نظرات کاربران درباره کتاب دانوب خاکستری

داستان های این کتاب در مورد زندگی انسان هایی است که چیزی را در جنگ از دست داده اند و جنگ زندگی شان را تغییر داده است. تمام روایت ها ، بجز روایت آخر از زبان زنان کشورهای عرب حاضر در جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل تعریف میشود. جنگی کوتاه که سرنوشت آن ها و وطنشان را بسیار تغییر داد. داستان ها در فضاهای متفاوت زمانی و با رفت و برگشت در زمان و غوطه در واقعیت و خیال رخ میدهند. همین موضوع و داستان تلخ تمام این آدم ها خواندن کتاب را تا حدی دشوار میکند. با این وجود نمیتوان هنر غاده السلمان در روایت شاعرانه داستان هایش را نادیده گرفت. هنری که مترجم کتاب به خوبی توانسته آن را در ترجمه فارسی نشان دهد. کیفیت داستان های کتاب به یک اندازه نبود و به نظر من سه داستان ابتدایی کتاب (دانوب خاکستری،حریق آن تابستان و ساعت دو زمانه و کلاغ) از سایر داستان های کتاب بهتر بود مطالعه اثر برای من که به هنر غاده السلمان و ادبیات عرب علاقه مندم، تجربه خوبی بود. اما به دلایلی که شرح دادم نمیتوانم این تجربه را به هر کسی توصیه کنم.

مجموعه‌ای از شش داستان کوتاه که تماماً بازتاب دهنده آن چیزی هستند که غاده السمان در حقیقت زیسته است بدون کوچکترین بهره‌ای از خلاقیت. بدون هیچ ادویه‌ی اضافی، که قصه‌گویی را از خاطره‌گویی متمایز کندداستان‌ها چندین المان تکرار شونده را با خود حمل می‌کنند: نوستالژی، احساس گناه، تلاش برای فراموشی، بیماری و چنگ زدن به عشق‌های بی‌فرجام. که با استناد به مقدمه‌ی مترجم در ابتدای کتاب و کمی جست و جو، نقطه عطف‌های زندگی خود السمان هستند. زنی عرب، تحصیل کرده و البته مهاجر که دل‌نگران وطن است. مجموعه‌ی این المان‌های تکرارشونده، چند نشانه را در دل خود دارند که با دنبال کردن آن‌ها، می‌توان به سادگی، پاسخ همیشگی و کلیشه‌ای نویسنده را به پرسش‌ها و دردهایش، تشخیص داد. این نشانه‌ها عبارت هستند از: وطن، دوگانه‌ی انسان شرقی و غربی و افیون فراموشی. مفهوم وطن، در این داستان‌ها کاملا پررنگ است. شخصیت اصلی، در تمام داستان‌ها مهاجری است درگیر عذاب وجدان که حالا وطنش را تنها می‌بیند اما توان بازگشت ندارد یا به هر حال عاملی راه بازگشت او را سد می‌کند. «وطن» که در این کتاب، مجموعه‌ای است از کشورهای عربی درگیر در جنگ شش روزه، امروز کاملا ویران شده و جز خاطراتی دور از آن نمانده است. تاریخ نگارش داستان‌ها، به تقریب، دهه‌ی ۷۰ میلادی است و متاثر بودن غاده از جنگ شش روزه، چندان غیرمعقول به نظر نمی‌رسد. جنگی که در طی آن نه تنها کشورهای درگیر یعنی اردن، مصر و سوریه بخشی از خاک و عده‌ای از جوانان خود را از دست دادند که اتحادی مابین تعدادی از کشورهای عربی در برابر اسرائیل شکل گرفت که گویی از آن‌ها ملتی واحد می‌ساخت. همین موضوع احتمالا این جسارت را به غاده السمان داده بود تا در هر یک از داستان‌هایش، از جانب زنی (و در داستان پایانی از جانب مردی) از یکی از این کشورها، دردهایش را روایت کند. که البته، با استناد به پاورقی‌های مترجم، در به کار بردن برخی اطلاعات در مورد تاریخ و مکان‌های سایر کشورها جز کشور زادگاهش یعنی سوریه، بعضاً دچار ایراد و اشتباه شده است. در کشاکش این جنگ و ناامیدی، هستند کسانی از شیرمردان عرب که هنوز برای وطن می‌جنگند یا روزگاری جنگیده‌اند و حالا تاوان پس می‌دهند. شخصیت اصلی، عشق عجیب و افسانه‌ای اما نافرجامی نسبت به این مردان احساس می‌کند. او که بعد از غم و افسردگی پس از هجوم اتفاقات جنگ اسرائیل با اعراب، به زنی بی‌هدف تبدیل شده و به دنبال افیونی برای غمش، هم‌خوابه‌ی مردان متعددی می‌شود، برتری عجیبی برای مردان سرزمین خودش یا مردی در گذشته‌های دور قائل است. عشق به این مردان، به او هویت می‌دهد و گویی از این بی‌وطنی نجاتش می‌دهد. به شکلی که در طول روایت داستانی که ممکن است در خوابگاه «بستانی هال» بگذرد یا گورستانی متروک در بیروت، هذیان‌گویان، دست به دامان آن‌ها می‌شود. و اما عنصر سوم که در تمامی داستان‌ها تکرار می‌شود، «افیون» است. افیون همخوابگی با مردانی بی‌صورت و پوچ استفاده‌ی مداوم السمان از این المان، می‌تواند به نوعی نگاه کلیشه‌ای او را به زن، مرد و رابطه‌ی جنسی منعکس کند. عناصری که بی‌هیچ گونه گره‌افکنی، به سادگی در جای خود قرار می‌گیرند و نقش همیشگی را بازی می‌کنند. زنان، افراد منفعلی هستند که بی این که حقیقتاً چیزی از مبارزه‌ی سهمگین جوانان کشورشان بدانند، از بدبختی و نکبت رنج می‌برند و دلداده‌ی نوستالژی هستند. زنانی ناتوان و خسته که نهایت پرده‌دری پیشرو و آوانگاردشان، بی‌قیدی در رابطه با مردان است. مردان، یا مبارز و عمیق و مهربانند که قطعاً بوی وطن می‌دهند و یا بلوند و احمق و بی‌عاطفه‌اند که از مفاهیم انسانی هیچ نمی‌دانند و این‌ها همه برایشان نشانه‌های وجودی یک «شرقی احمق» است.روی هم رفته، اگر همدلی «خاورمیانه‌ای» را کنار بگذاریم، «دانوب خاکستری»، بیش از آن که یک مجموعه داستان شسته و رفته باشد، مجموعه‌ای از غر زدن‌های شاعرانه است که طبیعتاً، از پیشینه‌ی غاده السمان به عنوان شاعری سرشناس برمی‌آید.✨

روایت های فوق العاده از حب وطن.. بسیار شاعرانه و لذت بخش.. واقعا شیرین و گیرا بود تک تک داستانها..

تجربه متفاوت و لذت‌بخشی از مطالعه

کاش اون سه کشور عربی واقعا برای خدا و آزادی قدس با اسرائیل درگیر شده بودن، اما تاریخ همش درس هستش کاری که سه کشور عربی با اون همه ادعا نتونستند انجام بدن و مجبور به تسلیم شدن و خاک دادن یک گروه شیعی به نام حزب الله تونست، اسرائیل رو مجبور به آتش بس کرد و یک وجب خاک هم نداد

چقدر تلخ و تکراری و خسته کننده.