایگاه عشق در عرفان و فلسفه اسلامی هستند، تجربه‌ای متفاوت و تأمل‌برانگیز به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان عرفان اسلامی، فلسفه، ادبیات کلاسیک فارسی و کسانی که دغدغه‌ی فهم مفاهیم عمیق عشق و سلوک معنوی دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین برای پژوهشگران حوزه‌ی متون عرفانی و دانشجویان رشته‌های الهیات و فلسفه مفید است.