کتاب زندگی و زمانه ملک خاتون

معرفی کتاب زندگی و زمانه ملک خاتون

کتاب الکترونیکی «زندگی و زمانهٔ ملک خاتون (محبوب حافظ شیرازی) و برگزیدهٔ چند غزل عاشقانه» نوشتهٔ اسدالله عمادی و منتشرشده توسط نشر روزآمد، به بررسی زندگی، جایگاه تاریخی و ادبی «جهان ملک خاتون» ـ شاعر زن قرن هشتم هجری و معاصر حافظ شیرازی ـ می‌پردازد. این اثر علاوه بر روایت زندگی و نقش اجتماعی ملک خاتون، به تحلیل پیوندهای ادبی و عاطفی او با حافظ و شباهت‌های اشعارشان می‌پردازد و گزیده‌ای از غزل‌های عاشقانهٔ او را نیز دربر دارد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب زندگی و زمانه ملک خاتون

این کتاب تصویری جامع از زندگی «جهان ملک خاتون»، شاه‌زاده و شاعر زن قرن هشتم هجری، ارائه می‌دهد. نویسنده با تکیه بر منابع تاریخی و ادبی، به بررسی جایگاه ملک خاتون در میان خاندان اینجو و تحولات سیاسی و اجتماعی عصر او می‌پردازد. کتاب، علاوه بر روایت زندگی شخصی و خانوادگی این شاعر، به نقش زنان در تاریخ ایران و به‌ویژه در قرن هشتم هجری اشاره می‌کند و نمونه‌هایی از زنان فرمان‌روای آن دوره را معرفی می‌کند. همچنین، رابطهٔ ادبی و احتمالا عاطفی میان ملک خاتون و حافظ شیرازی، و تأثیر متقابل اشعار این دو شاعر، از محورهای مهم کتاب است. نویسنده با مقایسهٔ غزل‌های این دو، به شباهت‌های ساختاری و معنایی آن‌ها می‌پردازد و به این پرسش می‌پردازد که آیا جهان ملک خاتون همان معشوقهٔ رازآلود حافظ بوده است یا نه. کتاب با گزیده‌ای از غزل‌های عاشقانهٔ ملک خاتون و تحلیل جایگاه او در تاریخ ادبیات فارسی، تصویری از زندگی، رنج‌ها، عشق‌ها و مقاومت‌های این شاعر زن ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب زندگی و زمانه ملک خاتون

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند!کتاب با شرحی از فروپاشی حکومت مغول و ظهور خاندان‌های محلی در ایران آغاز می‌شود و جایگاه خاندان اینجو و نقش آن‌ها در تحولات سیاسی فارس را توضیح می‌دهد. «جهان ملک خاتون» به عنوان دختر جلال‌الدین مسعود شاه و عضو خاندان اینجو، در محیطی اشرافی و فرهنگی رشد می‌کند. پس از قتل پدر و سقوط خاندان، او با بحران‌های عاطفی و اجتماعی روبه‌رو می‌شود و زندگی‌اش از رفاه به انزوا و فقر می‌رسد. کتاب به ازدواج‌های او، از جمله با امین‌الدین جهرمی، و نقش حمایتی نامادری‌اش می‌پردازد. در بخش‌هایی از کتاب، مجالس ادبی و مناظره‌های او با شاعران معاصر، از جمله عبید زاکانی، روایت می‌شود. نویسنده با استناد به منابع تاریخی و اشعار، به رابطهٔ احتمالی عاشقانه و ادبی میان ملک خاتون و حافظ شیرازی می‌پردازد و شباهت‌های فراوان میان غزل‌های این دو شاعر را بررسی می‌کند. کتاب همچنین به نقش زنان در تاریخ سیاسی و فرهنگی قرن هشتم هجری اشاره دارد و نمونه‌هایی از زنان فرمان‌روای آن دوره را معرفی می‌کند. در پایان، با تحلیل اشعار و سرگذشت ملک خاتون، تصویری از مقاومت، عشق و رنج‌های او در بستر تاریخ ارائه می‌شود.

