کتاب مقدمه ای بر طرحواره

کتاب الکترونیکی «مقدمه‌ای بر طرحواره» نوشتهٔ حسین سلم‌آبادی اثری است که نشر رشد فرهنگ آن را منتشر کرده است. این کتاب به‌عنوان متنی مقدماتی در حوزهٔ روان‌شناسی، به معرفی مفاهیم بنیادین طرحواره و نقش آن در شکل‌گیری شخصیت و اختلالات روانی می‌پردازد. موضوع اصلی کتاب، بررسی ساختارهای ذهنی و هیجانی است که از کودکی در ذهن انسان شکل می‌گیرند و بر رفتارها و احساسات فرد در بزرگسالی تأثیر می‌گذارند. «مقدمه‌ای بر طرحواره» با زبانی تخصصی اما قابل‌دنبال‌کردن، برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به روان‌شناسی شناختی و درمان‌های مبتنی بر طرحواره مناسب است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مقدمه ای بر طرحواره

این کتاب با تمرکز بر مفهوم طرحواره، به‌عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در روان‌شناسی شناختی و درمان‌های نوین، به بررسی ریشه‌های تحولی، عملکرد و انواع طرحواره‌ها می‌پردازد. «مقدمه‌ای بر طرحواره» نوشتهٔ حسین سلم‌آبادی، اثری ناداستانی و تخصصی است که ساختار آن به‌صورت آموزشی و تحلیلی تدوین شده است. نویسنده ابتدا به تعریف طرحواره و جایگاه آن در روان‌شناسی می‌پردازد و سپس با مرور نظریه‌های مختلف، به نقش طرحواره‌ها در شکل‌گیری اختلالات شخصیت و مشکلات هیجانی اشاره می‌کند. کتاب به‌صورت گام‌به‌گام، مفاهیم پایه‌ای مانند نیازهای هیجانی اساسی، تجربه‌های اولیه زندگی، خلق‌وخو و تأثیر آن‌ها بر شکل‌گیری طرحواره‌ها را شرح می‌دهد. در ادامه، انواع طرحواره‌های ناسازگار اولیه و حوزه‌های مختلف آن‌ها معرفی می‌شوند. این اثر با بهره‌گیری از منابع معتبر و پژوهش‌های داخلی و خارجی، تصویری جامع از اهمیت طرحواره‌ها در سلامت روان ارائه می‌دهد و برای مخاطبانی که به دنبال درک عمیق‌تر از ساختارهای ذهنی و هیجانی انسان هستند، قابل استفاده است.

خلاصه کتاب مقدمه ای بر طرحواره

کتاب «مقدمه‌ای بر طرحواره» به بررسی مفهوم طرحواره به‌عنوان ساختارهای ذهنی و هیجانی می‌پردازد که از دوران کودکی در ذهن انسان شکل می‌گیرند و در سراسر زندگی فرد باقی می‌مانند. نویسنده ابتدا طرحواره را به‌عنوان چارچوبی برای غربال‌کردن، کدگذاری و ارزیابی محرک‌های محیطی معرفی می‌کند و توضیح می‌دهد که این ساختارها چگونه بر ادراک، رفتار و احساسات فرد تأثیر می‌گذارند. در ادامه، کتاب به ریشه‌های تحولی طرحواره‌ها می‌پردازد و سه عامل اصلی را در شکل‌گیری آن‌ها مؤثر می‌داند: نیازهای هیجانی اساسی، تجربه‌های اولیه زندگی و خلق‌وخو. نیازهایی مانند دلبستگی ایمن، خودگردانی، آزادی در بیان هیجان‌ها و خودانگیختگی، اگر در کودکی به‌درستی ارضا نشوند، زمینه‌ساز شکل‌گیری طرحواره‌های ناسازگار می‌شوند. تجربه‌های ناگوار، حمایت بیش از حد یا ناکافی و درونی‌سازی انتخابی با افراد مهم زندگی نیز نقش مهمی در این فرایند دارند. کتاب سپس به عملکرد طرحواره‌ها می‌پردازد و توضیح می‌دهد که این ساختارها چگونه از طریق تحریفات شناختی، الگوهای زندگی خودآسیب‌رسان و سبک‌های مقابله‌ای تداوم می‌یابند. همچنین به دشواری تغییر طرحواره‌ها و مقاومت فرد در برابر اصلاح آن‌ها اشاره می‌شود. نویسنده به تفاوت میان طرحواره‌های شرطی و غیرشرطی می‌پردازد و بیان می‌کند که برخی از این ساختارها به‌گونه‌ای شکل می‌گیرند که فرد احساس می‌کند هیچ راه گریزی از آن‌ها وجود ندارد. در بخش دیگری از کتاب، انواع طرحواره‌های ناسازگار اولیه در پنج حوزهٔ اصلی معرفی می‌شوند: بریدگی و طرد، استقلال و عملکرد مختل، محدودیت‌های مختل، دیگرجهت‌مندی و گوش به زنگی بیش از حد و بازداری. هر یک از این حوزه‌ها با مثال‌ها و توضیحات کاربردی شرح داده می‌شوند تا خواننده بتواند مصادیق آن‌ها را در زندگی واقعی تشخیص دهد. در نهایت، کتاب به سنجش طرحواره‌ها و ابزارهای ارزیابی آن‌ها اشاره می‌کند و با مرور پژوهش‌های داخلی و خارجی، ارتباط میان طرحواره‌های ناسازگار و کیفیت زندگی را بررسی می‌کند. پیام اصلی کتاب این است که شناخت و اصلاح طرحواره‌ها می‌تواند نقش مهمی در بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی ایفا کند.

