کتاب حکمرانی در اسلام؛ از نظریه تا عمل

کتاب الکترونیکی «حکمرانی در اسلام؛ از نظریه تا عمل» نوشتهٔ سعید زارع را نشر رزا منتشر کرده است. این اثر به بررسی تطبیقی الگوهای حکمرانی در جهان اسلام می‌پردازد و مفاهیمی چون ولایت فقیه، خلافت اسلامی، دولت اسلامی (داعش) و امارت اسلامی (طالبان) را از منظر تاریخی، فقهی و ساختاری تحلیل می‌کند. نویسنده تلاش کرده است با رویکردی تحلیلی، تفاوت‌ها و شباهت‌های این الگوها را روشن کند و زمینهٔ شناخت دقیق‌تر از جریان‌های سیاسی اسلامی را فراهم آورد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب حکمرانی در اسلام؛ از نظریه تا عمل

«حکمرانی در اسلام؛ از نظریه تا عمل» اثری پژوهشی و ناداستان است که به تحلیل تطبیقی چهار الگوی اصلی حکمرانی اسلامی می‌پردازد: ولایت فقیه، خلافت اسلامی، دولت اسلامی (داعش) و امارت اسلامی (طالبان). سعید زارع در این کتاب، با تکیه‌بر منابع تاریخی و فقهی، سیر تحول و شکل‌گیری این الگوها را از آغاز اسلام تا دوران معاصر دنبال کرده است. ساختار کتاب به گونه‌ای است که ابتدا به مبانی نظری و تاریخی هر الگو می‌پردازد و سپس ساختار سیاسی، ارکان قدرت و ویژگی‌های هر مدل را بررسی می‌کند. نویسنده تلاش کرده است با مقایسهٔ تطبیقی، نقاط اشتراک و افتراق این جریان‌ها را نشان دهد و تأثیر آن‌ها را بر سیاست و جامعهٔ اسلامی تحلیل کند. کتاب برای علاقه‌مندان به مطالعات سیاسی، تاریخ اسلام و فقه سیاسی، تصویری جامع از جریان‌های حکمرانی اسلامی ارائه می‌دهد و به پرسش‌هایی دربارهٔ مشروعیت، ساختار قدرت و مبانی دینی این الگوها پاسخ می‌دهد.

خلاصه کتاب حکمرانی در اسلام؛ از نظریه تا عمل

این کتاب با بررسی تطبیقی چهار الگوی حکمرانی اسلامی، تلاش می‌کند ریشه‌ها، مبانی و ساختارهای هر یک را به‌دقت واکاوی کند. نویسنده ابتدا به پیشینهٔ نظریهٔ ولایت فقیه در فقه شیعه می‌پردازد و نشان می‌دهد که این نظریه چگونه از دوران غیبت امام معصوم شکل گرفته و در طول تاریخ، توسط فقهای مختلف توسعه یافته است. سپس به سیر تاریخی خلافت اسلامی در اهل سنت اشاره می‌شود؛ از واقعهٔ سقیفه و خلافت خلفای راشدین تا شکل‌گیری خلافت اموی و عباسی و تحولات بعدی. در ادامه، الگوی دولت اسلامی (داعش) و امارت اسلامی (طالبان) به‌عنوان نمونه‌هایی از جریان‌های معاصر اسلام‌گرایی اهل سنت بررسی می‌شوند. کتاب به مبانی دینی، ساختار سیاسی، ارکان قدرت و شیوهٔ مشروعیت‌بخشی هر یک از این الگوها می‌پردازد و تفاوت‌ها و شباهت‌های آن‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کند. در بخش‌های مختلف، نویسنده به نقش فقیه، خلیفه یا امیر در ادارهٔ جامعه، نحوهٔ انتخاب یا انتصاب رهبر، جایگاه شورا و اهل حل و عقد، و رابطهٔ دین و سیاست در هر الگو توجه ویژه‌ای دارد. همچنین، پیامدهای اجتماعی و سیاسی این مدل‌ها و تأثیر آن‌ها بر جوامع اسلامی معاصر مورد بررسی قرار گرفته است. دغدغهٔ اصلی کتاب، ارائهٔ تصویری روشن از جریان‌های حکمرانی اسلامی و کمک به فهم بهتر تفاوت‌ها و اشتراکات آن‌هاست.

چرا باید کتاب حکمرانی در اسلام؛ از نظریه تا عمل را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تطبیقی و تحلیلی، امکان شناخت عمیق‌تر جریان‌های حکمرانی اسلامی را فراهم می‌کند. خواننده با مطالعهٔ آن می‌تواند با مبانی نظری، ساختار سیاسی و تفاوت‌های اساسی میان ولایت فقیه، خلافت اسلامی، دولت اسلامی (داعش) و امارت اسلامی (طالبان) آشنا شود. اثر حاضر به‌ویژه برای کسانی که به دنبال درک تحولات سیاسی معاصر جهان اسلام و ریشه‌های فکری و تاریخی آن هستند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید. همچنین، کتاب به روشن‌شدن نقاط اشتراک و افتراق این الگوها کمک می‌کند و زمینهٔ گفت‌وگو و تعامل میان جریان‌های مختلف اسلامی را فراهم می‌آورد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به پژوهشگران حوزهٔ علوم سیاسی، تاریخ اسلام، فقه سیاسی و مطالعات خاورمیانه توصیه می‌شود. همچنین برای دانشجویان، فعالان حوزهٔ اندیشهٔ سیاسی و علاقه‌مندان به شناخت جریان‌های اسلام سیاسی و تفاوت‌های میان شیعه و اهل سنت مفید است. کسانی که دغدغهٔ فهم ریشه‌های نظری و ساختاری گروه‌هایی مانند داعش و طالبان یا نظام ولایت فقیه را دارند، از این کتاب بهره خواهند برد.

بخشی از کتاب حکمرانی در اسلام؛ از نظریه تا عمل

«مذاهب اسلامی از قرن نخست هجری تا کنون به الگوهای مختلفی در حوزه حکمرانی دینی دست یافته‌اند؛ اهل سنت و شیعیان با ایدئولوژی‌های مختلف خود، در صدد دست‌یابی به قدرت و حکومت بوده‌اند که در این میان اهل سنت توانستند قدرت اصلی جامعه اسلامی را از آن خود نمایند و شیعیان با مذاهب مختلف زیدیه، اسماعیله و امامیه در برخی از زمان‌ها به حکومت دست یافتند در حالی‌که خلافت امویان، عباسیان و عثمانیان بیشترین قدرت حکمرانی در جامعه اسلامی را از آن خود کرده بودند. دولت آل‌بویه شیعی نمونه‌ای از حکمرانی شیعیان در حاشیه و در ذیل حکمرانی عباسیان بوده است؛ بعد از فروپاشی دولت عباسیان و حضور مغولان در سرزمین‌های اسلامی، فرصت برای احیاء حکمرانی شیعیان فراهم گردید که با تشکیل دولت صفویه، شیعیان به قدرتی گسترده دست‌یافتند؛ در دوران معاصر و با تغییر نظم نوین جهانی و با نابودی امپراطوری صفوی و عثمانی، کشورهای اسلامی تجزیه گردیدند و مسلمانان دچار انحطاط شدند؛ از این‌رو جریان‌های سنت‌گرا و معتقدان به اسلام سیاسی از اخوان المسلمین گرفته تا انقلاب اسلامی، در صدد احیاء حکمرانی اسلامی شدند که در این میان، انقلاب اسلامی در میان جریان‌های مختلف اسلام سیاسی، ثبات و قدرت بیشتری یافت.»