بریده‌هایی از کتاب منم تیمور جهانگشا

سپس رو به سوی سراج اسکندری کردم و پرسیدم: «بگو تا ما بدانیم برای چه قبلهٔ مسلمین عوض شد؟» سراج اسکندری گفت: «وقتی اسلام آمد، در آغاز قسمتی از مقررات ادیان گذشته (دین‌های یهودی و نصاری) به قوت خود باقی بودند، کما اینکه شراب به‌تدریج دارای حرمت شد. در قرآن چهار آیه مربوط به شراب وجود دارد، در آیهٔ اول شراب چیزی زیان‌بخش قلمداد شد، ولی حرام نشده است. علتش این بود که پیروان مذاهب دیگر که عادت به نوشیدن شراب داشتند، نمی‌توانستند ناگهان آن را ترک کنند. در هر حال در آغاز اسلام یک قسمت از قوانین ادیان دیگر به قوت خود باقی بودند و به‌تدریج آن قوانین در اسلام لغو شدند. یکی از قوانینی که در آغاز اسلام وجود داشت، نماز گزاردن به سوی بیت‌المقدس بود. بعد از اینکه دورهٔ فترت یعنی آغاز اسلام سپری شد، برای اینکه مسلمین از لحاظ عبادت از پیروان سایر ادیان جدا شوند، خداوند امر کرد مسلمان‌ها قبلهٔ خود را عوض کنند و به سوی مسجدالحرام یعنی خانهٔ کعبه نماز بخوانند

تیموربیک عقیده دارد تا امیر یک کشور با راهزنان همدست نباشد، آنها نمی‌توانند در شاهراه‌ها کاروانیان را هدف حمله قرار بدهند.

ای پسران من، از من به شما توصیه می‌شود که بعد از من وقتی به سلطنت رسیدید، به راهزن و داروغه و گزمه‌هایی که با دزدان شریک هستند و گداهای غیرمستحق رحم نکنید و آنها را نابود کنید. وگرنه ملک خود را از دست خواهید داد. در عوض فرزندان پیغمبر را محترم بشمارید و علما و شعرا و صنعتگران را حمایت کنید و زنهار از شراب بپرهیزید زیرا ام‌المفاسد است و اگر شراب بنوشید سلطنت کشور خود را از دست می‌دهید.

فرزندان و نوه‌های من آگاه باشید که آفت سلاطین عیش‌ونوش و زن‌های زیبا است. هرگز خود را به دست عیش‌ونوش و زن‌های زیبا نسپارید. برای یک مرد هفته‌ای یک بار زن کافی است و بیش از آن، باعث می‌شود که مرد تن‌پرور شود و نتواند قدرت خویش را حفظ کند.

ای پسران من، از من به شما توصیه می‌شود که بعد از من وقتی به سلطنت رسیدید، به راهزن و داروغه و گزمه‌هایی که با دزدان شریک هستند و گداهای غیرمستحق رحم نکنید و آنها را نابود کنید. وگرنه ملک خود را از دست خواهید داد.

در یک شهر تا داروغه هم‌دست دزد نباشد یا در کار خود اهمال نکند، دزدی به وقوع نمی‌پیوندد.

«من ملک بودم و فردوس برین جایم بود، آدم آورد در این دیر خراب آبادم»

از قواعد مسلم سلطنت این است که سلطان نباید هرگز یک بی‌گناه را مجازات کند و نیز نباید هرگز از مجازات یک گناهکار صرف‌نظر کند.

من پیرو اندرز آن مرد حکیم هستم که می‌گفت کار فردا را می‌توانی به انجام برسانی، مشروط بر اینکه امروز برای به انجام رسانیدن آن قیام کنی.

فرماندهٔ ده سرباز به اسم «اون‌باشی» و فرماندهٔ صد سرباز به اسم «یوزباشی» و فرماندهٔ هزار سرباز به اسم «مین‌باشی» و فرماندهٔ ده‌هزار سرباز به اسم «تومان‌باشی» خوانده می‌شود.

