کتاب ذهن متفاوت

کتاب ذهن متفاوت (پیشرفت در جهانی که برای شما ساخته نشده است) نوشته جنرا نرنبرگ و با ترجمه پریسا ابن یامینی و ویراستاری محمدرضا اربابی، توسط نشر منتشران اندیشه منتشر شده است. این کتاب به بررسی تجربه‌ی زنان مبتلا به واگرایی‌های عصبی مانند اوتیسم، اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی، اختلال پردازش حسی، فرد بسیار حساس و حس‌آمیزی می‌پردازد و تلاش می‌کند با نگاهی انتقادی به تاریخ پزشکی و روان‌پزشکی، نقش تبعیض جنسیتی و نادیده‌گرفتن زنان را در پژوهش‌های علمی برجسته کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ذهن متفاوت

کتاب ذهن متفاوت اثری ناداستانی و پژوهشی است که با رویکردی جامعه‌شناسانه و روان‌شناختی، به بررسی تجربه‌ی زنان دارای واگرایی عصبی می‌پردازد. جنرا نرنبرگ، نویسنده‌ی کتاب، باتکیه‌بر تجربه‌های شخصی و مصاحبه با زنان مختلف، تلاش کرده است تصویری از چالش‌ها، تبعیض‌ها و نادیده‌گرفته‌شدن زنان در حوزه‌ی سلامت روان و علوم اعصاب ارائه دهد. 

ساختار کتاب شامل سه بخش اصلی است: جهان‌های درونی، چارچوب‌های بیرونی و موضوعات جدید. هر بخش به بررسی ابعاد مختلف واگرایی عصبی، از تاریخچه‌ی نگاه به ذهن زنانه تا اختلالات خاص مانند اوتیسم و کم‌توجهی-بیش‌فعالی، می‌پردازد. کتاب با ارائه‌ی روایت‌هایی از زنان واقعی، پژوهش‌های علمی و تحلیل‌های تاریخی، سعی دارد نشان دهد چگونه زنان مبتلا به این اختلالات اغلب در جامعه و حتی در نظام سلامت، نادیده گرفته می‌شوند یا برچسب‌های نادرست می‌خورند. 

قالب کتاب ترکیبی از روایت شخصی، تحلیل علمی و مرور تاریخی است و به‌ویژه بر اهمیت شناخت و پذیرش تنوع عصبی در زنان تأکید دارد.

خلاصه کتاب ذهن متفاوت

کتاب ذهن متفاوت با طرح پرسش‌هایی درباره‌ی جایگاه زنان در تاریخ پزشکی و روان‌پزشکی آغاز می‌شود و نشان می‌دهد چگونه زنان، به‌ویژه آن‌هایی که دارای ویژگی‌های عصبی متفاوت هستند، در طول تاریخ اغلب نادیده گرفته شده‌اند. نویسنده با مرور تاریخچه‌ی پزشکی، به این موضوع می‌پردازد که بسیاری از پژوهش‌ها و آزمایش‌های علمی عمدتاً بر مردان متمرکز بوده و زنان به‌دلیل تفاوت‌های زیستی یا کلیشه‌های جنسیتی، از این مطالعات کنار گذاشته شده‌اند.

این رویکرد باعث شده بسیاری از زنان مبتلا به اختلالاتی مانند اوتیسم، کم‌توجهی-بیش‌فعالی، اختلال پردازش حسی و دیگر واگرایی‌های عصبی، تشخیص‌های نادرست یا دیرهنگام دریافت کنند و اغلب با احساس شرم، گناه یا بی‌کفایتی مواجه شوند. کتاب به بررسی پنج گونه از واگرایی عصبی می‌پردازد: اختلال پردازش حسی، اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی، اوتیسم، فرد بسیار حساس و حس‌آمیزی. 

نویسنده با روایت تجربه‌های شخصی و مصاحبه با زنان مختلف، نشان می‌دهد که بسیاری از این زنان از کودکی علائمی داشته‌اند اما به‌دلیل ناآگاهی والدین، جامعه و حتی پزشکان، این علائم نادیده گرفته شده یا به‌عنوان ویژگی‌های منفی یا غیرعادی تلقی شده‌اند. در نتیجه، بسیاری از زنان برای سازگارشدن با جامعه، ویژگی‌های خود را پنهان می‌کنند و دچار اضطراب، افسردگی و مشکلات عزت‌نفس می‌شوند. 

