کتاب مغز وقتی رازهایش را آشکار می کند (کتاب اول)

معرفی کتاب مغز وقتی رازهایش را آشکار می کند (کتاب اول)

کتاب الکترونیکی «مغز وقتی رازهایش را آشکار می‌کند (کتاب اول: حافظه، خواب‌هایی که می‌بینیم، زمان)» نوشتهٔ عباس پژمان و منتشرشده توسط انتشارات شباهنگ، به بررسی علمی و جذاب موضوعاتی مانند حافظه، خواب و ادراک زمان در مغز انسان می‌پردازد. نویسنده با تکیه بر منابع معتبر نوروساینس و پژوهش‌های روز، تلاش می‌کند مفاهیم پیچیدهٔ مغز را برای علاقه‌مندان به علوم اعصاب و شناخت، قابل فهم کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مغز وقتی رازهایش را آشکار می کند (کتاب اول)

این کتاب بخشی از مجموعه‌ای است که به تدریج منتشر می‌شود و هدف آن، ارائهٔ تصویری روشن از موفقیت‌های مغز در شناخت خودش است. «مغز وقتی رازهایش را آشکار می‌کند» در جلد اول خود، سه موضوع مرتبط را بررسی می‌کند: حافظه، خواب و زمان. نویسنده، عباس پژمان، با رویکردی مستند به منابع دانشگاهی و پژوهش‌های علمی، تلاش می‌کند تا مفاهیم بنیادین نوروساینس را به زبان قابل درک برای طیف وسیعی از مخاطبان ارائه دهد. کتاب در فضایی میان‌دانشگاهی شکل گرفته و بازخوردهای اولیه از دانشجویان و علاقه‌مندان رشته‌های مختلف علوم پزشکی و حتی دیگر حوزه‌ها، نشان داده که مطالب آن برای افراد با پیش‌زمینه‌های گوناگون قابل استفاده است. این اثر، علاوه بر پرداختن به ساختار و عملکرد حافظه، به بررسی خواب و ادراک زمان نیز می‌پردازد و نمونه‌هایی از بیماران مشهور و آزمایش‌های تاریخی را برای توضیح بهتر مفاهیم به کار می‌گیرد. کتاب با تکیه بر مثال‌های ملموس و روایت‌هایی از تاریخ علم اعصاب، سعی دارد خواننده را با پیچیدگی‌های مغز و فرایندهای شناختی آن آشنا کند.

خلاصه کتاب مغز وقتی رازهایش را آشکار می کند (کتاب اول)

پیام اصلی کتاب بر محور شناخت حافظه و نقش آن در فعالیت‌های شناختی مغز می‌چرخد. نویسنده ابتدا توضیح می‌دهد که حافظه چگونه اطلاعات را دریافت، ذخیره و بازیابی می‌کند و چرا در همهٔ فعالیت‌های شناختی، نقشی اساسی دارد. حافظه به انواع مختلفی تقسیم می‌شود: حافظهٔ حسی، کوتاه‌مدت، فعال و بلندمدت. حافظهٔ بلندمدت نیز به دو دستهٔ باخبری (اپیزودیک و سمانتیک) و بی‌خبری (آماده‌گردانی، مهارت‌ها و رفتارها، یادگیری از طریق تداعی و بدون تداعی) تقسیم می‌شود. کتاب با مثال‌هایی از زندگی روزمره و آزمایش‌های علمی، تفاوت این انواع حافظه را شرح می‌دهد و نشان می‌دهد که برخی از یادگیری‌ها و خاطرات، بدون آگاهی ما شکل می‌گیرند. همچنین، نقش ساختارهایی مانند هیپوکامپوس در تثبیت حافظه و تأثیر آسیب به این بخش‌ها بر فراموشی بررسی می‌شود. نویسنده با روایت داستان‌هایی از بیماران مشهور مانند هنری مولیزن و پژوهش‌هایی روی حیوانات آزمایشگاهی، به اهمیت سیناپس‌ها و نوروترانسمیترها در شکل‌گیری حافظه می‌پردازد. در بخش‌هایی از کتاب، به خواب و نقش آن در پردازش اطلاعات و تثبیت خاطرات اشاره می‌شود و همچنین، ادراک زمان و ارتباط آن با حافظه و خواب مورد بحث قرار می‌گیرد.

چرا باید کتاب مغز وقتی رازهایش را آشکار می کند (کتاب اول) را خواند؟

این کتاب با جمع‌بندی پژوهش‌های علمی و مثال‌های واقعی، به درک بهتر عملکرد مغز در زمینهٔ حافظه، خواب و زمان کمک می‌کند. خواننده با مطالعهٔ آن می‌تواند با مفاهیم پایه‌ای نوروساینس آشنا شود و بفهمد چگونه مغز اطلاعات را پردازش و ذخیره می‌کند. همچنین، آشنایی با داستان بیماران خاص و آزمایش‌های تاریخی، دیدی عمیق‌تر نسبت به پیچیدگی‌های ذهن و مغز ایجاد می‌کند.

خواندن کتاب مغز وقتی رازهایش را آشکار می کند (کتاب اول) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به علوم اعصاب، روان‌شناسی، دانشجویان پزشکی و کسانی که به دنبال فهم علمی عملکرد مغز و حافظه هستند، مناسب است. همچنین، برای افرادی که دغدغهٔ شناخت خواب، فراموشی یا یادگیری دارند، می‌تواند مفید باشد.

