کتاب قره داغ یا قراچه داغ

کتاب الکترونیکی «قره‌داغ یا قراچه‌داغ» نوشتهٔ اصغر نظریان اثری پژوهشی در حوزهٔ جغرافیای انسانی و فرهنگی است که نشر مبتکران آن را منتشر کرده است. این کتاب حاصل پایان‌نامهٔ دکترای نویسنده در رشتهٔ جغرافیای فرهنگی-منطقه‌ای از دانشگاه سوربن پاریس است و به بررسی منطقهٔ قره‌داغ (شهرستان اهر و ارسباران) از جنبه‌های طبیعی، جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد. «قره‌داغ یا قراچه‌داغ» با رویکردی تحلیلی و مستند، ساختار جغرافیایی، تحولات تاریخی، جمعیت، معیشت و زندگی عشایری این منطقه را واکاوی می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب قره داغ یا قراچه داغ

«قره‌داغ یا قراچه‌داغ» اثری ناداستان و پژوهشی است که به‌عنوان یک مطالعهٔ جامع جغرافیای انسانی و تاریخی منطقهٔ قره‌داغ (شهرستان اهر و ارسباران) تدوین شده است. اصغر نظریان در این کتاب، با تکیه‌بر داده‌های میدانی، منابع تاریخی و تحلیل‌های جغرافیایی، تصویری چندلایه از این منطقه ارائه داده است. ساختار کتاب بر پایهٔ فصل‌هایی منظم شکل گرفته که هرکدام به یکی از ابعاد منطقه می‌پردازند: ویژگی‌های طبیعی و ژئومورفولوژیکی، اقلیم، رودخانه‌ها و پوشش گیاهی، تحولات جمعیتی، فعالیت‌های اقتصادی و کشاورزی، دامداری و زندگی عشایری، مهاجرت، سکونتگاه‌های روستایی و روابط شهر و روستا. این اثر نه‌تنها به بررسی داده‌های آماری و نقشه‌ها می‌پردازد، بلکه با تحلیل روندهای تاریخی و اجتماعی، سیر تغییرات منطقه را در بازه‌ای طولانی‌مدت دنبال می‌کند. کتاب با نگاهی تطبیقی و تحلیلی، تأثیر عوامل طبیعی و انسانی را بر شکل‌گیری و تحول قره‌داغ بررسی کرده و جایگاه آن را در جغرافیای ایران روشن می‌سازد.

خلاصه کتاب قره داغ یا قراچه داغ

این کتاب با رویکردی تحلیلی، ابتدا به ساختار طبیعی و زمین‌شناسی منطقهٔ قره‌داغ می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه ویژگی‌های آتشفشانی و کوهستانی، اقلیم و منابع آب، شکل و سیمای این سرزمین را رقم زده‌اند. در ادامه، تحولات جمعیتی منطقه از دوران باستان تا دورهٔ معاصر بررسی شده است؛ از استقرار اقوام اولیه، نقش مادها و ساسانیان، تا ورود ترکان و مغولان و تأثیر آن‌ها بر ساختار جمعیتی و زبانی منطقه. کتاب به‌تفصیل به زندگی عشایری، کوچ‌نشینی، و تحولات معیشتی مردم قره‌داغ می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه اقتصاد منطقه بر پایهٔ کشاورزی، دامداری و صنایع دستی مانند فرش‌بافی شکل گرفته است. در بخش‌های بعدی، نویسنده به بررسی سکونتگاه‌های روستایی، پراکندگی آبادی‌ها، مواد اولیهٔ ساختمان‌سازی و نقش شهر اهر به‌عنوان مرکز منطقه می‌پردازد. روابط میان شهر و روستا، تأثیر سرمایه‌داری و مالکیت اراضی، و روند مهاجرت‌های داخلی و خارجی از دیگر محورهای مهم کتاب هستند. در نهایت، «قره‌داغ یا قراچه‌داغ» با تحلیل روندهای تاریخی، اجتماعی و اقتصادی، تصویری از پویایی و تغییرات منطقه ارائه می‌دهد و نقش عوامل طبیعی و انسانی را در شکل‌گیری هویت و ساختار کنونی قره‌داغ برجسته می‌سازد.

چرا باید کتاب قره داغ یا قراچه داغ را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی است برای آشنایی عمیق با یکی از مناطق کمترشناخته‌شدهٔ ایران که در عین حال از نظر جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی اهمیت ویژه‌ای دارد. «قره‌داغ یا قراچه‌داغ» با گردآوری داده‌های میدانی، منابع تاریخی و تحلیل‌های جغرافیایی، تصویری دقیق و چندوجهی از منطقه ارائه می‌دهد. این کتاب برای کسانی که به شناخت تحولات جمعیتی، زندگی عشایری، اقتصاد روستایی و تأثیر عوامل طبیعی بر جوامع انسانی علاقه دارند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید. همچنین، پژوهشگران حوزه‌های جغرافیا، تاریخ، مردم‌شناسی و مطالعات منطقه‌ای می‌توانند از اطلاعات و تحلیل‌های این اثر بهره‌مند شوند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران جغرافیا، تاریخ، مردم‌شناسی و مطالعات منطقه‌ای مناسب است. همچنین علاقه‌مندان به شناخت ساختارهای اجتماعی و اقتصادی مناطق روستایی و عشایری، و کسانی که دغدغهٔ توسعهٔ پایدار و تحولات جمعیتی دارند، می‌توانند از محتوای آن بهره ببرند.

بخشی از کتاب قره داغ یا قراچه داغ

«در حقیقت در مرحله دوم از دوران سوم زمین‌شناسی (نلوژن) است که چیدمان جغرافیایی آذربایجان شکل گرفته است. در شمال یک حالتی از واحدهای ژئولوژیک و پتروگرافیک مجموعه آذربایجان را از مجموعه آتشفشانی جدا کرده و ویژگی‌های آتشفشانی برآمده آذربایجان دو دره اهرچای و قره‌سو را از هم جدا ساخته است. ادامه این فشار به طرف شمال یک فوران و منبع آتشفشانی است که ماسیف قدرتمند و ناپیوسته قره‌داغ را به‌وجود آورده است. ترکیب زمین‌ساختی اصلی قره‌داغ از زمین‌های آتشفشانی بعد کرتاسه به‌وجود آمده است. لئوسن هم در اینجا معمولاً از سنگلاخ‌ها و عوامل آتشفشانی مانند لاوء آگلومراه توف تشکیل یافته است. ساختار آتشفشانی عموماً آندهزئیتیک و ترکیب رئولیتیک است که بین لایه‌های توف در مجموعه قره‌داغ پراکنده شده است. رنگ قهوه‌ای و سیاه بالاخره وجود این عوامل آتشفشانی را توجیه می‌کند. سنگ‌های آتشفشانی اغلب فشرده شده در وسط این منطقه آتشفشانی ترکیبات با پالئوزوئیک مربوط به کاربونیفر را نشان می‌دهد. ساختار ژئولوژیک ارتفاعات کیامکی‌داغ به دوره پسرمین قره‌داغ یا قراچه‌داغ (شهرستان اهر - ارسباران) مطالعات جغرافیای انسانی (تاریخی - جغرافیایی) برمی‌گردد و با ترکیبات شیست قرمز و کالکر ترکیبات تریاس و ژوراسیک در قره‌داغ وجود ندارد. درحالی که عوامل کرتاسه خود را با گدازه و سنگک آهک نشان می‌دهد. این سنگ آهک در اکثر نقاط قره‌داغ قابل مشاهده است.»