کتاب تاثیر فناوری های نوین بر آیین دادرسی کیفری

کتاب الکترونیکی «تأثیر فناوری‌های نوین بر آیین دادرسی کیفری» نوشتهٔ محمدعلی طیبی سورکی اثری پژوهشی است که نشر یافته آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی نقش و پیامدهای فناوری‌های نوین در فرایند دادرسی کیفری می‌پردازد و با رویکردی تحلیلی، ابعاد مختلف حقوقی، فنی و اجتماعی ورود فناوری به نظام عدالت کیفری را واکاوی می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تاثیر فناوری های نوین بر آیین دادرسی کیفری

«تأثیر فناوری‌های نوین بر آیین دادرسی کیفری» اثری ناداستان و پژوهشی است که به بررسی جامع تأثیر فناوری‌های نوین بر ساختار و فرایند دادرسی کیفری می‌پردازد. نویسنده در این کتاب، با تکیه‌بر منابع داخلی و بین‌المللی، تحولات ناشی از ورود فناوری‌هایی مانند ادله دیجیتال، هوش مصنوعی، شنود الکترونیکی، بلاک‌چین و دادرسی الکترونیکی را در نظام حقوقی ایران و سایر کشورها تحلیل کرده است. ساختار کتاب شامل فصل‌هایی است که هر یک به یکی از ابعاد فناوری و چالش‌های حقوقی مرتبط با آن می‌پردازد؛ از کشف جرم و جمع‌آوری ادله تا حفظ حقوق متهم و چالش‌های فنی و قضایی پرونده‌های الکترونیکی. این اثر با رویکرد تطبیقی و تحلیلی، هم به فرصت‌ها و مزایای فناوری‌های نوین اشاره دارد و هم تهدیدها و مخاطرات آن‌ها را برای عدالت کیفری و حقوق بشر بررسی می‌کند. کتاب حاضر برای پژوهشگران، وکلا، قضات و علاقه‌مندان به حقوق فناوری اطلاعات و دادرسی کیفری، تصویری روشن از وضعیت فعلی و آیندهٔ این حوزه ترسیم کرده است.

خلاصه کتاب تاثیر فناوری های نوین بر آیین دادرسی کیفری

این کتاب با تمرکز بر تأثیر فناوری‌های نوین بر آیین دادرسی کیفری، به بررسی چگونگی ورود ابزارهای دیجیتال و هوشمند به فرایند کشف جرم، جمع‌آوری ادله، رسیدگی قضایی و اجرای احکام می‌پردازد. نویسنده ابتدا تحول ابزارهای کشف جرم را شرح داده و نشان داده است که فناوری‌هایی مانند شنود دیجیتال، موقعیت‌یابی، دوربین‌های هوشمند و الگوریتم‌های پیش‌بینی جرم، ضمن افزایش سرعت و دقت، چالش‌هایی جدی برای اصول بنیادین عدالت کیفری ایجاد کرده‌اند. در ادامه، کتاب به ادله الکترونیکی و اصول حاکم بر آن می‌پردازد و ویژگی‌هایی مانند قابلیت تغییر، حذف‌پذیری و اهمیت زنجیره حفاظتی داده‌ها را برجسته می‌کند. نویسنده تأکید کرده است که مشروعیت تحصیل دلیل، اصالت داده و قابلیت بازبینی از اصول اساسی اعتبار ادله دیجیتال هستند و نبود استانداردهای کافی در این زمینه می‌تواند به نقض حقوق متهم منجر شود. در بخش دیگری از کتاب، ضمانت اجراهای نقض حقوق متهم در بستر دیجیتال بررسی شده است. مواردی مانند شنود غیرقانونی، داده‌کاوی بدون رضایت و بازداشت بر اساس داده‌های ناقص، از جمله تهدیدهای فناورانه برای حقوق متهم به‌شمار می‌روند. نویسنده راهکارهایی مانند بی‌اعتباری دلیل دیجیتال نامشروع، مسئولیت مدنی و کیفری ضابطان متخلف و الزام به حذف داده‌های غیرقانونی را پیشنهاد داده است. همچنین، کاربرد هوش مصنوعی در کشف جرم و چالش‌های آیینی آن مورد توجه قرار گرفته است. نویسنده به مسائلی مانند تعصب الگوریتمی، عدم شفافیت تصمیمات هوش مصنوعی و تعارض با اصل برائت اشاره کرده و بر ضرورت تدوین قوانین شفاف و نظارت قضایی تأکید کرده است. در نهایت، کتاب به دادرسی الکترونیکی در جرائم سازمان‌یافته و فرصت‌ها و تهدیدهای آن می‌پردازد. مزایایی مانند افزایش سرعت رسیدگی و امنیت اطلاعات در کنار تهدیدهایی چون نقض حریم خصوصی و تهدید اصل بی‌طرفی دادرسی مطرح شده‌اند. نویسنده نتیجه گرفته است که بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در دادرسی کیفری، نیازمند چارچوب‌های قانونی دقیق، آموزش تخصصی و نظارت مستمر است تا عدالت و حقوق بشر در عصر دیجیتال حفظ شود.