چرا باید کتاب زندگی و زمانه ملک خاتون را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به تاریخ ادبیات فارسی، نقش زنان در فرهنگ ایران و پیوندهای پنهان میان شاعران بزرگ علاقه دارند، منبعی ارزشمند است. روایت زندگی «جهان ملک خاتون» نه‌تنها تصویری از یک شاعر زن در قرن هشتم هجری ارائه می‌دهد، بلکه خواننده را با فضای اجتماعی، سیاسی و ادبی آن دوران آشنا می‌کند. تحلیل شباهت‌های اشعار حافظ و ملک خاتون و بررسی فرضیهٔ معشوقه بودن او برای حافظ، از بخش‌های جذاب کتاب است. همچنین، کتاب با ارائهٔ نمونه‌هایی از غزل‌های عاشقانهٔ ملک خاتون، امکان مقایسهٔ مستقیم میان سبک و زبان او و دیگر شاعران هم‌عصرش را فراهم می‌کند.

خواندن کتاب زندگی و زمانه ملک خاتون را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ ادبیات فارسی، پژوهشگران حوزهٔ زنان، دوست‌داران شعر کلاسیک و کسانی که به دنبال شناخت چهره‌های کمتر شناخته‌شدهٔ ادبیات ایران هستند، مناسب است. همچنین برای کسانی که دغدغهٔ بررسی نقش زنان در تاریخ و فرهنگ ایران را دارند، خواندن این اثر توصیه می‌شود.

فهرست کتاب زندگی و زمانه ملک خاتون

- طلوع و غروب خاندان اینجو: شرحی بر قدرت‌گیری و سقوط خاندان اینجو در فارس و نقش آن‌ها در تحولات سیاسی قرن هشتم هجری.- زندگی جهان ملک خاتون: روایت زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی ملک خاتون، ازدواج‌ها، بحران‌ها و نقش او در مجالس ادبی شیراز.- نقش تاریخی زنان در قرن هشتم: معرفی زنان فرمان‌روای آن دوره و بررسی جایگاه اجتماعی و سیاسی زنان در تاریخ ایران.- سیمای جهان ملک خاتون: تحلیل ویژگی‌های شخصیتی، استقلال، بردباری و وفاداری او در برابر دشواری‌های زندگی.- حافظ شیرازی و جهان ملک خاتون: بررسی رابطهٔ ادبی و احتمالا عاطفی میان حافظ و ملک خاتون و تأثیر متقابل اشعارشان.- شباهت غزل‌های جهان خاتون و حافظ: مقایسهٔ ساختاری و معنایی غزل‌های این دو شاعر و تحلیل فرضیهٔ معشوقه بودن ملک خاتون برای حافظ.- عاشقانه‌های حافظ برای جهان ملک خاتون و چند غزل عاشقانهٔ دیگر از جهان ملک خاتون: ارائهٔ نمونه‌هایی از اشعار عاشقانهٔ این دو شاعر.

بخشی از کتاب زندگی و زمانه ملک خاتون

«از زندگی خصوصی جهان ملک خاتون آگاهی اندکی در دست است؛ اما به روایت بعضی از تذکره‌ها، در این سال‌ها، این بانوی جوان زیبا و سخنور مجلس مناظره برپا می‌کرد و در این مجلس، شاعران و ادیبان شیراز حضور می‌یافتند و گاه، جهان خاتون نیز یک طرف مناظره بود. به عنوان نمونه، نویسندهٔ تذکرة الشعرا (تألیف ۸۹۲ ه.ق) دربارهٔ غزلیات و مطایبات و هجویه‌های عبید زاکانی می‌نویسد: «حکایت کنند که جهان خاتون، ظریفهٔ مستعدهٔ روزگار بوده و جمیلهٔ دهر و شهرهٔ شهر بوده و اشعار دلپذیر دارد و او راست این بیت: مصوری است که صورت ز آب می‌سازد، ز ذره ذرهٔ خاک آفتاب می‌سازد. جهان خاتون را با خواجه عبید مشاعره و مناظره‌ها است...» هم‌چنین، در تذکرهٔ جواهر العجایب، تألیف فخر هروی که در نیمهٔ دوم قرن دهم تألیف شده دربارهٔ زیبایی و سخنوری جهان خاتون چنین روایت شده است: «از مشاهیر شیراز بود و در حسن و جمال نظیر نداشت. و او را از اسباب دنیوی جمعیت تمام بوده؛ چنان‌چه همیشه ظرفا و ندماء در مجلس او حاضر می‌شدند و او را به این مچیع: الطاف و اکرام بسیار بود و او رعایت این طایفه می‌کرد و همه او را در ظرافت و لطافت طبع و حسن ادراک مسلم می‌داشته‌اند.»