کتاب داوری در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی

کتاب الکترونیکی «داوری در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی» (در پرانتز: در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی) نوشتهٔ بهزاد ثابتی‌پور و محمدصادق شجاعی، توسط موسسه انتشاراتی فرهیختگان قانون یار منتشر شده است. این کتاب به بررسی جایگاه داوری در قراردادهای خصوصی و تطبیق آن با قانون نمونه داوری و مقررات ملی و بین‌المللی می‌پردازد و برای دانشجویان و پژوهشگران حقوق، به‌ویژه در حوزه داوری تجاری و قراردادهای خصوصی، منبعی تحلیلی فراهم می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب داوری در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی

این کتاب به بررسی جامع داوری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شیوه‌های حل‌وفصل اختلافات در قراردادهای خصوصی می‌پردازد. نویسندگان با تکیه بر قانون نمونه داوری (آنسیترال) و قوانین ملی ایران، سیر تحول داوری را در نظام حقوقی ایران و جایگاه آن در قراردادهای خصوصی تحلیل می‌کنند. اثر حاضر با رویکرد تطبیقی، به تفاوت‌ها و شباهت‌های داوری داخلی، خارجی و بین‌المللی می‌پردازد و نقش داوری را در کاهش بار دادگاه‌ها، تسریع حل اختلافات و ایجاد نظم حقوقی بررسی می‌کند. همچنین، کتاب به موضوعاتی مانند انواع داوری (اجباری، اختیاری، سازمانی، موردی)، شرایط انعقاد قرارداد داوری، صلاحیت داوران، قانون حاکم بر داوری و اجرای آرای داوری می‌پردازد. نویسندگان تلاش کرده‌اند ضمن مرور تحولات تاریخی و قانونی، چالش‌ها و محدودیت‌های داوری در ایران را نیز برجسته کنند. این کتاب در دوره‌ای نوشته شده که توجه به داوری به‌عنوان جایگزینی برای دادرسی رسمی، به‌ویژه در مناسبات تجاری و خصوصی، اهمیت بیشتری یافته است.

خلاصه کتاب داوری در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی

این کتاب با تمرکز بر داوری در قراردادهای خصوصی، ابتدا مفاهیم پایه‌ای مانند تعریف قرارداد، تفاوت قراردادهای خصوصی و اداری، و اصل آزادی قراردادها را شرح می‌دهد. سپس به تبیین مفهوم داوری، انواع آن (داوری اجباری و اختیاری، داخلی و بین‌المللی، سازمانی و موردی) و جایگاه داوری در نظام حقوقی ایران می‌پردازد. نویسندگان با بررسی سیر تحول قوانین داوری در ایران، از قانون اصول محاکمات حقوقی تا قانون داوری تجاری بین‌المللی، به نقاط قوت و ضعف هر دوره اشاره می‌کنند. بخش مهمی از کتاب به تحلیل قانون نمونه داوری (آنسیترال) و تطبیق آن با مقررات ایران اختصاص دارد. در ادامه، شرایط انعقاد قرارداد داوری، صلاحیت داوران، نحوه تعیین داور، محدودیت‌های قانونی و نقش اراده طرفین در انتخاب داور بررسی می‌شود. کتاب همچنین به موضوع قانون حاکم بر داوری، نحوه اجرای آرای داوری، و چالش‌های شناسایی و اجرای آرای خارجی می‌پردازد. در نهایت، نویسندگان با ارائه جمع‌بندی و پیشنهادهایی برای بهبود نظام داوری در ایران، بر اهمیت داوری به‌عنوان روشی سریع‌تر، تخصصی‌تر و کم‌هزینه‌تر نسبت به دادرسی رسمی تأکید می‌کنند.

چرا باید کتاب داوری در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی را خواند؟

این کتاب با رویکرد تحلیلی و تطبیقی، به بررسی دقیق جایگاه داوری در قراردادهای خصوصی و تجاری می‌پردازد و نقاط تلاقی و تفاوت قوانین ملی و بین‌المللی را روشن می‌کند. مطالعه این اثر برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تری از فرآیند داوری، چالش‌های حقوقی آن و کاربردهای عملی داوری در حل اختلافات هستند، مفید است. کتاب با مثال‌ها و تحلیل‌های حقوقی، امکان مقایسه نظام داوری ایران با استانداردهای بین‌المللی را فراهم می‌کند و به پرسش‌های رایج در زمینه داوری پاسخ می‌دهد.

