کتاب راهنمای مفاهیم اقتصادی (جلد دوم، مفاهیم کاربردی)

کتاب الکترونیکی «راهنمای مفاهیم اقتصادی (جلد دوم، مفاهیم کاربردی)» به کوشش علی‌اصغر قائمی‌نیا و سید احسان خاندوزی گردآوری شده و زهرا صبوحی ویراستاری آن را برعهده داشته است. این اثر با نظارت علمی عادل پیغامی و به سفارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تهیه شده و نشر مرکز پژوهشی آموزشی کوثر آن را منتشر کرده است. کتاب حاضر به بررسی مفاهیم کاربردی اقتصاد ایران می‌پردازد و با هدف پرکردن خلأهای آموزشی و مفهومی در حوزه اقتصاد، مجموعه‌ای از مباحث کلیدی و روزآمد را برای دانشجویان، پژوهشگران و سیاست‌گذاران فراهم آورده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب راهنمای مفاهیم اقتصادی (جلد دوم، مفاهیم کاربردی)

«راهنمای مفاهیم اقتصادی (جلد دوم، مفاهیم کاربردی)» اثری در حوزه ناداستان و مرجع دانشگاهی است که به‌صورت مجموعه‌ای از مقالات و مدخل‌های تخصصی، مفاهیم کلیدی و کاربردی اقتصاد را با تمرکز بر شرایط و مسائل ایران معاصر بررسی می‌کند. این کتاب در ادامه جلد نخست که به مفاهیم پایه اختصاص داشت، به سراغ موضوعاتی رفته که در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و تحلیل اقتصادی کشور اهمیت دارند. ساختار کتاب به گونه‌ای طراحی شده که هر فصل به یک مفهوم یا حوزه مهم اقتصادی مانند آمایش سرزمین، بازار ارز، توسعه صنعتی، اقتصاد سیاسی، اقتصاد پنهان، بانکداری، بودجه، بیکاری، بیماری هلندی، سیاست‌های پولی، تعاون، تنظیم‌گری، تورم، توسعه، خصوصی‌سازی، رشد و چرخه‌های تجاری، سرمایه‌گذاری، سیاست‌های تجاری و بازرگانی، فقر و توزیع درآمد، مالیات و یارانه، و نوآوری می‌پردازد. هر بخش با مقدمه‌ای تاریخی و تحلیلی آغاز می‌شود و سپس به شرح و تبیین مفاهیم، مدل‌ها، تجربه‌های جهانی و وضعیت ایران در آن حوزه می‌پردازد. این کتاب با مشارکت جمعی از پژوهشگران و اساتید اقتصاد تدوین شده و تلاش دارد ضمن ارائه‌ی تعاریف و چارچوب‌های نظری، به کاربردهای عملی و سیاستی مفاهیم نیز توجه کند. قالب کتاب به‌گونه‌ای است که هم برای استفاده‌ی دانشگاهی و هم برای بهره‌برداری سیاست‌گذاران و مدیران اجرایی مناسب باشد.

خلاصه کتاب راهنمای مفاهیم اقتصادی (جلد دوم، مفاهیم کاربردی)

این کتاب مجموعه‌ای از مفاهیم کاربردی اقتصاد را با رویکردی تحلیلی و تطبیقی بررسی می‌کند و تلاش دارد تصویری روشن از چالش‌ها و راهکارهای اقتصادی ایران ارائه دهد. هر فصل به یکی از موضوعات کلیدی اقتصاد اختصاص یافته و با مقدمه‌ای تاریخی و تحلیلی آغاز می‌شود. برای نمونه، در بحث «آمایش سرزمین» به تنظیم رابطهٔ انسان و فضا و بهره‌برداری منطقی از منابع پرداخته شده و تجربه‌های جهانی و روندهای تاریخی ایران در این حوزه بررسی شده است. در فصل «بازار ارز» مفاهیمی مانند نرخ برابری قدرت خرید، نظام‌های ارزی، مداخلات دولت و تأثیرات آن بر رشد اقتصادی ایران تحلیل شده‌اند. بخش «توسعه صنعتی» به استراتژی‌های توسعه، نقش دولت، محیط حقوقی و مالی، و تجربه‌های جهانی و ایرانی در صنعتی‌شدن می‌پردازد. در «اقتصاد سیاسی» تحول مفهومی این حوزه، قلمرو و گرایش‌های جدید، و نسبت آن با اقتصاد ایران بررسی شده است. «اقتصاد پنهان» به تعریف، طبقه‌بندی، علل گسترش و پیامدهای آن در ایران می‌پردازد و روش‌های اندازه‌گیری و شواهد داخلی را مرور می‌کند. فصل‌های دیگر به موضوعاتی چون بانکداری، بودجه، بیکاری، بیماری هلندی، سیاست‌های پولی، تعاون، تنظیم‌گری، تورم، توسعه، خصوصی‌سازی، رشد و چرخه‌های تجاری، سرمایه‌گذاری، سیاست‌های تجاری و بازرگانی، فقر و توزیع درآمد، مالیات و یارانه، و نوآوری اختصاص یافته‌اند. در هر بخش، علاوه‌بر ارائهٔ تعاریف و چارچوب‌های نظری، به تجربه‌های جهانی و وضعیت ایران توجه شده و تلاش شده است تا مفاهیم به‌گونه‌ای شرح داده شوند که برای تحلیل مسائل اقتصادی کشور قابل استفاده باشند. کتاب با هدف رفع آشفتگی مفهومی در آموزش اقتصاد و کمک به سیاست‌گذاری و پژوهش تدوین شده است.

