کتاب حسادت در کودکان

کتاب «حسادت در کودکان: تحقیقات آزمایشگاهی درباره درمان افتراقی» نوشتهٔ سیبل ال. هارت و با ترجمهٔ سارا آزادی و حسین روزبهانی، اثری پژوهشی در حوزهٔ روان‌شناسی کودک است که نشر رشد فرهنگ آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی علمی و آزمایشگاهی پدیدهٔ حسادت در کودکان می‌پردازد و تلاش می‌کند با تکیه‌بر یافته‌های تجربی، ابعاد مختلف این احساس را در سنین پایین‌تر واکاوی کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب حسادت در کودکان

«حسادت در کودکان» اثری ناداستان و پژوهشی است که به‌طور تخصصی به بررسی حسادت در کودکان از منظر روان‌شناسی رشد و علوم رفتاری می‌پردازد. سیبل ال. هارت، نویسندهٔ کتاب، با رویکردی علمی و مبتنی‌بر شواهد آزمایشگاهی، به تحلیل ریشه‌ها، نمودها و پیامدهای حسادت در کودکان می‌پردازد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا به تاریخچه و اهمیت موضوع حسادت در ادبیات روان‌شناسی اشاره می‌کند و سپس با مرور نظریه‌های مختلف، به بررسی تجربی این احساس در کودکان خردسال می‌پردازد. کتاب در قالب فصل‌هایی منظم، موضوعاتی مانند تعریف حسادت، نقش خانواده و خواهر و برادر، تأثیر تولد فرزند جدید، و واکنش‌های عاطفی و رفتاری کودکان را بررسی می‌کند. نویسنده تلاش کرده است با استفاده از مطالعات موردی، آزمایش‌های کنترل‌شده و تحلیل داده‌ها، تصویری جامع از این پدیده ارائه دهد. این کتاب نه‌تنها برای پژوهشگران و دانشجویان روان‌شناسی، بلکه برای والدین و مربیان نیز قابل استفاده است و به پرسش‌هایی دربارهٔ منشأ و مدیریت حسادت در کودکان پاسخ می‌دهد.

خلاصه کتاب حسادت در کودکان

کتاب «حسادت در کودکان» با بررسی ریشه‌های تاریخی و نظری حسادت آغاز می‌شود و نشان می‌دهد که این احساس، یکی از تجربه‌های جهانی و پیچیده در دوران کودکی است. نویسنده با مرور دیدگاه‌های روان‌کاوی، روان‌شناسی رشد و روان‌شناسی اجتماعی، به این نتیجه می‌رسد که حسادت نه‌تنها در روابط خواهر و برادری، بلکه در تعاملات کودک با والدین و حتی مراقبان دیگر نیز بروز می‌کند. پژوهش‌های آزمایشگاهی و میدانی متعددی در کتاب مطرح شده‌اند که نشان می‌دهند کودکان حتی از سنین پایین (حدود ۹ تا ۱۰ ماهگی) می‌توانند واکنش‌های حسادت‌آمیز نسبت به توجه والدین به دیگران نشان دهند. در بخش‌های مختلف کتاب، به نقش تولد خواهر یا برادر جدید و تأثیر آن بر احساسات کودک پرداخته شده است. نویسنده توضیح می‌دهد که ورود یک عضو جدید به خانواده، اغلب با کاهش توجه والدین به کودک بزرگ‌تر همراه است و این موضوع می‌تواند منجر به بروز رفتارهای پرخاشگرانه، غم، عصبانیت یا حتی پسرفت در مهارت‌های خودمراقبتی کودک شود. کتاب همچنین به بررسی تفاوت‌های فردی در واکنش به حسادت می‌پردازد و نشان می‌دهد که برخی کودکان نسبت به این موقعیت‌ها حساس‌تر هستند و واکنش‌های شدیدتری بروز می‌دهند. در ادامه، نویسنده با استفاده از آزمایش‌های کنترل‌شده، نقش عوامل محیطی و خانوادگی را در شدت و نوع واکنش‌های حسادت بررسی می‌کند. برای مثال، در شرایطی که والدین به یک کودک دیگر (واقعی یا حتی عروسک) توجه بیشتری نشان می‌دهند، کودکان واکنش‌هایی مانند گریه، تلاش برای جلب توجه، یا حتی پرخاشگری از خود نشان می‌دهند. کتاب تأکید دارد که حسادت در کودکان ترکیبی از احساسات مختلف مانند غم، خشم و ترس است و این واکنش‌ها می‌توانند بسته به شرایط و خلق‌وخو، شدت و شکل متفاوتی داشته باشند. در نهایت، «حسادت در کودکان» با جمع‌بندی یافته‌ها، به اهمیت شناخت و مدیریت این احساس در خانواده‌ها و محیط‌های تربیتی اشاره می‌کند و پیشنهادهایی برای کاهش پیامدهای منفی حسادت و تقویت روابط مثبت میان کودکان ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب حسادت در کودکان را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی پژوهشی و مبتنی‌بر شواهد، به یکی از احساسات بنیادین و کمتر شناخته‌شده در کودکان می‌پردازد. مطالعهٔ آن به والدین، مربیان و متخصصان کمک می‌کند تا منشأ حسادت را بهتر درک کنند و راهکارهایی برای مدیریت آن بیابند. همچنین، کتاب با ارائهٔ مثال‌های واقعی و تحلیل‌های علمی، به فهم عمیق‌تر رفتارهای کودکان در موقعیت‌های رقابتی و خانوادگی کمک می‌کند. آشنایی با یافته‌های این کتاب می‌تواند در پیشگیری از مشکلات رفتاری و تقویت سلامت روانی کودکان نقش موثری داشته باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای والدین، مربیان مهدکودک و مدرسه، دانشجویان و پژوهشگران روان‌شناسی رشد و علوم تربیتی، و هر کسی که با کودکان و خانواده‌ها سروکار دارد، مفید است. به‌ویژه برای کسانی که با چالش‌هایی مانند رقابت خواهر و برادری، تولد فرزند جدید یا بروز رفتارهای پرخاشگرانه و غمگینانه در کودکان مواجه‌اند، این کتاب می‌تواند راهگشا باشد.

