کتاب فرزندپروری مغز - بدن

کتاب فرزندپروری مغز - بدن با عنوان اصلی Brain-body parenting نوشتهٔ «مونا دلاهوکی» و ترجمهٔ «سمانه بهزادپور» و «مرضیه سادات قریشی» توسط نشر ارجمند در سال ۱۴۰۳ منتشر شده است. این کتاب که در حوزهٔ فرزندپروری و روان‌شناسی کودک قرار گرفته، با رویکردی علمی و مبتنی بر یافته‌های نوین علوم اعصاب، به والدین و مراقبان کودک کمک می‌کند تا رفتارهای کودکان را بهتر درک کنند و به‌جای تمرکز صرف بر مدیریت رفتار، به ریشه‌های زیستی و روانی آن توجه کنند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب فرزندپروری مغز - بدن اثر مونا دلاهوکی

کتاب «فرزندپروری مغز - بدن» (چگونه مدیریت رفتار را متوقف کنیم و کودکانی شاد و تاب‌آور پرورش دهیم؟) اثری در حوزهٔ فرزندپروری است که با تکیه بر تجربه‌های بالینی نویسنده و پژوهش‌های جدید علوم اعصاب، به والدین و مراقبان کودک نگاهی تازه برای درک رفتارهای کودکان ارائه داده است. «مونا دلاهوکی»، روان‌شناس کودک و نویسندهٔ این کتاب تلاش کرده است تا فاصلهٔ میان نظریه‌های علمی و زندگی روزمرهٔ خانواده‌ها را کم کند. ساختار کتاب حاضر بر پایهٔ روایت‌های واقعی از خانواده‌ها و کودکان شکل گرفته و با مثال‌های ملموس، مفاهیم پیچیدهٔ زیست‌شناسی و روان‌شناسی را به زبان ساده‌تر توضیح داده است. این کتاب به‌جای ارائهٔ نسخه‌های کلی و دستورات رفتاری، بر اهمیت شخصی‌سازی فرایند فرزندپروری و توجه به تفاوت‌های فردی کودکان تأکید دارد. در این مسیر، نویسنده به والدین نشان می‌دهد که چگونه می‌توانند با شناخت بهتر ارتباط مغز و بدن کودک، به پرورش تاب‌آوری، شادی و استقلال در فرزندان خود کمک کنند.

خلاصه کتاب فرزندپروری مغز - بدن

کتاب با طرح پرسش‌هایی آشنا برای والدین آغاز می‌شود؛ چرا برخی رفتارهای کودکان با وجود تلاش‌های والدین تغییر نمی‌کند؟ چرا روش‌هایی که برای یک کودک جواب داده، برای دیگری بی‌اثر است؟ نویسنده با روایت تجربه‌های واقعی از خانواده‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از رویکردهای رایج فرزندپروری، بیش از حد بر رفتارهای ظاهری کودک تمرکز دارند و از ریشه‌های زیستی و عصبی رفتار غافل می‌مانند. در این کتاب، رفتار کودک به‌عنوان نشانه‌ای از وضعیت دستگاه عصبی و ارتباط مغز و بدن او تفسیر می‌شود. نویسنده توضیح می‌دهد که بسیاری از واکنش‌های کودکان به‌ویژه در موقعیت‌های استرس‌زا یا تغییرات بزرگ، ناشی از تلاش بدن برای حفظ امنیت و تعادل است. به‌جای برچسب‌زدن به رفتارها به‌عنوان «خوب» یا «بد»، والدین تشویق شده‌اند تا به‌دنبال معنای پنهان در پس هر رفتار باشند و آن را به‌عنوان فرصتی برای شناخت نیازهای عمیق‌تر کودک ببینند. کتاب بر اهمیت «پلتفرم» یا همان وضعیت دستگاه عصبی کودک تأکید دارد و نشان می‌دهد که رفتارهای چالش‌برانگیز اغلب نشانه‌ای از آسیب‌پذیری یا کمبود منابع درونی کودک است. نویسنده با مثال‌هایی مانند مقاومت کودک در برابر رفتن به مهدکودک یا مشکلات خواب پس از نقل‌مکان، توضیح می‌دهد که چگونه باید به‌جای تمرکز بر اصلاح رفتار، به تقویت احساس امنیت و آرامش کودک پرداخت. در ادامه، مفاهیمی مانند «درک عصبی» و «بودجهٔ بدن» معرفی می‌شوند که به والدین کمک می‌کند بفهمند کودک چگونه محیط و روابط را از منظر امنیت یا تهدید تفسیر می‌کند. کتاب راهکارهایی برای شناسایی نشانه‌های تهدید و افزودن نشانه‌های امنیت به زندگی کودک ارائه می‌دهد و بر اهمیت روابط محبت‌آمیز و هماهنگ میان والد و کودک تأکید دارد. در نهایت، نویسنده والدین را دعوت می‌کند تا به‌جای تلاش برای کنترل یا تغییر کودک، بر رشد تاب‌آوری، خودتنظیمی و استقلال او تمرکز کنند و فرایند فرزندپروری را با نیازهای منحصربه‌فرد هر کودک تطبیق دهند.