چرا باید کتاب راهنمای مفاهیم اقتصادی (جلد دوم، مفاهیم کاربردی) را بخوانیم؟

این کتاب با گردآوری و تبیین مفاهیم کاربردی اقتصاد، بستری فراهم می‌کند تا خواننده بتواند با مسائل کلیدی اقتصاد ایران و جهان آشنا شود و درک عمیق‌تری از چالش‌ها و راهکارهای اقتصادی به دست آورد. یکی از ویژگی‌های شاخص این اثر، توجه به تجربه‌های تاریخی و تطبیقی در کنار تحلیل‌های نظری است که آن را به منبعی قابل اتکا برای پژوهش و سیاست‌گذاری تبدیل می‌کند. همچنین، کتاب با زبان تخصصی اما قابل پیگیری، به دغدغه‌های روز اقتصاد ایران پاسخ می‌دهد و برای کسانی که به دنبال فهم بهتر سیاست‌های اقتصادی، برنامه‌ریزی و تحلیل مسائل اقتصادی هستند، ابزار مناسبی به شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران اقتصاد، سیاست‌گذاران، مدیران اجرایی، فعالان حوزهٔ برنامه‌ریزی و توسعه، و همهٔ کسانی که به دنبال درک مفاهیم کاربردی اقتصاد و تحلیل مسائل اقتصادی ایران هستند، مناسب است. همچنین برای علاقه‌مندان به علوم انسانی و اجتماعی که دغدغهٔ فهم ساختارها و سیاست‌های اقتصادی را دارند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب راهنمای مفاهیم اقتصادی (جلد دوم، مفاهیم کاربردی)

«درنسبت با مسأله‌شناسی عنوان‌شده در سطور قبلی لازم به ذکراست که تقریباً در اکثررشته‌های علوم انسانی در ایران معاصرنوعی آشفتگی مفرط حکم فرما است. آما دراین میان رشته‌ی اقتصاد به علل مختلف از جمله وسعت موضوعی -که آزاین جهت طیف‌های مختلفی ازاندیشمندان و دانشجویان تا سیاست‌گذاران و مدیران اموراجرایی با آن رشته به طورمستقیم و غیرمستقیم درتعامل هستند-. گرایش به کمی‌گرایی و صورت‌گرایی در جریان رسمی این رشته و.... بیش از سایر رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی با این مسأله درگیر است. امروزه می‌توان این‌گونه حکم نمود که ازمیان کلیه‌ی افرادی که به نحوی با مبانی و مفاهیم اقتصادی سروکار دارند از سیاست‌گذاران و دانشجویان و اساتید و... تقریباً کسرمهمی ازایشان مفاد ابتداتی و اولیه‌ی مفاهیم اصلی مورد استعمال را به خوبی نمی‌شناسند و یا با تورش بزرگی به استفاده ازاین مفاهیم مبادرت می‌ورزند. درجریان رسمی آموزش اقتصاد درایران عملاً امکانی برای ارائه‌ی بایسته‌ی عده‌ی زیادی از مفاهیم اصلی اقتصاد وجود ندارد و در موارد معدودی که به آموزش مفاهیم مبادرت می‌شود. اهداف آموزشی به خوبی محقق نمی‌شود. اگرچه در غرب نیزاین مسأله بارزاست اما ایشان با ابداع فرمت‌هایی با نام راهنما (هندبوک) تا حدی توانسته‌اند این معضل را چاره کنند. بدین ترتیب که در موضوعات مختلفی چون روش‌شناسی, توسعه. بخش عمومی و... خیل مفاهیم را فهرست کرده و سپس به معرفی اجمالی آن‌ها می‌پردازند. به عبارت دیگراین‌گونه پنداشته می‌شود که ظهور هندبوک‌ها به مثابه سبدی از مفاهیم تخصصی یک حوزه‌ی خاص علمی می‌تواند تا حدی نارسایی آموزش رسمی را در زمینه تعمیق مفاهیم اصلی و بنیادی جبران نماید.»