در بخش‌هایی از کتاب، به نقش حساسیت و همدلی زیاد در زنان پرداخته شده و توضیح داده می‌شود که این ویژگی‌ها چگونه می‌توانند نشانه‌ای از واگرایی عصبی باشند. نویسنده تأکید دارد که پذیرش و شناخت این تفاوت‌ها، نه‌تنها به زنان کمک می‌کند تا خود را بهتر درک کنند، بلکه می‌تواند به تغییر نگرش جامعه نسبت به سلامت روان و تنوع عصبی منجر شود.

کتاب همچنین به اهمیت زبان و واژگان در شکل‌گیری نگرش‌ها و تعاریف درباره‌ی اختلالات روانی اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که بسیاری از مفاهیم رایج، ریشه در تاریخ تبعیض‌آمیز و مردمحور دارند. درنهایت، این کتاب خواننده را دعوت می‌کند تا به‌جای آسیب‌شناسی تفاوت‌های عصبی، آن‌ها را به‌عنوان بخشی از تنوع طبیعی انسان بپذیرد و برای ایجاد جامعه‌ای فراگیرتر تلاش کند.

چرا باید کتاب ذهن متفاوت را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر تجربه‌ی زنان مبتلا به واگرایی عصبی، به موضوعی می‌پردازد که کمتر در ادبیات سلامت روان و علوم اعصاب مورد توجه قرار گرفته است. کتاب ذهن متفاوت با ترکیب روایت‌های شخصی، پژوهش‌های علمی و تحلیل‌های تاریخی، تصویری چندلایه از چالش‌ها و فرصت‌های زنان دارای ویژگی‌های عصبی متفاوت ارائه می‌دهد. خواندن این کتاب می‌تواند به درک بهتر تفاوت‌های عصبی، کاهش احساس شرم و انزوای افراد مبتلا و افزایش آگاهی عمومی درباره‌ی تبعیض‌های ساختاری در حوزه‌ی سلامت روان کمک کند؛ همچنین کتاب راه‌هایی برای بازتعریف هویت و پذیرش خود در جهانی که اغلب برای افراد معمولی طراحی شده، پیش‌روی مخاطب می‌گذارد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای زنانی که با اختلالات عصبی مانند اوتیسم، کم‌توجهی-بیش‌فعالی، اختلال پردازش حسی یا حساسیت زیاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند، مناسب است؛ همچنین برای والدین، معلمان، درمانگران و هر کسی که دغدغه‌ی سلامت روان و شناخت تنوع عصبی را دارد، مطالعه‌ی این اثر می‌تواند مفید باشد. پژوهشگران حوزه‌ی علوم اعصاب، جامعه‌شناسی و مطالعات جنسیت نیز می‌توانند از مطالب کتاب بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب ذهن متفاوت

«پنهان‌کاری اشاره به تلاش ناآگاهانه یا آگاهانه برای مخفی کردن خود فرد از این جهان دارد، که تلاشی در جهت سازگار شدن با دیگران و همزیستی است. تحقیقات و مدارک غیررسمی حاکی از آمار بالای نادیده‌انگاری و پنهان‌کاری در میان زنان و دختران است، که اول از همه به‌خاطر روند جامعه‌پذیری زنان است. بنا به گفته‌ی محققان و زنان بسیاری که با آنان برای این کتاب مصاحبه کردم، دختران و زنان از سنین پایین یاد می‌گیرند که چطور همرنگ جماعت شوند. زنان اغلب این اظهارنظر همیشگی را می‌شنوند: «اه، او خیلی حساس است. دخترها این شکلی هستند.» این حرف احمقانه است، اما به‌طور فراگیر در فرهنگ ما به آن توجهی نشده است. پنهان‌کاری جان خیلی‌ها را گرفته است، و لزوماً منظورم این نیست که زنان به‌معنای واقعی کلمه خودکشی می‌کنند (گرچه این اتفاق نیز ممکن است رخ دهد). اما شاید دست به نوعی خودکشی بالفعل بزنند که باعث می‌شود بسیاری از آنان احساس پوچی، افسردگی و اضطراب کنند و نتوانند مطابق خودهای حقیقی‌شان زندگی کنند.»