کتاب تاریخچه شرق شناسی

کتاب تاریخچه شرق‌ شناسی (کاوشی در سیر مطالعات اسلامی در غرب) با عنوان اصلی A Brief History of Orientalism: Discovering in Survey Islamic Studies in the West نوشتهٔ عبدالله همتی گلیان و ویراستهٔ مریم عزیزیان و لیلا بخت‌آور توسط انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد منتشر شده است. این اثر به بررسی روند تاریخی شرق‌شناسی و مطالعات اسلامی در غرب می‌پردازد و جایگاه شرق‌شناسی را در بستر تحولات فکری و سیاسی اروپا واکاوی می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تاریخچه شرق شناسی

کتاب تاریخچهٔ شرق‌‌شناسی به بررسی روند تاریخی شرق‌شناسی و مطالعات اسلامی در غرب می‌پردازد و تلاش می‌کند تصویری جامع از سیر تحول این حوزه از سده‌های میانه تا دوران معاصر ارائه دهد. نویسنده با تکیه بر منابع متعدد و تحلیل جریان‌های فکری، به ریشه‌ها و انگیزه‌های غرب برای شناخت شرق و اسلام می‌پردازد و نشان می‌دهد که شرق‌شناسی چگونه در پیوند با تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی غرب شکل گرفته است. اثر حاضر علاوه بر مرور کلیات و مفاهیم بنیادین شرق و شرق‌شناسی، به بررسی انتقادات وارد بر این حوزه و نقش آن در شکل‌دهی به نگاه غرب نسبت به اسلام و جوامع شرقی می‌پردازد. کتاب همچنین به تفاوت‌های شرق‌شناسی اروپایی و آمریکایی، تأثیر استعمار و پسااستعمار و جریان‌های انتقادی همچون دیدگاه‌های ادوارد سعید اشاره می‌کند. این اثر در قالب پنج فصل و دو پیوست، سیر تاریخی شرق‌شناسی را از دوران باستان تا عصر جهانی‌شدن دنبال می‌کند و به مخاطب کمک می‌کند تا با زمینه‌های شکل‌گیری و تحولات این رشته آشنا شود.

خلاصه کتاب تاریخچه شرق شناسی

کتاب تاریخچهٔ شرق‌‌شناسی با تمرکز بر روند تاریخی شرق‌شناسی، ابتدا مفاهیم بنیادین شرق و غرب را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این دوگانگی در طول تاریخ، به‌ویژه در بستر برخوردهای تمدنی و مذهبی، شکل گرفته است. نویسنده به ریشه‌های علاقه و کنجکاوی غرب نسبت به شرق می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه مطالعات شرقی در غرب، ابتدا با انگیزه‌های دینی و سپس با اهداف سیاسی، اقتصادی و علمی گسترش یافته است. بخش مهمی از کتاب به نقد نگاه‌های قالبی و کلیشه‌ای غرب نسبت به شرق و اسلام اختصاص دارد و نشان می‌دهد که شرق‌شناسی همواره تحت تأثیر پیش‌داوری‌ها و منافع قدرت‌های غربی بوده است. اثر حاضر همچنین به جریان‌های انتقادی معاصر، به‌ویژه نقدهای ادوارد سعید و دیگر متفکران، می‌پردازد و تأثیر این نقدها را بر بازتعریف شرق‌شناسی و مطالعات اسلامی بررسی می‌کند. درنهایت، کتاب با مرور تحولات شرق‌شناسی در دوران استعمار، پسااستعمار و عصر جهانی‌شدن، به چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی این حوزه اشاره می‌کند و بر ضرورت نگاه چندرشته‌ای و انتقادی در مطالعات شرقی تأکید دارد.

