نظرات کاربران درباره کتاب مؤلف به مثابه تولیدکننده

پیرامون ترجمه و مترجمین اثر دو مترجم بیست و پنج ساله، تصمیم می گیرند یکی از مهمترین مقالات والتر بنیامین را ترجمه کنند، مقدمه ای هم از خودشان اضافه می کنند تا با ارائه یک سری مفاهیم و ارجاع به نوشته های دیگر، اثر را برای خواننده قابل فهم تر کنند؛ دو مقاله هم از دیگران ترجمه می کنند تا ارتباط متن با روزگار فعلی و جنبه های کاربردی آن را شفاف کنند. دبیر مجموعه هم با کلی مغلق گویی یادداشتی می نویسد و انگیزه ترجمه چنین آثاری - تحت عنوان "پرتاب های فکر!" - را گشودن فضایی به بیرون و "برداشتن نقاب حکیمانه و پرطمانینه فکری" می داند. تا اینجا هنوز قابل تحمل است. اما بعد از مواجه شدن با کلی جملات عجیب و غریب در متن که شباهتی با یک متن فارسی ندارد، به ناگهان در مقاله آخر در توضیح جمله ای غیرقابل فهم، مترجمان پانویسی اضافه می کنند و می گویند معنای جمله را در متن انگلیسی هم نمیتوان فهمید و احتمالا ضعف مترجم انگلیسی زبان است! یعنی از یک طرف اعتراف به نفهمیدن معنا دارند و دست به ترجمه اثر زده اند، و از سوی دیگر برای ترجمه یک جمله, حجت را بر خواننده تمام کرده‌اند که ایراد از مترجم انگلیسی است، حتی زمانی که ظاهرا به فردی آشنا به زبان آلمانی هم مراجعه کرده اند. خلاصه این گونه تعهد - و همزمان اعتماد به نفسی - در نسل جدید مترجمان مشاهده می شود و سروصداها نسبت به کیفیت ترجمه آثار و انتقادها به رشد قارچ گونه ترجمه کتب فلسفی در ایران هم گویای همه چیز هست؛ همن‌طور که خواننده های دیگر این ترجمه نیز کم و بیش اشاره کرده اند اما در باب اثر بنیامین، ایده اصلی و قابل تامل، پرسش از نسبت یک اثر هنری با مناسبات تولید زمان خود است. یعنی از نظر بنیامین، روابط اجتماعی برمبنای روابط تولیدی شکل می گیرند و نقش یک نویسنده، یا یک هنرمند به طور کلی، در افزودن چیزی به شکل این روابط است، با تغییر فرم و تکنیک آثار هنری فعلی، و در تضاد آشکار با هنرمندانی که به نحوی رویکردی ضدانقلابی دارند و اشکال فعلی روابط تولید را تغذیه می کنند؛ یا درواقع هنرمندان بورژوایی هستند. اما یک نکته مهم را هم گوشزد می کند که قرار نیست هر اثر هنری را سیاست زده کنیم و آنرا انقلابی یا مولد بدانیم. بلکه یک اثر هنری تا جایی به عنوان اثری سیاسی صحیح است که همچنان اثری هنری باشد. حس میکنم در آینده متن آلمانی یا ترجمه انگلیسی را خواهم خواند.

ترجمه نزد بنیامین، انتقال معنا از زبان مبدا به مقصد نیست. ترجمه زبان سومی است که در مواجهه متن، سنت ها تاریخ و زبان با پیچیدگی‌هایی که در نوشته هایش توضیح داده تولید می شود. فهم متن نیز هیچ گاه چیزی به چنگ آمدنی در آن بیرون نیست؛ حتی برای کسی که متن را به زبان مادری اش می خواند نیز می توان این سخن را گفت. مترجم بنیامین اگر با در نظر نداشتن این نظر«گاه» و افق دید با متن مواجه شود، می توان ایراد گرفت که در گام نخست و با ادعای کلیت ضروری و عام ارتباطی با این تفکر برقرار نکرده است. مترجمان به خوبی متوجه این سنت هستند و هر آنچه در مقام مقدمه و توضیح و مقالاتی در مقام فهم برگزیده آمد نیز در ارتباط با یک سنت ترجمه و فهمی است که برخلاف مترجمان قدیمی و پرمدعا خود را در امتداد آن تعریف می کنند. اذعان به نامفهوم بودن بخشی از متن نیز، وقوف به این عدم کلیت در عین درنیفتادن به نسبی گرایی بازی‌های رایج است.