کتاب جانورشناسی عملی

کتاب جانورشناسی عملی نوشته علیرضا شایسته‌ فر توسط انتشارات دانشگاه اراک منتشر شده است. این کتاب به‌عنوان منبعی برای درس جانورشناسی به بررسی ساختار، طبقه‌بندی و ویژگی‌های گروه‌های مختلف جانوری با تأکید بر فعالیت‌های آزمایشگاهی پرداخته است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب جانورشناسی عملی

کتاب جانورشناسی عملی (برای دانشجویان با گرایش‌های زیست‌شناسی عمومی، میکروبیولوژی، دامپزشکی، بیوتکنولوژی و کشاورزی) به‌عنوان راهنمایی برای دانشجویان رشته‌های مختلف علوم زیستی طراحی شده و در شانزده فصل، مباحث متنوعی از جانورشناسی را آموزش داده است. تمرکز اصلی کتاب بر آموزش عملی و آزمایشگاهی است و نمونه‌های جانوری معرفی‌شده در آن در آزمایشگاه‌های سراسر کشور در دسترس هستند. هر فصل کتاب به‌صورت مستقل تدوین شده است تا دانشجو بتواند به‌صورت موضوعی به مطالعه‌ی کتاب بپردازد. 

در کنار توضیحات فارسی، معادل‌های انگلیسی اصطلاحات علمی نیز آورده شده تا دانشجویان بتوانند ارتباط بهتری با منابع زبان اصلی برقرار کنند. کتاب با معرفی اصول ایمنی و بهداشت آزمایشگاهی آغاز شده است؛ سپس به بررسی گروه‌های مختلف جانوری از تک‌سلولی‌ها تا پستانداران پرداخته است. علیرضا شایسته‌‌فر در پایان هر فصل، پرسش‌هایی برای تحقیق و تعمیق یادگیری دانشجویان ارائه داده است. واژه‌نامه‌ای نیز در انتهای کتاب آمده که اصطلاحات رایج و موردنیاز این حوزه را توضیح می‌دهد.

خلاصه کتاب جانورشناسی عملی

این کتاب با آموزش اصول اولیه‌ی کار در آزمایشگاه جانورشناسی و نحوه‌ی تهیهٔ گزارش کار آغاز شده‌ است؛ سپس به معرفی ابزار آزمایشگاهی مانند میکروسکوپ نوری و استریومیکروسکوپ پرداخته و نکات ایمنی و بهداشتی کار در محیط آزمایشگاه را آموزش داده است. در ادامه، طبقه‌بندی موجودات زنده و ویژگی‌های شاخه‌های مختلف جانوری بررسی شده است. ابتدا به تک‌سلولی‌ها و پروتوزوآها پرداخته شده و اختصاصات گروه‌هایی مانند مژکداران، تاژکداران و آمیب‌ها شرح داده شده است. چرخه‌ی زندگی انگل‌هایی مانند پلاسمودیوم (عامل مالاریا) نیز به‌تفصیل توضیح داده شده است. 

در فصل‌های بعد، شاخه‌های جانوری پرسلولی مانند اسفنج‌ها، کیسه‌تنان، کرم‌های پهن، کرم‌های لوله‌ای، نرم‌تنان، بندپایان، خارپوستان و طنابداران معرفی شده‌اند. برای هر گروه، ساختار بدن، ویژگی‌های زیستی، روش‌های تولیدمثل و نمونه‌های عملی قابل مشاهده در آزمایشگاه شرح داده شده است. در بخش‌های پایانی، به بررسی مهره‌داران شامل ماهی‌ها، دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران پرداخته شده است. در هر فصل، مثال‌های عملی و پرسش‌هایی برای تمرین و یادگیری بیشتر ارائه شده است. کتاب با هدف تلفیق آموزش عملی و نظری، دانشجو را به مشاهده، رسم و تحلیل نمونه‌های جانوری تشویق می‌کند.

چرا باید کتاب جانورشناسی عملی را خواند؟

این کتاب دانشجویان را با اصول عملی جانورشناسی و نحوه‌ی کار با نمونه‌های واقعی آشنا می‌کند. ارائه‌ی مثال‌های قابل دسترسی، تصاویر متعدد و واژه‌نامه‌ی تخصصی در این اثر، فرایند یادگیری را برای دانشجویان رشته‌های زیست‌شناسی و علوم وابسته تسهیل می‌کند؛ همچنین پرسش‌های انتهای هر فصل به تعمیق فهم و تقویت مهارت‌های پژوهشی کمک می‌کند.

خواندن کتاب جانورشناسی عملی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای دانشجویان رشته‌های زیست‌شناسی، میکروبیولوژی، دامپزشکی، بیوتکنولوژی و کشاورزی که به یادگیری عملی جانورشناسی نیاز دارند، مناسب است؛ همچنین برای افرادی که در آزمایشگاه‌های زیستی فعالیت می‌کنند یا به‌دنبال آشنایی با طبقه‌بندی و ویژگی‌های جانوران هستند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب جانورشناسی عملی

«در قرن حاضر تمامی رشته‌های علوم زیستی با سرعتی شگفت‌انگیز رشد کرده و روز به روز به سمت پیچیدگی و تخصصی شدن پیش می‌روند. یقیناً روح کاوشگر انسان همیشه به دنبال یافته‌ها، اختراعات و ابداعات نوین است. لذا ما شاهد بسط و شکوفایی روزافزون علم هستیم. برخی از علوم مانند گیاه‌شناسی و جانورشناسی قدمتی دیرینه دارند؛ عمر جانورشناسی بر روی کره زمین شاید به قدمت طول عمر بشر باشد. بر طبق شواهد موجود بشر در ابتدا گیاه‌خوار و سپس همه‌چیزخوار شد. انسان برای ادامه حیات مجبور بود تا غذا بخورد و جانوران از جمله منابع غذایی او به حساب می‌آمدند. جانوران اصلی‌ترین منبع تأمین پروتئین و پوشش (پشم، پوست) در مقابل سرما و آفتاب بودند و انسان به زودی دریافت که جانوران دارای منافع و مضراتی برای او هستند؛ و لذا او ضمن افزایش دامنه اطلاعات خود مجبور شد تا آن‌ها را طبقه‌بندی نموده و به نسل‌های بعد از خود انتقال دهد.»