چرا باید کتاب فرزندپروری مغز - بدن را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی متفاوت به فرزندپروری، والدین را از تمرکز صرف بر مدیریت رفتار به‌سمت درک عمیق‌تر نیازهای زیستی و روانی کودک هدایت می‌کند. نویسنده با بهره‌گیری از یافته‌های علوم اعصاب و مثال‌های واقعی به خواننده کمک می‌کند رفتارهای چالش‌برانگیز کودکان را به‌عنوان نشانه‌هایی از وضعیت درونی آن‌ها ببیند و به‌جای واکنش‌های فوری، با همدلی و توجه به تفاوت‌های فردی، راهکارهای مؤثرتری برای حمایت از رشد و تاب‌آوری فرزند خود بیابد. این کتاب ابزارهایی برای شخصی‌سازی فرایند فرزندپروری و کاهش استرس والدین فراهم و به بهبود رابطهٔ والد - کودک کمک می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای والدینی که با رفتارهای چالش‌برانگیز کودکان خود مواجه هستند، معلمان، درمانگران کودک و هر کسی که دغدغهٔ رشد سالم و تاب‌آور کودکان را دارد، مفید است؛ همچنین برای کسانی که به‌دنبال رویکردی علمی‌تر و مبتنی بر تفاوت‌های فردی در فرزندپروری هستند.

درباره مونا دلاهوکی

«مونا دلاهوکی» (Mona Delahooke) روان‌شناس بالینی و نویسنده، بیش از ۳۰ سال با کودکان و خانواده‌ها کار کرده و به‌عنوان سخنران و مربی و مشاور والدین در سازمان‌ها، مدارس و نهادهای دولتی شناخته شده است. او زندگی حرفه‌ای خود را وقف ترویج شیوه‌های رابطه‌محور و سرشار از شفقت در فرزندپروری، آموزش و روان‌شناسی کرده و با ترجمان علوم اعصاب نوین، ابزارها و راهکارهای عملی برای بهبود ارتباط و رشد سالم کودکان ارائه داده است. کتاب او با عنوان «فراتر از رفتارها: استفاده از علم مغز و شفقت برای درک و حل مشکلات رفتاری کودکان» (Beyond Behaviors) موفق به کسب جایزه شد و تحولی در نگاه به مشکلات کودکان ایجاد کرد؛ چراکه به‌جای تمرکز صرف بر رفتارهای ظاهری، بر دلایل زیربنایی این رفتارها تأکید می‌کند. این اثر چارچوبی تازه برای حمایت از کودکان دارای مشکلات رفتاری ارائه می‌دهد و در ادامه، کتاب «فرزندپروری مغز - بدن» به قلم «مونا دلاهوکی» بر پایهٔ همان آموزه‌ها نشان داده است که ارتباط میان مغز و بدن می‌تواند بنیانی نوین برای کمک به خانواده‌ها فراهم آورد تا فرزندانی شاد، تاب‌آور و توانمند پرورش دهند.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

