بریده‌هایی از کتاب بشر چیست؟

به عقیده‌ی من انسان فاقد هر نوع الهام یا علم حضوری است. او تمامی عقاید و تأثیراتش را از بیرون دریافت می‌کند.

ز گهواره تا گور بشر هیچ کاری انجام نمی‌دهد مگر اینکه هدف اول و مقدم آن کسب آرامش خاطر و آسایش نفسانی خودش باشد.

بیان کننده یک تفکر همواره بیانگر یک تفکر غیر مستقیم است.

م س: خیر. هیچ عملی، چه بزرگ، چه کوچک، چه خوب، چه بد وجود ندارد که تنها از یک انگیزه سرچشمه نگیرد: ضرورت تسکین دادن و ارضا کردن نفس خود.

م ج: آیا شما باور دارید که خداوند قادر به آفرینش انسانی ذاتا درستکار است؟ م س: البته. می‌دانم که او قادر به چنین کاری است. ضمنا می‌دانم که او هرگز چنین انسانی را خلق نکرده است.

غریزه چیزی نیست مگر اجرای خودکار و بدون تعقل عادات موروثی.

وجدان ما هیچ توجهی به رنجی که دیگران به آن مبتلا هستند ندارد، تا اینکه آن مورد به نقطه‌ای برسد که سبب رنج خودمان بشود.

بشر ماشین‌گونه ـ بشر که موتوری غیر شخصی است. انسان هر آنچه که هست، ناشی از ساخت خود و تأثیراتی است که توسط عوامل وراثتی، زیستی و معاشرتی بر او وارد شده است. او صرفا تحت تأثیرات خارجی است که به حرکت در می‌آید، هدایت می‌شود و فرمان می‌برد. او خالق هیچ چیزی نیست، حتی خالق یک تفکر هم نیست.

اگر انسانی با طبع غمگین به دنیا آمده باشد، هیچ چیزی قادر به شاد کردن او نیست و اگر او با طبعی شاد به دنیا آمده باشد، هیچ چیزی قادر به غمگین کردن او نیست.

بشر در انتخابش تابع طبع مادرزادی خویش و شخصیتی‌است که تربیت و محیط زیست او برایش ایجاد کرده اند: انتخاب (آزاد) بشرصرفاٌ تابع این دو مولفه است. (رد نظریه اراده آزاد و جایگزینی آن توسط انتخاب آزاد)

انسانهای طلاگونه، قلعگونه، مس وار، سرب گونه، فولادگونه و غیره وجود دارند ـ و هر کدام آنها محدودیتهایی دارند که ناشی از طبیعتشان، عوامل وراثتیشان، تعلیماتشان و محیط زیستشان است.

ما (بشریت) خود را با شماری از صفات که اسامی‌گمراه کننده‌ای به آنها داده‌ایم، آراسته‌ایم: عشق، نفرت، نیکوکاری، همدردی، آزمندی، خیرخواهی و از این قبیل. منظور من این است که معانی‌گمراه‌کننده‌ای به این اسامی می‌دهیم. تمامی آنها گونه‌ای از ارضای شخصی، خوشنودی شخصی هستند، اما این اسامی آنها را آنچنان مُبدل می‌کنند که توجه ما را از واقعیت منحرف می‌کنند. بنابراین ما واژه‌ای را به طور غیرمجاز وارد فرهنگ لغت کرده‌ایم که اصلاً به آنجا تعلق ندارد ـ فداکاری. این کلمه چیزی را وصف می‌کند که وجود خارجی ندارد. اما بدتر از هر چیز دیگر اینکه ما یگانه انگیزه‌ای را که تمامی اعمال بشر را به او امر و اجبار می‌کند نادیده می‌گیریم و هرگز ذکری از آن نمی‌کنیم: ضرورت آمرانه کسب رضایت شخصی تحت هر شرایط و به هر قیمت.

در تمامی داد و ستدها ارباب درونی مراقب است که شما اولین بهره را ببرید. در غیر این صورت هیچگونه داد و ستدی انجام نمی‌گیرد.

شما شخصا حتی کوچکترین اجزای‌میکروسکوپی موادی که عقاید شما از آنها ساخته شده‌اند را خلق نکرده‌اید و شخصا حتی نمی‌توانید ادعای ناچیزترین شایستگی را در مورد سر هم بندی مواد عاریه گرفته به یکدیگر داشته باشید. این کار بطور خودکار توسط نظام ذهنی شما و در تطابق کامل با قوانین ساختاری آن نظام صورت می‌گیرد. ضمنا شما نه تنها خودتان این نظام را نساخته‌اید، بلکه حتی تسلطی‌هم بر آن ندارید.

ذهنتان صرفا ماشینی بیش نیست. شما هیچ تسلطی بر آن ندارید و آن هم هیچ تسلطی بر خودش ندارد ـ ذهن صرفا از بیرون به کار می‌افتد. این قانون ساختاری آن است، قانون تمامی‌ماشینها است.

