کتاب اصول و روش های تدریس

کتاب «اصول و روش‌های تدریس» اثری از «طیبه تجری» و «مهناز مهاجر قادرآبادی» است که نشر رشد فرهنگ آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی مبانی، اصول و شیوه‌های مختلف تدریس می‌پردازد و به‌عنوان منبعی برای معلمان، دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و علاقه‌مندان حوزه آموزش و پرورش تدوین شده است. هدف اصلی کتاب، ارائه راهنمایی‌های کاربردی برای بهبود کیفیت تدریس و افزایش اثربخشی آموزش در کلاس‌های درس است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اصول و روش های تدریس

«اصول و روش‌های تدریس» نوشتهٔ طیبه تجری و مهناز مهاجر قادرآبادی، کتابی در حوزهٔ ناداستان آموزشی است که به‌طور تخصصی به موضوع تدریس و آموزش می‌پردازد. این کتاب ساختاری آموزشی دارد و با رویکردی تحلیلی، به بررسی جایگاه تدریس، چیستی آموزش، برنامه‌ریزی درسی، روش‌های مختلف تدریس، ارزشیابی و سنجش دانش‌آموزان می‌پردازد. اثر حاضر دقیقاً منطبق با سرفصل درس اصول و روش‌های تدریس دانشگاه فرهنگیان نگاشته شده و تلاش کرده است تا مجموعه‌ای از روش‌های تدریس گوناگون و اصول پایه‌ای آن‌ها را به‌صورت کاربردی و عملی ارائه دهد. کتاب با تکیه‌بر جدیدترین یافته‌های علمی و تجربیات موفق آموزشی، به معلمان و دست‌اندرکاران آموزشی کمک می‌کند تا کیفیت آموزش را در سطوح مختلف تحصیلی ارتقا دهند. ساختار کتاب شامل فصل‌هایی دربارهٔ ضرورت و جایگاه تدریس، عوامل مؤثر در فرایند یاددهی-یادگیری، مدیریت کلاس، روش‌های تدریس معلم‌محور و دانش‌آموزمحور، و شیوه‌های سنجش و ارزشیابی است. این کتاب با زبانی آموزشی و تحلیلی، به‌عنوان منبعی برای دانشجویان، معلمان و علاقه‌مندان به حوزهٔ تعلیم و تربیت تدوین شده است.

خلاصه کتاب اصول و روش های تدریس

کتاب «اصول و روش‌های تدریس» با طرح این پرسش آغاز می‌شود که تدریس چیست و چرا جایگاه آن در نظام آموزشی اهمیت دارد. نویسندگان، تدریس را فرایندی تعاملی و دوسویه میان معلم و فراگیر می‌دانند که هدف آن، تسهیل یادگیری و رشد همه‌جانبهٔ دانش‌آموزان است. در ادامه، عوامل مؤثر بر یاددهی و یادگیری مانند آمادگی جسمی و ذهنی فراگیران، هدف‌گذاری و انگیزه، تجارب گذشته، محیط یادگیری و نقش معلم به‌تفصیل بررسی شده‌اند. کتاب به تفاوت میان آموزش و تدریس می‌پردازد و تأکید می‌کند که تدریس صرفاً انتقال دانش نیست، بلکه فرایندی است که باید با توجه به نیازها و ویژگی‌های فراگیران، به‌گونه‌ای طراحی شود که یادگیری عمیق و پایدار شکل بگیرد. نویسندگان به نقش کلیدی معلم در انتخاب روش تدریس مناسب اشاره کرده‌اند و بیان می‌کنند که معلم باید بر سه رکن شناخت دانش‌آموزان، موضوع و روش تدریس تسلط داشته باشد. در بخش‌های بعدی، انواع روش‌های تدریس از جمله روش‌های معلم‌محور (مانند سخنرانی)، دانش‌آموزمحور (مانند ایفای نقش، پرسش و پاسخ، پروژه‌محور و تدریس مجازی) و مزایا و معایب هرکدام معرفی شده‌اند. همچنین، اهمیت برنامه‌ریزی درسی، تنظیم طرح درس سالیانه و روزانه، و مدیریت کلاس درس به‌عنوان مهارت‌های اساسی معلم مورد توجه قرار گرفته است. کتاب به ارزشیابی و سنجش پیشرفت تحصیلی نیز پرداخته است و انواع آزمون‌های عملکردی، کتبی، شناسایی و نمونه‌کار را توضیح داده است. نویسندگان تأکید دارند که سنجش باید فراتر از آزمون‌های سنتی باشد و مهارت‌های واقعی و کاربردی فراگیران را مورد ارزیابی قرار دهد. در بخش پایانی، رویکردهای مختلف یاددهی-یادگیری مانند رفتارگرایی، شناخت‌گرایی، انسان‌گرایی و سازنده‌گرایی معرفی شده‌اند و نقش هرکدام در فرایند آموزش تحلیل شده است. کتاب نتیجه می‌گیرد که موفقیت در تدریس وابسته به انتخاب روش‌های مناسب، توجه به نیازهای فراگیران و ایجاد محیط یادگیری پویا و انگیزشی است.