کتاب «فراتر از رفتارها» به قلم «مونا دلاهوکی» (Mona Delahooke) موفق به کسب مدال طلای انجمن ناشران مستقل کتاب (IBPA Gold Medal Benjamin Franklin Award) در سال ۲۰۲۰ میلادی شد؛ همچنین در سال ۲۰۱۶ جایزهٔ انسان‌دوستانهٔ استنلی گرین‌اسپن (Stanley Greenspan Humanitarian Award) از سوی PCDA به «مونا دلاهوکی» (Mona Delahooke) اهدا شد. این نویسنده در سال ۲۰۱۳ جایزهٔ فرشتهٔ نگهبان ویلا اسپرانزا (Villa Esperanza Guardian Angel Award) را به پاس خدماتش دریافت کرد و در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان حامی کودکان از سوی First Five Los Angeles معرفی شد. کتاب «فرزندپروری مغز - بدن» به‌عنوان رمان ملی صدرنشین (National Bestseller) معرفی شده و به‌عنوان نامزد باشگاه Next Big Idea مورد توجه قرار گرفته است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

- «استیون پورجز» (نویسندهٔ «نظریهٔ پلی‌واگال») کتاب حاضر را «تغییردهندهٔ بازی» خوانده و اشاره کرده است که این کتاب با ارائهٔ رویکردی همدلانه که اعصاب کودک را در مرکز قرار می‌دهد، شیوه‌های رایج فرزندپروری را به چالش می‌کشد.

- «تینا پین برایتون» از نویسندگان پرفروش نیویورک‌تایمز گفته این کتاب را دوست دارد؛ زیرا این اثر با ابزارهایی عملی و قدرتمند، شیوه‌ای نو برای تفکر دربارهٔ کودکان ارائه می‌دهد و واکنش‌هایی تحول‌گرایانه در لحظات چالشی فراهم می‌آورد.

- «جانت لنس‌بری» کتاب حاضر را «گنجینه‌ای از توصیه‌ها» برای والدینی دانسته که به‌دنبال فهم نیازهای کودک و خودشان هستند.

- «مگی دنت» این کتاب را هدیه‌ای ضروری برای خانواده‌ها و مدارس خوانده و توصیه کرده در همهٔ خانه‌ها و مراکز آموزشی وجود داشته باشد.

- «سوزان استیفلمن» کتاب حاضر را دارای استراتژی‌هایی واضح، پر از شفقت و کاربردی برای حرکت کودکان به‌سوی خودتنظیمی و تعادل دانسته و مطالعهٔ آن را کاملاً ضروری دانسته است.

بخشی از کتاب فرزندپروری مغز - بدن

«همان‌طور که به والدین‌اش توضیح دادم، ما باید متوجه می‌شدیم که چه چیزی باعث می‌شد لوکاس خیلی سریع از حالت آرام و کنترل‌شده (سبز) به حالت جنگ یا گریز (قرمز) تغییر یابد. به نظر می‌رسید چیزی که او را به طور خاص برانگیخته می‌کرد، انتقال از فعالیتی که آشکارا از آن لذت می‌برد به زمان خانوادگی بود. کودکان اغلب با چنین انتقالی دچار مشکل می‌شوند زیرا جا به جا شدن از یک فعالیت به فعالیت دیگر برایشان سخت است. برای برخی از کودکان جا به جا شدن به موقعیت جدیدی که خودشان آن را هدایت نمی‌کنند، استرس‌زا است. آنچه ما در نتیجه می‌بینیم کودکی با رفتارهای مقابله‌جویانه است که بدن‌اش احساسات و عواطفی را که به دنبال یک اتفاق می‌آید، حول هزینهٔ آن تغییر مدیریت می‌کند. گاهی‌اوقات کودک می‌خواهد بر یک موقعیت کنترل داشته باشد و انعطاف‌پذیری لازم برای واگذاری این کنترل را ندارد. این ظرفیت در طول دوران کودکی و بسته به رشد هیجانی و سطح استرس هر کودک، دائماً در حال تغییر است. ممکن است سال‌ها و در برخی موارد تا بزرگ‌سالی طول بکشد تا کودک یاد بگیرد چگونه از خودکنترلی برای مدیریت آنچه برای بدنش استرس‌زا است، استفاده کند. بسیاری از بزرگ‌سالانی که با هیجانات خود در کشمکش هستند نیز در گذر از همین مرحله هستند.»