چرا باید کتاب تاثیر فناوری های نوین بر آیین دادرسی کیفری را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، به یکی از مهم‌ترین موضوعات روز در حوزه حقوق کیفری و فناوری می‌پردازد. خواننده با مطالعهٔ آن، با چالش‌ها و فرصت‌های فناوری‌های نوین در نظام دادرسی کیفری آشنا می‌شود و می‌تواند درک عمیق‌تری از پیامدهای حقوقی، فنی و اجتماعی ورود ابزارهای دیجیتال به فرایند عدالت کیفری به‌دست آورد. اثر حاضر نه‌تنها به بررسی قوانین و رویه‌های ایران پرداخته، بلکه تجربهٔ نظام‌های حقوقی دیگر را نیز تحلیل کرده است. این کتاب برای کسانی که دغدغهٔ عدالت، حقوق بشر و آیندهٔ دادرسی کیفری در عصر فناوری دارند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌رود.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران حقوق، وکلا، قضات، کارشناسان فناوری اطلاعات و علاقه‌مندان به حقوق کیفری و فناوری اطلاعات مفید است. همچنین برای افرادی که با چالش‌های حقوقی ناشی از فناوری‌های نوین در فرایند دادرسی کیفری مواجه‌اند یا به‌دنبال شناخت فرصت‌ها و تهدیدهای این حوزه هستند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب تاثیر فناوری های نوین بر آیین دادرسی کیفری

«استفاده از فناوری در کشف جرم امری اجتناب‌ناپذیر در دنیای امروز است. اما بهره‌گیری از آن نیازمند تبیین دقیق چارچوب‌های قانونی، نظارت قضایی، رعایت حقوق بشر و شفافیت نهادی است. در غیر این صورت، دستاوردهای فناورانه نه‌تنها موجب تحقق عدالت نمی‌شوند، بلکه می‌توانند به ابزاری برای نقض آزادی‌های بنیادین و تعمیق نابرابری تبدیل شوند. ادله الکترونیکی، آینده نظام دادرسی کیفری را رقم می‌زنند. با این حال، اعتبار و اثربخشی آن‌ها منوط به پذیرش اصول بنیادینی همچون مشروعیت تحصیل، اصالت، شفافیت زنجیره حفاظتی و قابل‌فهم بودن برای دادرس است. حقوق ایران در این زمینه گام‌هایی برداشته اما برای دستیابی به سطح استانداردهای جهانی، نیازمند قوانین شفاف‌تر، آموزش تخصصی‌تر و توسعه رویه قضایی پایدار است. فناوری‌های نوین نباید به ابزار نقض حقوق متهم بدل شوند. اصول حاکم بر دادرسی عادلانه باید در فضای دیجیتال نیز رعایت گردد. ایجاد ضمانت اجراهای مؤثر، نظارت تخصصی و توسعه فقه‌القانونی دیجیتال لازمه صیانت از کرامت انسانی در دادرسی کیفری مدرن است.»