فهرست کتاب مغز وقتی رازهایش را آشکار می کند (کتاب اول)

- پیشگفتار: معرفی کلی مجموعه و هدف کتاب.- حافظه: تعریف حافظه، نقش آن در شناخت، انواع حافظه (حسی، کوتاه‌مدت، فعال، بلندمدت)، تقسیم‌بندی حافظه باخبری و بی‌خبری، مثال‌های روزمره و آزمایشگاهی، نقش هیپوکامپوس و نوروترانسمیترها، بیماران مشهور و آزمایش‌های تاریخی.- خواب‌هایی که می‌بینیم: بررسی ماهیت خواب، الگوهای خواب، روش‌های مطالعهٔ خواب توسط دانشمندان، نقش خواب در پردازش اطلاعات و تثبیت خاطرات، مدل‌های علمی خواب و نورون‌های فعال در خواب.- زمان: ادراک زمان در مغز، ارتباط زمان با حافظه و خواب، مثال‌هایی از تجربهٔ زمان و نقش آن در شناخت.هر فصل با مثال‌ها و روایت‌هایی از پژوهش‌های علمی و بیماران خاص همراه است تا مفاهیم را ملموس‌تر کند.

بخشی از کتاب مغز وقتی رازهایش را آشکار می کند (کتاب اول)

«حافظه چیست؟ وقتی حافظه را در صفحه‌های آینده شناختیم، خواهیم دید حافظه یکی از بخش‌های سیستم شناختی مغز است و کارش این است که اطلاعاتی را که از دنیای اطراف و بدن ما به مغزمان وارد می‌شود کدگذاری کند؛ ذخیره کند؛ و بعد هم با بازیافت یا به خاطر آوردن آن‌ها گذشته را برای ما زنده کند. سیستم شناختی کارش این است که اشیاء، پدیده‌ها و کلاً هر چیزی را که حس می‌کنیم یا به آن فکر می‌کنیم برای ما می‌شناسد یا درباره‌اش برای ما شناخت تولید می‌کند. در واقع حافظه در همه فعالیت‌های شناختی مغز نقش دارد. هیچ فعالیت شناختی در مغز اتفاق نمی‌افتد که حافظه نقشی در آن نداشته باشد. مثل وقتی با شیئی برخورد می‌کنیم و می‌خواهیم آن را بشناسیم: شناختی که ایجاد خواهد شد نتیجه تعامل دو چیز است. اولی تحریکات حسی؛ یعنی اطلاعاتی که چشم، گوش، حس بویایی و دیگر حواس ما از آن شیء به مغز می‌فرستند. دیگری دانشی که قبلاً در حافظه‌مان ذخیره کرده‌ایم. مثلاً ساختمانی تاریخی را می‌بینیم که قبلاً ندیده‌ایم. مشخصات مختلف آن ساختمان که از طریق حس بینایی به مغز ما می‌رسند، بخش تحریکات حسی خواهد بود. وقتی این تحریکات به مغز رسیدند، مغز رجوع می‌کند به حافظه تا ببیند این اطلاعاتی که دریافت کرد با کدام یک از اطلاعاتی که آنجا هستند همخوانی می‌کنند. در واقع اطلاعات بسیاری در حافظه‌اش دارد که با اطلاعاتی که حالا از این ساختمان وارد آن شده است می‌توانند همخوانی کنند. یک بخش از این اطلاعات مربوط به چیزی به نام ساختمان به طور کلی است. می‌بیند این شیء یا پدیده یا واقعیتی که اکنون با آن روبرو شده است بسیاری از مشخصات مربوط به آن اطلاعات را دارد. مثلاً از لحاظ شکل کلی، دیوار، بام، در، پنجره، نوع مصالح یا موادی که در ساختار آن به کار رفته است و غیره. بنابراین درجا آن را به عنوان یک ساختمان می‌شناسد. یک بخش دیگر از اطلاعاتش هم مربوط به سبک معماری ساختمان‌هاست. اطلاعاتی در حافظه‌اش دارد که مربوط به سبک معماری ساختمان‌های تاریخی است. می‌بیند بعضی اطلاعات این ساختمان هم با آن نوع از اطلاعاتش همخوانی دارند. بنابراین تاریخی بودن آن را هم فوراً تشخیص می‌دهد. اینجا در واقع یک شناخت جدید برایش اتفاق افتاده است. این شناخت جدید مثلاً به این صورت است که ساختمانی را شناخته است که در شهر مشخصی در کشور مشخصی قرار دارد و ساختمانی تاریخی یا قدیمی است. آن وقت این هم جزء حافظه‌اش خواهد شد. معلوم نیست این شناخت تا چه مدت در حافظه‌اش خواهد ماند یا تا کی همچنان خواهد توانست آن را به یاد بیاورد. اما حتی برای مدت کوتاهی هم به یادش بماند معنی‌اش این است که جزئی از حافظه‌اش خواهد شد. این فقط یک مثال ساده از فعالیت‌های شناختی مغز و نقشی است که حافظه در آن بازی می‌کند.»