کتاب قواعد فقه به زبان ساده

کتاب «قواعد فقه به زبان ساده» نوشتهٔ محمدحسین احمدی‌فر و با ویراستاری فاطمه نعیمی، اثری آموزشی در حوزهٔ فقه و حقوق اسلامی است که نشر داورگستر آن را منتشر کرده است. این کتاب با هدف ارائهٔ مفاهیم و قواعد فقهی به زبان قابل فهم و ساختاری منظم، به بررسی اصول و قواعد بنیادین فقه اسلامی می‌پردازد و تلاش دارد تا مخاطبان را با مبانی استنباط احکام شرعی و کاربردهای آن‌ها در حقوق آشنا کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب قواعد فقه به زبان ساده

«قواعد فقه به زبان ساده» اثری در قالب ناداستان آموزشی است که به معرفی و شرح قواعد فقهی و کاربرد آن‌ها در نظام حقوقی ایران می‌پردازد. این کتاب با ساختاری منظم، ابتدا به تعریف فقه و سیر تاریخی آن در میان مسلمانان، به‌ویژه در مکتب شیعه، می‌پردازد و سپس به سراغ قواعد کلی فقهی می‌رود که در استنباط احکام شرعی و حل مسائل حقوقی نقش دارند. نویسنده، محمدحسین احمدی‌فر، تلاش کرده است تا با زبانی روشن و مثال‌های متعدد، مفاهیم پیچیدهٔ فقهی را برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به حقوق اسلامی قابل فهم کند. کتاب به سه بخش اصلی تقسیم شده است: قواعد حقوقی، قواعد جزایی و قواعد کلی. هر بخش شامل قواعد متعددی است که با استناد به منابع فقهی، روایات و قوانین مدنی ایران توضیح داده شده‌اند. این اثر نه‌تنها برای دانشجویان رشتهٔ حقوق و فقه، بلکه برای هر کسی که به دنبال درک بهتر مبانی حقوق اسلامی است، قابل استفاده است.

خلاصه کتاب قواعد فقه به زبان ساده

این کتاب مجموعه‌ای از قواعد بنیادین فقه اسلامی را به‌صورت طبقه‌بندی‌شده و با توضیحات کاربردی ارائه می‌دهد. نویسنده ابتدا با تعریف واژهٔ فقه و شرح سیر تاریخی آن، زمینهٔ لازم برای ورود به بحث قواعد فقهی را فراهم می‌کند. سپس به سراغ قواعدی می‌رود که در استنباط احکام شرعی و حل مسائل حقوقی و اجتماعی نقش دارند. برخی از مهم‌ترین قواعد مطرح‌شده در کتاب عبارت‌اند از: - قاعدهٔ ائتمان: بیان می‌کند که امین ضامن نیست، مگر در صورت تعدی یا تفریط. - قاعدهٔ اتلاف: هر کس مال دیگری را تلف کند، ضامن است و باید خسارت را جبران کند. - قاعدهٔ احترام مال مسلمان: مال مؤمن همانند جان او محترم است و تعرض به آن ممنوع است. - قاعدهٔ احسان: اگر کسی با نیت نیکوکاری عملی انجام دهد و خسارتی وارد شود، در شرایط خاصی مسئولیتی متوجه او نیست. - قاعدهٔ اقدام: کسی که با آگاهی و رضایت وارد معامله یا عملی می‌شود، مسئولیت آن را می‌پذیرد. - قاعدهٔ اقرار عقلا: اقرار انسان عاقل به ضرر خود نافذ است و آثار حقوقی دارد. - قاعدهٔ اقرب فالاقرب: در ارث و برخی مسئولیت‌ها، نزدیک‌ترین خویشاوندان مقدم‌اند. - قاعدهٔ الزام: افراد را به آنچه خود بر عهده گرفته‌اند، ملزم می‌کند. - قاعدهٔ «البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر»: بار اثبات ادعا بر عهدهٔ مدعی است و در صورت نبود دلیل، منکر باید سوگند یاد کند. در هر قاعده، نویسنده علاوه‌بر بیان مفهوم، به مستندات قرآنی، روایی و قانونی اشاره کرده و کاربرد آن را در نظام حقوقی ایران توضیح داده است. همچنین تفاوت دیدگاه‌های شیعه و اهل سنت در برخی قواعد و تأثیر آن‌ها بر استنباط احکام نیز بررسی شده است. کتاب با مثال‌های عملی و ارجاع به مواد قانونی، تلاش دارد پیوند میان فقه و حقوق معاصر را نشان دهد و جایگاه قواعد فقهی را در حل مسائل روزمره روشن کند.