خواندن کتاب داوری در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران حقوق، وکلا، داوران، مدیران قراردادها و فعالان حوزه تجارت و بازرگانی که با قراردادهای خصوصی و حل اختلافات سروکار دارند، مناسب است. همچنین برای کسانی که به دنبال آشنایی با قوانین داوری ایران و تطبیق آن با استانداردهای بین‌المللی هستند، کاربردی خواهد بود.

فهرست کتاب داوری در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی

- پیشگفتار و مقدمه: معرفی کلی موضوع داوری و اهمیت آن در قراردادهای خصوصی. - فصل اول: کلیات - بررسی مفهوم لغوی و اصطلاحی قرارداد و داوری، تفاوت قراردادهای خصوصی و اداری، اصل آزادی قراردادها و مسئولیت مدنی ناشی از عدم ایفای تعهدات. - فصل دوم: قانون حاکم بر داوری در قراردادهای خصوصی - تشریفات و فرایند رسیدگی در قوانین داوری ایران و بین‌المللی، ترکیب و صلاحیت هیئت داوری، شرایط و محدودیت‌های انتخاب داور، نقش اراده طرفین و قواعد آمره. - فصل سوم: قلمرو و محدوده داوری - بررسی اجرای داوری در قراردادهای خصوصی، امکان انتقال توافقنامه داوری، اجرا و تضمین آرای داوری در نظام حقوقی ایران و بین‌الملل. - فصل چهارم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها - جمع‌بندی مباحث و ارائه راهکارهایی برای بهبود نظام داوری در ایران.

بخشی از کتاب داوری در پرتو قانون نمونه داوری و قراردادهای خصوصی

«در فرهنگ دهخدا، معانی زیر برای داور ذکر شده است: «آن اجرای حکمی است که خداوند عالم در روز جزا بر مردمان خواهد فرمود» واعظ اعمال رسولان- قضاوت - حکومت - یکسو نمودن میان نیک و بد- حکم میان دو خصم. (دهخدا؛ ۱۳۷۲) داور یا حکم در لغت به معنای حکم، میانجی، قاضی و اشخاصی که طرفین دعوا برای حل اختلاف به طریق غیررسمی انتخاب می‌کنند، آمده است. (انوری، ۱۳۸۱: ۲۹۹۷) در لغت، داور و داوری چند معنی دارد و یکی از معانی آن قضاوت است و داور به معنی قاضی آمده: «کلمه داور در اصل دادور بوده به معنی صاحب داد پس به جهت تخفیف دال، دال را حذف کردند (غیاث اللغات) این کلمه در اصل دادور بوده چون نامور و هنرور و سخنور و به معنی عادل است یک دال را حذف کرده‌اند. چه در فرس مخفف محذوف به تکلم آسان‌تر و به فصاحت نزدیک‌تر است.» داوری در فقه نوعی قضاوت محسوب می‌شود و به حکمیت یا تحکیم معروف است و داور را حکم یا قاضی تحکیم می‌نامند: القاضی نوعین، القاضی المنصوب و قاضی التحکیم. در ماده ۶ قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب ۱۳۷۳ نیز همین عنوان به کار رفته است: «طرفین دعوی، در صورت توافق، می‌توانند برای احقاق حق و فصل خصومت، به قاضی تحکیم مراجعه نمایند.» حکم و حاکم در لغت به یک معنا هستند و از ماده حکم به معنای داوری و قضای به عدل مشتق شده‌اند. (ابن اثیر، ۱۳۶۴: ۱۶۵) به‌موجب بند الف ماده ۱ قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران: «داوری عبارت است از: رفع اختلاف بین متداعیین در خارج از دادگاه به‌وسیله شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی مرضی‌الطرفین و یا انتصابی.»