«من ملک بودم و فردوس برین جایم بود، آدم آورد در این دیر خراب آبادم»

در بعضی از دین‌ها به دنیا خیلی توجه شده، ولی عقبی را از نظر انداخته‌اند. در بعضی دیگر به عقبی خیلی توجه کرده‌اند، بدون اینکه به دنیا توجه داشته باشند. ولی در دین محمد (ص) هم به دنیا توجه شده هم به عقبی

اقبال در میدان جنگ همواره با کسی است که خود را برای جنگ مهیا کرده باشد و با سربازان و صاحب‌منصبانی آزموده وارد کارزار شود.

اگر مقرر بود انسان بتواند با دعا بر خصم غلبه کند، پیغمبر ما محمد بن عبدالله (ص) به‌جای اینکه زره بر تن کند و به میدان جنگ برود و شمشیر از نیام بکشد و بجنگد، به مسجد می‌رفت و از خداوند می‌خواست که او را بر خصم فائق کند

به حافظ پرسیدم: «آیا این شعر از توست: ساکنان حرم ستر و عفاف ملکوت با من راه‌نشین بادهٔ مستانه زدند.» حافظ گفت: «ای امیر، چشم‌های من چون ضعیف شده، درست تو را نمی‌بیند، ولی صدایت را به‌خوبی می‌شنوم و این شعر از من است.» گفتم: «تو در این شعر کفر گفته‌ای، زیرا خدا را طوری معرفی کرده‌ای که انگار یک حرمخانه دارد. علاوه بر اینکه کف

اگر می‌خواهی در جهان بزرگ و سرور باشی، حرفهٔ جنگ را انتخاب کن. اگر میل داری پسرانت بعد از تو به بزرگی و فرماندهی برسند، به آنها حرفهٔ جنگ را بیاموز. شاعر توسی که من مزار او را ساختم و سنگ بر قبرش نهادم، می‌گوید: دبیریست از پیشه‌ها ارجمند از آن مرد افکنده گردد بلند لیکن یک دبیر با اینکه حرفه‌ای ارجمند دارد، هرگز به مرتبهٔ فرماندهی بر جهان نمی‌رسد، مگر اینکه حرفهٔ جنگی داشته باشد

عقیدهٔ خود من این است که از تولد و مرگ گذشته، انسان در زندگی مختار است و هرچه بخواهد می‌تواند بکند و آنهایی که تصور می‌کنند برای این آفریده شده‌اند که با نگون‌بختی زیست کنند، در اشتباه هستند و تیره‌بختی آنها ناشی از بی‌همتی آنان است و هرکس که همت ندارد، تیره‌بخت می‌شود.

هنگامی که کاروان آنها آمادهٔ عزیمت شد، گفتم: «ای مرد، آیا تو و پسرانت بلندقامت هستید یا اینکه در زابلستان همه این‌طور بلندقامت هستند؟» پیرمرد گفت: «در زابلستان همه این‌طور هستند و آنجا مملکت مردان ایران است.» فهمیدم که آن پیرمرد نام ایران را از فردوسی فراگرفته، برای اینکه از روزی که وارد خراسان شدم تا آن روز نشنیدم که کسی نام ایران را بر زبان بیاورد.

منصور حلاج می‌گفت «أنا الحق» و توضیح می‌داد چون خدا در همه‌جا هست و مکانی نیست که خدا در آن نباشد، بنابراین در من نیز وجود دارد. او را متهم کردند که دعوی خدایی می‌کند، در صورتی که نه منصور حلاج دعوی خدایی می‌کرد نه عین‌القضات همدانی.

در میدان جنگ وقتی چاره منحصربه‌فرد شد، نباید درنگ کرد، بلکه باید به استقبال مرگ رفت. مرد ترسو هزار بار می‌میرد و مرد دلیر فقط یک بار کشته می‌شود و در زندگی هرکس مرگ یک واقعهٔ حتمی است.