چرا باید کتاب مقدمه ای بر طرحواره را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی برای آشنایی با یکی از مفاهیم بنیادین روان‌شناسی معاصر فراهم می‌کند. «مقدمه‌ای بر طرحواره» با ارائهٔ تعاریف روشن و دسته‌بندی‌های دقیق، به خواننده کمک می‌کند تا ریشه‌های بسیاری از مشکلات هیجانی و رفتاری را در ساختارهای ذهنی دوران کودکی جست‌وجو کند. این کتاب نه‌تنها برای دانشجویان و متخصصان روان‌شناسی، بلکه برای هر کسی که به دنبال درک عمیق‌تر از خود و دیگران است، می‌تواند راهگشا باشد. آشنایی با انواع طرحواره‌های ناسازگار و نحوهٔ شکل‌گیری آن‌ها، امکان شناسایی الگوهای تکرارشونده در روابط و رفتارهای فردی را فراهم می‌کند و زمینه‌ای برای تغییر و رشد شخصی ایجاد می‌نماید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران روان‌شناسی، مشاوران، درمانگران و افرادی که به دنبال شناخت عمیق‌تر از ریشه‌های مشکلات هیجانی و رفتاری خود هستند، مناسب است. همچنین برای والدینی که می‌خواهند نقش طرحواره‌ها را در تربیت فرزندانشان درک کنند و به بهبود روابط خانوادگی بپردازند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب مقدمه ای بر طرحواره

«طرحواره یک ساختار، چارچوب یا الگویی از محتوی شناختی یا ادراکی است که در طول زندگی دوام دارد، به‌شدت ناکارآمد است و هستهٔ اصلی اختلالات شخصیت، مشکلات منش شناختی خفیف‌تر و بسیاری از اختلالات مزمن محور یک به‌شمار می‌رود (استوپا، ثورن، واترس و پرستون، ۲۰۰۱). یانگ (۱۹۹۰) هجده طرحوارهٔ ناسازگار را در پنج حیطهٔ اساسی شامل جدایی و طرد، خودگردانی مختل، محدودیت‌های مختل، دیگرجهت‌مندی و گوش به زنگی افراطی طبقه‌بندی کرد. دلبستگی‌های ایمن و رضایت‌بخشی با دیگران برقرار کنند، خانواده‌های سرد و بی‌عاطفه دارند و معتقدند که نیاز آن‌ها به ثبات، محبت، عشق و تعلق خاطر هیچ‌گاه برآورده نخواهد شد. افرادی که طرحواره‌هایشان در حیطهٔ خودگردانی مختل قرار دارد، از خود و محیط انتظاراتی دارند که در توانایی آن‌ها برای تفکیک خود از نماد والدین و دستیابی به عملکرد مستقلانه مانع ایجاد می‌کند و خانواده‌های این افراد گاهی به‌شدت از آن‌ها حمایت می‌کردند و گاهی بندرت از آن‌ها مراقبت می‌کردند. افرادی که طرحواره‌هایشان در حیطهٔ محدودیت‌های مختل قرار دارند، محدودیت‌های درونی آن‌ها در خصوص احترام متقابل و خویشتن‌داری به اندازهٔ کافی رشد نکرده است؛ آنان در احترام به حقوق دیگران، همکاری کردن، متعهد بودن و دستیابی به اهداف بلندمدت مشکل دارند و خانواده‌های این افراد خیلی سهل‌انگار و بیش از حد مهربان بودند. افرادی که طرحواره‌هایشان در حیطهٔ دیگرجهت‌مندی قرار دارند، به‌جای رسیدگی به نیازهای خود به دنبال ارضای نیازهای دیگران هستند. آنان در کودکی آزاد نبودند تا از تمایلات طبیعی خود پیروی کنند و در بزرگسالی به‌جای اینکه از درون جهت‌دهی شوند، از بیرون و توسط دیگران هدایت می‌شوند. افرادی که طرحواره‌هایشان در حیطهٔ گوش به زنگی افراطی قرار دارند، احساسات و تکانه‌های خودانگیخته را واپس‌رانی می‌کنند.»