بخشی از کتاب حسادت در کودکان

«مسئله حسادت از جمله تجربیات جهانی محسوب می‌شود که می‌تواند همراه با تلخی‌ها و حتی رفتارهای خشونت‌آمیز باشد. اگرچه اغلب متکلمان، فیلسوفان، هنرمندان و نویسندگان به این مسئله توجه داشته‌اند اما معمولاً در احساسات یا هیجانات به فراموشی سپرده شده است و تا همین اواخر، در مقالات مرتبط با توسعه تقریباً کسی به آن نپرداخته است. این مسئله زمانی که مورد توجه دانشمندان علوم رفتاری قرار گرفت، رویه‌های مختلفی بر روی سنت‌ها و رویکردها حاکم شده بود و این مسئله باعث عدم پیوستگی فعالیت‌ها در این زمینه گردید. بنابراین در اینجا این مسئله را در چند بخش مختلف ارزیابی کرده‌ایم. این بخش‌ها همچون قطعات پازلی هستند که جدا از یکدیگر قرار گرفته‌اند و حتی معلوم نیست که این قطعات متعلق به این پازل هستند یا خیر! روانپزشکان بالینی مسئله حسادت را در ارتباط با رفتارهای پرخاشگرانه روانشناسی و مقوله درمانی ارزیابی می‌کنند. نظریه‌پردازان روانکاوی نیز در تلاش برای یافتن یک مبنای تجربی به منظور اثبات مفاهیمی مانند عقده ادیپ هستند. مسئله حسادت به علت پتانسیلی که در درک روابط عاطفی و روابط میان افراد دارد، مورد توجه روانشناسان اجتماعی و شخصیتی قرار گرفته است. روانشناسان فرهنگی و تکاملی نیز به منظور اثبات ویژگی‌های جهان‌شمول طبیعت بشر، سازگاری و پیامدهای انطباق، به ارزیابی مسئله حسادت می‌پردازند. در اینجا ما کلیات ماهیت حسادت و بدترین نوع آن در ارتباط با دوران کودکی مورد مطالعه قرار می‌دهیم. همچنین هدف ما از این مطالعه ارائه اطلاعاتی به دانشمندان برای تمامی مناطق است. این اطلاعات می‌توانند یک قطعه کلیدی از پازل حسادت را تشکیل دهند.»