کتاب توسعه کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی

کتاب توسعه کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی نوشته‌ی مریم آشیاعیان، اثری پژوهشی و تحلیلی در حوزه‌ی آموزش و پرورش است که به بررسی ابعاد مختلف کیفیت خدمات آموزشی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی علمی و کاربردی، مفاهیم بنیادین کیفیت در آموزش، چالش‌های نظام آموزشی، مدل‌های ارزیابی کیفیت و راهکارهای ارتقای خدمات آموزشی را مورد واکاوی قرار داده است. نویسنده تلاش کرده تا با بهره‌گیری از منابع معتبر و تحلیل‌های روزآمد، تصویری جامع از وضعیت فعلی آموزش و پرورش و ضرورت بهبود کیفیت خدمات ارائه دهد. انتشارات فروغ سیمرغ آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب توسعه کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی

توسعه کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی اثری از مریم آشیاعیان است که به موضوع کیفیت فراگیر در آموزش و پرورش می‌پردازد. این کتاب در دسته‌ی آثار غیرداستانی و پژوهشی قرار می‌گیرد و تمرکز اصلی آن بر تحلیل مفهومی و عملی کیفیت در نظام آموزشی رسمی کشور است؛ نظامی که از دوره ابتدایی آغاز و تا پایان متوسطه ادامه دارد. نویسنده با بررسی ابعاد مختلف کیفیت آموزشی، از جمله کارکردها و فعالیت‌های مدرسه، نقش معلمان، امکانات و تجهیزات، و همچنین مشکلات درونی و بیرونی نظام آموزشی، تلاش کرده است تصویری چندجانبه از چالش‌ها و فرصت‌های ارتقای کیفیت ارائه دهد. ساختار کتاب شامل مباحث نظری درباره مدیریت کیفیت، مدل‌های ارزیابی کیفیت خدمات، تفاوت کیفیت خدمات و کالا، و راهکارهای عملی برای بهبود کیفیت در مدارس و آموزش عالی است. همچنین، به نقش مشتریان (دانش‌آموزان، والدین، جامعه) و انتظارات آن‌ها از نظام آموزشی توجه ویژه‌ای شده است. اثر حاضر با رویکردی تحلیلی و انتقادی، به بررسی راهکارهای درون‌سازمانی و برون‌سازمانی برای ارتقای کیفیت خدمات آموزشی پرداخته است.

خلاصه کتاب توسعه کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی

در این بخش هشدار داده می‌شود: این پاراگراف بخش‌هایی از محتوای کتاب را فاش می‌کند! کتاب توسعه کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی با مقدمه‌ای درباره اهمیت آموزش و پرورش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی آغاز می‌شود و تأکید دارد که کیفیت عملکرد این نهاد، تأثیر مستقیمی بر سایر بخش‌های جامعه دارد. نویسنده ابتدا به تعریف ابعاد مختلف کیفیت آموزشی می‌پردازد و چهار بعد اصلی را معرفی می‌کند: فرایند یاددهی-یادگیری، نقش معلمان و دست‌اندرکاران، دانش‌آموزان و مخاطبان، و امکانات و تجهیزات آموزشی. در ادامه، مشکلات نظام آموزشی به دو دسته بیرونی (مانند کمبود منابع مالی، پایین بودن حقوق معلمان، وابستگی به بودجه دولتی) و درونی (مانند ناکارآمدی نظام گزینش و تربیت نیروی انسانی، ضعف مدیریت، ناکارآمدی نظام ارزشیابی و برنامه‌های درسی) تقسیم شده است. نویسنده با تحلیل این مشکلات، به ضرورت ارائه راهکارهایی برای ارتقای کیفیت خدمات آموزشی اشاره کرده است. کتاب سپس به مبانی نظری مدیریت کیفیت می‌پردازد و مفاهیمی مانند مدیریت کیفیت استراتژیک و عملیاتی، مشتری‌مداری، تعهد رهبری، بهبود مستمر و تمرکز بر فرایند را شرح می‌دهد. سیر تحولات مدیریت کیفیت از بازرسی و کنترل کیفیت تا تضمین و ارتقای مستمر کیفیت نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش‌های بعدی، مدل‌های مختلف کیفیت خدمات، تفاوت کیفیت خدمات و کالا، و نحوه ارزیابی کیفیت خدمات از دیدگاه مشتریان (دانش‌آموزان و دانشجویان) مطرح شده است. نویسنده با استناد به پژوهش‌های داخلی و خارجی، به بررسی شکاف بین انتظارات و ادراکات مشتریان از خدمات آموزشی پرداخته و اهمیت رضایت مشتریان (دانش‌آموزان و والدین) را در موفقیت نظام آموزشی برجسته کرده است. در نهایت، راهکارهای عملی برای ارتقای کیفیت خدمات آموزشی در دو سطح درون‌سازمانی (مانند بهبود مدیریت، ارتقای انگیزه معلمان، بازنگری برنامه‌های درسی) و برون‌سازمانی (مانند تعامل با سایر نهادهای اجتماعی و وزارتخانه‌ها) ارائه شده است. کتاب با تأکید بر نقش اعتبارسنجی و ارزیابی مستمر کیفیت، بر ضرورت پاسخگویی و بهبود دائمی نظام آموزشی تأکید دارد.