چرا باید کتاب قواعد فقه به زبان ساده را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی است برای آشنایی با اصول و قواعدی که زیربنای بسیاری از احکام حقوقی و فقهی را تشکیل می‌دهند. «قواعد فقه به زبان ساده» با ارائهٔ توضیحات شفاف و مثال‌های ملموس، به خواننده کمک می‌کند تا مفاهیم انتزاعی فقهی را در بستر زندگی اجتماعی و حقوقی بهتر درک کند. این اثر به‌ویژه برای کسانی که به دنبال فهم ارتباط میان فقه سنتی و حقوق مدرن هستند، ارزشمند است و می‌تواند در تحلیل مسائل حقوقی و استنباط احکام شرعی راهگشا باشد. همچنین آشنایی با این قواعد، قدرت تحلیل و استدلال حقوقی را در مخاطب تقویت می‌کند و او را برای مواجهه با مسائل پیچیدهٔ حقوقی آماده‌تر می‌سازد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های حقوق، فقه و علوم اسلامی مناسب است. همچنین افرادی که به دنبال درک مبانی حقوق اسلامی و کاربرد قواعد فقهی در نظام حقوقی ایران هستند، می‌توانند از محتوای آن بهره‌مند شوند. برای کسانی که در حوزهٔ وکالت، قضاوت یا مشاورهٔ حقوقی فعالیت دارند و نیازمند تسلط بر قواعد فقهی هستند، این اثر توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب قواعد فقه به زبان ساده

«واژه فقه به معنی فهم است. اما از آنجا که مسلمانان علم و فهم دین را شریف‌تر از سایر علوم می‌دانسته‌اند، فقط فهم دین را فقه نامیده‌اند و این گونه بود که اصطلاح علم فقه به وجود آمد. فقه در اصطلاح عبارت است از: روشی که به‌وسیلهٔ آن احکام شرعی را از ادله تفصیلی به دست می‌آوریم. «دلایل تفصیلی» از نظر بیشتر علمای مسلمان عبارتند از: قرآن، سنت، اجماع و عقل. در سال‌های نخستین ظهور اسلام، علم فقه معنای مصطلح فعلی را که در کنار سایر علوم حکمت و تفسیر و کلام قرار می‌گیرد نداشته‌است. قرآن مؤمنان را دعوت می‌کند تا به مراکز فرهنگی وارد شوند تا در اصول و فروع دین فقیه شوند. البته این موضوع نمی‌تواند مستقیماً به اصول و فروع یا نهاد و دانشی که صدها سال بعد «فقه» نامیده شد ارجاع دهد. فقه نهادی است که بدون ظهور نهضت ترجمه و قرآن امکان ظهور نمی‌یافت. روش‌شناسی فقه سخت متأثر از منطق ارسطویی؛ مقولات عشر، کلیات خمس و مفاهیمی مانند «موضوع»، «محمول»، «قضیه»، «قیاس»، «استقراء»، «قطع، ظن، شک» و انبوهی از گزاره‌های دیگر است که با نهضت ترجمه به مباحث کلامی و فقهی مسلمانان راه یافتند. این فقاهت شامل عقاید و اخلاق و حقوق بوده‌است.»