چرا باید کتاب تاریخچه شرق شناسی را خواند؟

کتاب تاریخچهٔ شرق‌‌شناسی با رویکردی تحلیلی و تاریخی، به یکی از مهم‌ترین حوزه‌های مطالعاتی علوم انسانی می‌پردازد و سیر تحول شرق‌شناسی و مطالعات اسلامی در غرب را با جزئیات و مستندات فراوان بررسی می‌کند. آشنایی با روند شکل‌گیری نگاه غرب به شرق و نقدهای وارد بر آن، برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ، علوم اجتماعی، مطالعات فرهنگی و روابط بین‌الملل اهمیت دارد. این اثر به مخاطب کمک می‌کند تا با پیش‌زمینه‌های فکری و سیاسی شرق‌شناسی و تأثیر آن بر تعاملات فرهنگی و تمدنی آشنا شود و نگاه انتقادی نسبت به روایت‌های رایج در این حوزه پیدا کند.

خواندن کتاب تاریخچه شرق شناسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب تاریخچهٔ شرق‌‌شناسی برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های تاریخ، مطالعات اسلامی، علوم اجتماعی، علوم سیاسی و مطالعات فرهنگی مناسب است. همچنین برای علاقه‌مندان به موضوعات شرق‌شناسی، اسلام‌شناسی و نقد گفتمان‌های غربی دربارهٔ شرق، اثری کاربردی به شمار می‌آید. مطالعهٔ این کتاب به کسانی که دغدغهٔ شناخت ریشه‌های نگاه غرب به اسلام و شرق را دارند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب تاریخچه شرق شناسی

«شرق‌شناسی که با روابط بین شرق و غرب، اسلام و مسیحیت، آسیا و اروپا پیوند خورده است، قدمت بسیار دیرینه‌ای دارد. گفته شده که سابقهٔ آن، دست‌کم به سدهٔ ششم قبل از میلاد و به تماس‌ها و برخوردهای ایرانیان و یونانیان می‌رسد؛ اما در جریان روابط اسلام و مسیحیت بود که از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار شد و نیز از همین رهگذر به‌تدریج بسط افزاینده‌ای یافت تا جایی که در دوره‌های اخیر تقریباً هم موضوعات و عناصر شرقی را دربر گرفت. اکنون با توجه به گستردگی حوزهٔ مطالعات شرقی و تعدد رشته‌های مربوط به آن و گوناگونی شیوه‌های خاورشناسان و تنوع اهداف و انگیزه‌های پژوهشی آنان، پرداختن عالمانه به کل کارنامهٔ شرق‌شناسی، تخصص‌های مختلفی می‌طلبد که شاید برای کسی به‌تنهایی میسر نباشد؛ زیرا امروزه شرق‌شناسی نه فقط یک مجموعهٔ استدلالی ناهمگون از مکاتب ملی مختلف (فرانسه، آلمان، انگلستان، آمریکا و غیره) را شامل می‌شود که به تمدن‌های گوناگونی (اسلام، ایران، هند و ...) می‌پردازد؛ بلکه هر کدام از تخصص‌های شرق‌شناسی (ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی، مصرشناسی، هندشناسی و غیره) طیف وسیعی از دانش‌ها را دربرمی‌گیرد و هر تمدنی نیز مجموعه‌ای اجتماعی - فرهنگی است که از جنبه‌ها و زوایای متعدد و به کمک رشته‌های کاملاً متفاوتی همچون: تاریخ، زبان‌شناسی، تاریخ ادیان، جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و ... قابل‌بررسی است. ازاین‌رو کسی نمی‌تواند بر همهٔ آن‌ها تسلط یابد. همچنین از آنجا که پیدایش شرق‌شناسی در ارتباط با جوامع شرقی بوده و در پیوند با این جوامع به‌تدریج رشد یافته و ابعاد متعددی پیدا کرده است، به‌نوعی بیشتر سازه‌ای اجتماعی به شمار می‌رود که در طول دوره‌های مختلف تاریخ غرب دارای شکل کامل‌تری شده؛ لذا وقتی بحث خاورشناسی به میان می‌آید، مطلوب آن است که همهٔ فرایندهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را که در شکل‌گیری و به‌ویژه در رشد یا تحول شرق‌شناسی نقش داشته‌اند، توصیف و تحلیل شوند که برای انجام چنین کاری، امکانات زیاد و تخصص‌های گوناگون باید در دسترس باشند.»