چرا باید کتاب توسعه کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و جامع، به یکی از دغدغه‌های اساسی نظام آموزشی یعنی کیفیت خدمات آموزشی می‌پردازد. از ویژگی‌های شاخص آن می‌توان به بررسی دقیق مشکلات ساختاری و محتوایی آموزش و پرورش، ارائه مدل‌های متنوع ارزیابی کیفیت، و پرداختن به نقش مشتریان (دانش‌آموزان، والدین، جامعه) در تعریف و سنجش کیفیت اشاره کرد. همچنین، کتاب با ارائه راهکارهای عملی و قابل اجرا، امکان بهره‌گیری مدیران، معلمان و سیاست‌گذاران آموزشی را از یافته‌های خود فراهم کرده است. مطالعه این اثر می‌تواند به درک بهتر چالش‌های کیفیت در آموزش و پرورش و یافتن مسیرهای بهبود آن کمک کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به مدیران و معلمان مدارس، دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و مدیریت آموزشی، پژوهشگران حوزه آموزش و پرورش، و همچنین سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان آموزشی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای افرادی که دغدغه ارتقای کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی دارند، این کتاب مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب توسعه کیفیت خدمات آموزشی و پیشرفت تحصیلی

آموزش و پرورش از مهمترین نهادهای اجتماعی می‌باشد. در واقع، کیفیت فعالیت سایر نهادهای اجتماعی تا اندازه زیادی به چگونگی عملکرد آموزش و پرورش بستگی دارد. کیفیت در حال حاضر یکی از محورهای اصلی همه مباحث آموزشی است و ارتقای آن مهمترین وظیفه وزارت آموزش و پرورش است. منظور از آموزش و پرورش در نوشتار حاضر همان آموزش و پرورش رسمی‌ای است که از دوره ابتدایی شروع و با اتمام دوره متوسطه به پایان می‌رسد و نهاد آموزش و پرورش کشور وظیفه اجرای آن را برعهده دارد. مفهوم کیفیت آموزشی شامل چهار بعد است که عبارتند از: کارکردها و فعالیت‌های مدرسه از قبیل فرایند یاددهی-یادگیری دانش‌آموزان؛ معلمان و دست‌اندرکاران آموزشی؛ دانش‌آموزان و مخاطبین؛ امکانات و تجهیزات آموزشی. مشکلات اساسی آموزش و پرورش را می‌توان در دو گروه کلی (۱- مشکلات بیرونی ۲- مشکلات درونی) طبقه‌بندی کرد. از جمله مشکلات بیرونی نظام آموزشی می‌توان به متکی بودن هزینه‌های تعلیم و تربیت به دولت و افزایش سطح توقعات مردم برای مطالبه آن، پایین بودن حقوق و دستمزد معلمان، کمبود منابع مالی برای ساخت، تجهیز و اداره مدارس و پیچیدگی روش‌های جلب مشارکت مردم در امور تعلیم و تربیت اشاره کرد. و در طبقه مشکلات درونی نظام آموزشی می‌توان به مواردی همچون روش‌های فعلی گزینش، جذب، تربیت و نگهداشتن نیروی انسانی شاغل در آموزش و پرورش، ناکارآمدی نظام انتخاب مدیران به ویژه در سطح ادارات آموزش و پرورش (اعم از ستادی، استانی و منطقه‌ای)، عدم پویایی در مدیریت آموزشگاه‌ها، ناکارآمدی نظام کنترل، نظارت و ارزشیابی، کم اثربخش بودن برنامه‌های درسی موجود، پایین بودن سواد علمی معلمان و عدم انگیزه و علاقه آنها برای تدریس فعال در کلاس‌های درس، نبودن عشق به آموختن، محبت و روابط انسانی و صمیمی بین کادر مدیریت مدارس، معلمان و دانش‌آموزان اشاره کرد.