چرا باید کتاب اصول و روش های تدریس را بخوانیم؟

این کتاب با ارائهٔ مجموعه‌ای جامع از اصول و روش‌های تدریس، به معلمان و دانشجویان کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از فرایند آموزش و یادگیری به دست آورند. «اصول و روش‌های تدریس» نه‌تنها به معرفی روش‌های مختلف تدریس می‌پردازد، بلکه به عوامل مؤثر بر یادگیری، مدیریت کلاس، برنامه‌ریزی درسی و ارزشیابی نیز توجه دارد. مطالعهٔ این کتاب می‌تواند به ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای معلمان، افزایش اثربخشی آموزش و بهبود کیفیت یادگیری دانش‌آموزان منجر شود. همچنین، آشنایی با رویکردهای نوین آموزشی و شیوه‌های سنجش عملکردی، معلمان را برای مواجهه با چالش‌های آموزشی امروز آماده‌تر می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای معلمان، دانشجو معلمان، دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و علاقه‌مندان به حوزهٔ آموزش و پرورش مناسب است. همچنین، افرادی که به دنبال بهبود مهارت‌های تدریس، مدیریت کلاس و ارزشیابی آموزشی هستند، می‌توانند از محتوای این کتاب بهره‌مند شوند. «اصول و روش‌های تدریس» به‌ویژه برای کسانی که دغدغهٔ ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری را دارند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب اصول و روش های تدریس

«تربیت را باید عملی جامع و یک‌پارچه، تدریجی، هماهنگ، فراگیر و همیشگی و مشتمل بر تمام فرآیندهای زمینه‌ساز تحول اختیاری و آگاهانهٔ آدمی دانست که به‌صورت امری واحد، با تکوین و تعالی پیوسته و یکپارچهٔ تمام ابعاد فردی و اجتماعی وجود انسان، به منزلهٔ یک کل، سر و کار دارد (سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، ص ۱۴۲). تعلیم از ریشه (علم) به معنی آموزش و یادگیری است و بخشی از تربیت را تشکیل می‌دهد. تربیت آن راه و نظامی است که از بشر انسان می‌سازد. انسانی که بار امانت را می‌تواند به دوش بگیرد و قدرت‌ها و صنعت‌ها و تکنیک‌های پیشرفته در دست او و در زیر پای او او را بالاتر و جلوتر می‌آورد (صفائی حائری، ص ۳۷). تعلیم و تربیت یکی از نیازهای ضروری انسان‌ها برای قرار گرفتن در مسیر صحیح زندگی است. تحقق هدف آفرینش انسان تنها در پرتو تعلیم و تربیت میسر است. به این منظور خداوند متعال انسان را به نیروی عقل و ابزار معرفت تجهیز کرده و پیامبرانی را با دلایل روشن و احکام و قوانین محکم برانگیخت و رسالت تعلیم و تربیت انسان را به آنان سپرد. یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های اجتماعی تعلیم و تربیت است. فرآیند تعلیم و تربیت در نهاد آموزش‌وپرورش و با حضور معلمان صورت می‌گیرد و این فرآیند، اهمیت آموزش‌وپرورش را بیشتر می‌کند. معلمان از ارکان اصلی آموزش‌وپرورش و عرصهٔ تعلیم و تربیت هستند و وظیفهٔ مهم تربیت بر عهدهٔ آنان است. معلمان در دوره‌های ابتدایی نقش بسیار پررنگ‌تری را در عرصهٔ تعلیم و تربیت ایفا می‌کنند؛ زیرا شخصیت کودکان در این سنین شکل می‌گیرد.»