کتاب آواز و غنا (بررسی فقهی)

کتاب آواز و غنا (بررسی فقهی) نوشتهٔ محمد سروش محلاتی است. میراث اهل قلم این کتاب را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب آواز و غنا (بررسی فقهی)

کتاب آواز و غنا (بررسی فقهی) به قلم محمد سروش محلاتی و در ۴ فصل به بررسی حکم غنا از منظر عقل، آیات قرآن و روایات پرداخته است. گفته شده است که در نگاه بسیاری از فقیه‌ها، «غنا» موضوعی است که حکم آن را فقط با روایات می‌توان استنباط کرد، اما این کتاب تلاشی برای تبیین این موضوع باتوجه‌به ۲ منبع مهم‌تر یعنی «عقل» و «قرآن» است؛ چه اینکه در بررسی روایات نیز شرایط تاریخی آن‌ها موردتأمل قرار گرفته است؛ ازاین‌رو در اینجا علاوه بر بحث متعارف دربارهٔ روایات، جنبه‌های سه‌گانهٔ دیگر نیز موردکنکاش قرار می‌گیرد. در قرآن کریم چند عنوان وجود دارد که قابل‌انطباق بر موضوع غنا است و باید دربارۀ انطباق آن‌ها بحث کرد. باید توجه داشت که در قرآن موضوع غنا به‌صراحت نیامده است. مهم‌ترین عناوین فصل‌های این کتاب عبارتند از حرمت غنا، حکم عقلی یا نقلی؟، عقل خردمندان یا عقل متدینان؟، نگاه عقل‌گرایانهٔ آیت‌الله حائری یزدی، نگاه عقلی آیت‌الله بروجردی، رابطهٔ حکم شرع و حکم عقل، عناوین لغو، لهو و قول الزور، بررسی دلالت آیات، رویکرد روایات: تفسیر، تطبیق یا تأویل؟، مفهوم «لهو» در آیه، رابطهٔ روایات با ظاهر آیه، غنا در روایات، دیدگاه صحابه، تابعین و فقها، نگاه تاریخی و تطور غنا و معیارها در حکم غنا.

خواندن کتاب آواز و غنا (بررسی فقهی) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران فقه پیشنهاد می‌کنیم.

درباره محمد سروش محلاتی

محمد سروش محلاتی در سال ۱۳۴۰ در محلات در ایران به دنیا آمد. او فقیه مسلمان شیعه و پژوهشگر دینی معاصر است. در سال ۱۳۵۵ وارد حوزهٔ علمیهٔ قم شد. پس از دروس سطح نزد آیت‌الله ستوده و سیدعلی محقق‌داماد، در درس خارج حائری‌یزدی حاضر شد؛ همچنین مدت ۱۵ سال از درس خارج وحید خراسانی و شبیری‌زنجانی و برخی استادان دیگر استفاده کرد. در همین مدت فلسفه و عرفان را از حسن‌زادهٔ آملی، جوادی‌آملی و انصاری‌شیرازی آموخت. حدود ۱۰ سال تدریس سطح عالی داشت و سپس به تدریس خارج فقه و اصول مشغول شد که در مدرسهٔ آیت‌الله گلپایگانی، از سال۱۳۷۷ تا سال‌ها پس از آن ادامه یافت. گرایش اصلی محمد سروش‌محلاتی در پژوهش، فقه سیاسی بوده است. او کتاب‌های فراوانی در حوزهٔ فقه سیاسی نوشته و در آن‌ها به بررسیِ فقهی حقوق شهروندی، قرائت‌های مختلف از نظریهٔ ولایت فقیه، امکانِ فقهی انتخابات و امکانِ جمع اسلام و مردم‌سالاری پرداخته است. سروش‌محلاتی مدافع نظریهٔ موافقت اسلام با دموکراسی است و کتاب‌هایی مانند «شهر مردگان» و «دین و دیکتاتوری» را در این زمینه تألیف کرده است. او در آثارش به شرح و تبیین نظریات فقهی - سیاسی سیدمحمدحسین طباطبایی، روح‌الله خمینی، مرتضی مطهری و سیدمحمد بهشتی پرداخته است.

محمد سروش‌محلاتی در مهر ۱۳۹۵ در سخنرانی خود در دانشگاه علامهٔ طباطبایی به‌تفصیل به موضوع مذاکره بین امام حسین (ع) و عمر بن سعد پرداخت. او به تبرئهٔ «سعید طوسی» واکنش نشان داد. از آثار محمد سروش محلاتی می‌توان به این موارد اشاره کرد: «دین و دولت در اندیشهٔ اسلامی»، «آزادی، عقل و ایمان (برگزیدهٔ کتاب سال)»، «اندیشه و ایمان در آزادی»، «مجموعه مقالات بی‌طرفی شرط داوری - فقه متهم است یا مدعی»، «امکان‌سنجی انتخابات در نظام اسلامی»، «شهر مردگان: ۱۰ مقاله در حقوق اساسی مخالفین»، «مبانی حریم خصوصی در اندیشهٔ اسلامی»، «مجموعه مقالات دولت و ابزارهای الزام شهروندان به شریعت»، «نظارت خبرگان نصیحت نخبگان؛ نگاهی به حقوق و وظایف مجلس خبرگان رهبری»، «اسلام و مقتضیات زمان»، «دولت و اجرای شریعت: سلسله مقالات دولت و ابزارهای الزام شهروندان به شریعت»، «مجموعه مقالات برگ‌های سیاه ستم؛ محرومیت ظالمانهٔ دختر پیامبر از دادرسی عادلانه»، «ولایت، در مغالطه و مصادره: ۳ مقاله در نسبت ولایت فقیه و حکومت»، «عقلانیت در عاشورا»، «فقاهت در عاشورا»، «تأملات سیاسی علامه طباطبایی»و «معضل استبداد دینی».

بخشی از کتاب آواز و غنا (بررسی فقهی)

«بررسی موضوع، در عصر پیغمبر(ص) نشان می‌دهد که از زبان پیغمبر(ص) چنین بیان و چنین تأکیداتی برای حرمت غنا دیده نمی‌شود. نه پیغمبر(ص)، نه خلیفۀ اول و دوم و سوم و نه امیرالمؤمنین(ع) چنین حکمی ندارند. دلیل آن هم این است که چنین مسئله‌ای در جامعه مطرح نبوده است و کاربرد فاسد و غلطی از آوازخوانی در میان مردم رواج نداشته است؛ ازاین‌رو آن‌جا مردم را آزاد گذاشتند...

چه تحولی در موضوع به‌وجود آمده است و چرا در زمان امام صادق(ع)، ده‌ها روایات با تعبیرات مختلف و عبارت‌های سنگین و شدید دربارۀ این موضوع داریم، ولی یک‌دهم آن تأکیدات و تعبیرات در قرن‌های پیش از آن وجود ندارد. این مسئله به این ‌دلیل نیست که ائمه(ع) نمی‌توانستند بیان کنند و امام صادق(ع) می‌توانست؛ بلکه به این ‌خاطر است ‌که در موضوع، تفاوت و تغییر اتفاق افتاده است. بنابراین باید به این تغییر و تحولات توجه داشته باشیم. اگر در صدر اسلام این تغییر و تحولات اتفاق افتاده است، پس از آن هم دوباره چنین تغییراتی می‌تواند اتفاق بیفتد. ممکن است زمانی وضع غنا از زمان امام صادق(ع) آلوده‌تر باشد، یا برعکس در عصر و زمان دیگری، پاک‌تر و منزه‌تر باشد.»