کتاب دیپلماسی پنهان

کتاب دیپلماسی پنهان نوشته کورنلیو بیولا و استوارت موری و ترجمه مهدی میرمحمدی و کاظم تاجیک اثری پژوهشی در حوزه‌ی علوم سیاسی و روابط بین‌الملل است که نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی و پژوهشگاه مطالعات امنیت و پیشرفت آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی ابعاد نظری و عملی دیپلماسی پنهان، نقش آن در سیاست خارجی کشورها و تأثیرات تاریخی و معاصر این نوع دیپلماسی می‌پردازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دیپلماسی پنهان

کتاب دیپلماسی پنهان (مفاهیم و زمینه‌ها) اثری دانشگاهی در حوزه‌ی روابط بین‌الملل و علوم سیاسی است که به‌صورت تحلیلی و پژوهشی به موضوع دیپلماسی پنهان می‌پردازد. ساختار کتاب شامل سه بخش اصلی است؛ مفاهیم، زمینه‌ها و نمونه‌ها. کورنلیو بیولا و استوارت موری با رویکردی میان‌رشته‌ای ابتدا به تعریف و تبیین نظری دیپلماسی پنهان و تفاوت آن با دیپلماسی آشکار می‌پردازند و سپس زمینه‌های تاریخی، حقوقی، اخلاقی و عملی این پدیده را بررسی می‌کنند. 

بخش سوم کتاب به مطالعه‌ی موردی نمونه‌هایی از دیپلماسی پنهان در تاریخ معاصر، به‌ویژه در ارتباط با ایران و پرونده‌های هسته‌ای و سایبری، اختصاص یافته است. این کتاب در سال ۱۴۰۱ منتشر شده و باتوجه‌به جایگاه ایران در عرصه‌ی سیاست خارجی و حساسیت‌های موجود تلاش کرده است تا با ارائه‌ی تحلیل‌های نظری و تجربی شکاف‌های پژوهشی موجود در زبان فارسی را پوشش دهد. قالب کتاب پژوهشی و تحلیلی است و برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به سیاست خارجی و روابط بین‌الملل طراحی شده است.

خلاصه کتاب دیپلماسی پنهان

کتاب دیپلماسی پنهان به بررسی جامع مفهوم دیپلماسی پنهان در روابط بین‌الملل می‌پردازد و تلاش می‌کند ابعاد مختلف این پدیده را از منظر تاریخی، نظری و عملی واکاوی کند. نویسندگان ابتدا با مرور تاریخچه‌ی دیپلماسی پنهان از یونان باستان تا عصر اطلاعات نشان می‌دهند که پنهان‌کاری همواره بخشی جدایی‌ناپذیر از سیاست خارجی دولت‌ها بوده است. در این مسیر نمونه‌هایی از قراردادهای محرمانه، اتحادهای سری و مذاکرات پشت‌پرده در تاریخ اروپا و جهان بررسی می‌شود تا نشان داده شود چگونه دیپلماسی پنهان گاه به موفقیت و گاه به بحران‌های بزرگ منجر شده است. در ادامه کتاب به تحلیل نظری دیپلماسی پنهان می‌پردازد و آن را در سه سطح راهبردی، عملیاتی و رسمی دسته‌بندی می‌کند. 

نویسندگان با بهره‌گیری از نظریه‌های روابط بین‌الملل به این پرسش می‌پردازند که دیپلماسی پنهان در چه شرایطی توجیه‌پذیر است و چه زمانی می‌تواند به منافع ملی خدمت کند یا برعکس موجب بی‌اعتمادی و بحران شود. در این بخش به نقش فناوری‌های نوین ارتباطی، فشار افکار عمومی و رسانه‌ها و همچنین چالش‌های حقوقی و اخلاقی مرتبط با محرمانگی پرداخته شده است. بخش دیگری از کتاب به مطالعه‌ی موردی پرونده‌های معاصر اختصاص دارد؛ از جمله مذاکرات هسته‌ای ایران، عملیات سایبری و تعاملات دیپلماتیک پنهان میان دولت‌ها. این نمونه‌ها نشان می‌دهند که دیپلماسی پنهان نه‌تنها در گذشته بلکه در جهان امروز نیز ابزاری مهم برای مدیریت بحران‌ها و پیشبرد منافع ملی است، اما همواره با چالش‌هایی چون افشاگری، فشار رسانه‌ها و ضرورت شفافیت مواجه است. درنهایت کتاب با جمع‌بندی پیامدهای مثبت و منفی دیپلماسی پنهان و ارائه‌ی توصیه‌هایی برای سیاست‌گذاران، بر اهمیت مطالعه‌ی نظری و تجربی این پدیده تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب دیپلماسی پنهان را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و چندوجهی به یکی از موضوعات کمترپرداخته‌شده یعنی دیپلماسی پنهان می‌پردازد و تلاش می‌کند ابعاد نظری، تاریخی، حقوقی و عملی آن را به‌صورت جامع بررسی کند. خواننده با مطالعه‌ی این اثر با مفاهیم کلیدی دیپلماسی پنهان، نمونه‌های تاریخی و معاصر آن و چالش‌های اخلاقی و حقوقی مرتبط آشنا می‌شود. کتاب همچنین با ارائه‌ی مطالعات موردی از پرونده‌های مهم بین‌المللی، به‌ویژه در ارتباط با ایران، امکان درک عمیق‌تری از نقش محرمانگی در سیاست خارجی و روابط بین‌الملل را فراهم می‌کند. این اثر برای کسانی که به‌دنبال فهم پیچیدگی‌های سیاست خارجی و سازوکارهای پشت‌پرده‌ی تصمیم‌گیری‌های دیپلماتیک هستند، منبعی ارزشمند به‌ شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات امنیتی توصیه می‌شود. این کتاب همچنین برای سیاست‌گذاران، دیپلمات‌ها و علاقه‌مندان به مسائل سیاست خارجی و تحلیل پرونده‌های دیپلماتیک، به‌ویژه کسانی که دغدغه‌ی فهم سازوکارهای محرمانگی و مدیریت بحران در روابط بین‌الملل را دارند، مفید است.

بخشی از کتاب دیپلماسی پنهان

«دیپلماسی پنهان همانند افسانه یونانی جعبه پاندورا، همزمان متضمن بیم و امید است. در کوتاه‌مدت، مفید و حتی بی‌ضرر به نظر می‌رسد؛ اما در بلندمدت ممکن است پیامدهای گسترده و عمدتاً منفی به بار آورد. روایت‌های تاریخی نشان می‌دهند که دیپلماسی پنهان همواره موضوعی مناقشه‌انگیز بوده است. در سال ۱۶۶۸ میلادی، انگلستان و فرانسه با امضای قراردادی محرمانه بر آن بودند تا لوئی چهاردهم پادشاه وقت فرانسه را وادار به صلح با اسپانیا کنند؛ اما لوئی پیش از آن قرارداد محرمانه‌ای با امپراتور اتریش منعقد کرده بود که هدف از آن تقسیم سرزمین‌های تحت سلطه اسپانیا پس از مرگ پادشاه وقت بود. در سال ۱۷۳۳ میلادی عهدنامه محرمانه خاندان بوربون در فرانسه و اسپانیا، یکی از دلایل جنگ انگلستان و فرانسه در آمریکا بود. بعدها، ناپلئون سوم در پیشنهادی محرمانه از بیسمارک خواست که در ازای حمایت و دوستی فرانسه با کنفدراسیون جدید آلمان، بلژیک و لوکزامبورگ را به فرانسه بدهد.»