فرض بکنیم که من تصمیم بگیرم تفکراتی بکنم، تحقیقاتی بکنم، مطالعاتی بکنم با هدف عمدی‌که آن نظر را تغییر بدهم و به فرض اینکه موفق بشوم. این کار یک محرک خارجی نیست، تمامی آن شخصی و متعلق به من است: چرا که من بانی این طرح بوده‌ام. م س: نه حتی ذره‌ای از آن. این طرح از گفتگو با من سرچشمه گرفته است. در غیر این صورت هرگز به مخیله شما خطور نمی کرد. هیچ انسانی هیچ گاه چیزی را خلق نمی‌کند. تمامی افکار او و تمامی انگیزه‌هایش از بیرون نشأت می‌گیرند.

از نظر من بشر ماشینی است که از مکانیزم‌های مختلف اخلاقی و ذهنی ساخته شده است که به طور خودکار مطابق امیال ارباب درونی عمل می‌کند، اربابی که تشکیل یافته از طبع مادرزادی و انبوه کثیری از تأثیرات بیرونی و تربیت است؛ ماشینی که یگانه عمل او حفظ رضایت نفس ارباب خود است، قطع نظر از اینکه اعمال نیک یا پلید باشند؛ ماشینی که اراده‌اش مطلق است و می‌بایست اطاعت بشود و همواره نیز اطاعت می‌شود.

وجدان ما هیچ توجهی به رنجی که دیگران به آن مبتلا هستند ندارد، تا اینکه آن مورد به نقطه‌ای برسد که سبب رنج خودمان بشود. بلااستثنا در تمامی موارد، ما مطلقا نسبت به رنج دیگران بی‌تفاوت هستیم مگر اینکه مصائب دیگران سبب ناآرامی ما بشود.

هیچ انسانی هیچ گاه چیزی را خلق نمی‌کند. تمامی افکار او و تمامی انگیزه‌هایش از بیرون نشأت می‌گیرند.

افکار حضرت آدم از بیرون نشأت می‌گرفته است. ما ترس از مرگ را می‌شناسیم. ما آن را ابداع نکرده‌ایم، بلکه آن را از بیرون اکتساب کرده ایم، از گفتگوها و تعالیم. حضرت آدم ترس از مرگ را نمی‌شناخت ـ اصلاً و ابدا.

این که هرگز هیچ انسانی خود را به معنای متداول این عبارت قربانی‌نکرده است ـ یعنی صرفا به خاطر دیگران فداکاری نکرده است. انسان‌ها هر روز برای یکدیگر فداکاری می‌کنند، اما این عمل در درجه اول به خاطر خودشان است.

هنگامی‌که بشر معیار اشخاص دیگر را بررسی می‌کند، همواره با دید تحقیر به آن می‌نگرد؛ او هرگز معیاری نمی‌یابد که با تحسین آن را بررسی کند.

هرگاه که ذهن شما از یک موضوع به موضوع دیگر می‌شتابد و در این میان به موضوع الهام‌بخشی برمی‌خورد، با صدای بلند در مورد آن صحبت کنید ـ و یا از قلم خود استفاده کنید. این موضوع ذهن شما را علاقه‌مند و متمرکز خواهد کرد و او این سوژه را با خشنودی دنبال خواهد کرد. خود ذهن تصدی امور را بدست خواهد گرفت و کلمات را ارائه خواهد داد

عقاید اکتسابی هستند، طبایع مادرزادی؛ عقاید دستخوش تغییر می‌شوند، هیچ چیزی نمی‌تواند طبع را تغییر بدهد.

ز گهواره تا گور بشر هیچ کاری انجام نمی‌دهد مگر اینکه هدف اول و مقدم آن کسب آرامش خاطر و آسایش نفسانی خودش باشد.

افکار عمومی می‌تواند برخی انسان‌ها را به هر کاری وادار بکند.

هیچ چیز برای انسان مهم‌تر از پیامدهایی نیستند که سبب زیان یا بهره او می‌شوند ـ

آرمان‌های خود را با جدیت و پشتکار به سوی قله‌ای بالاتر و رفیع‌تر تربیت کنید تا اینکه اصلی‌ترین لذت شما در عملی باشد که در عین حالی که شما را ارضا می‌کند، حتما برای همنوعان و جامعه شما نیز ثمربخش باشد.

به محض اینکه جوینده‌ای آنچه را که با اعتقاد کامل حقیقت می‌داند، می‌یابد، او دیگر دست از جستجو برمی‌دارد و باقیمانده اوقات خود را صرف جمع‌آوری خرت و پرت برای وصله پینه کردن و درزگیری کردن و پایه زدن زیر آن و مقاوم ساختن آن در مقابل تغییرات جوی می‌کند تا از فروریختن آن بر روی سرش جلوگیری بکند. به این دلیل یک پرسبیتارین، پرسبیتارین باقی می‌ماند، یک مسلمان، مسلمان باقی می‌ماند، یک اسپیریتوالیست، اسپیریتوالیست باقی می‌ماند، یک دموکرات، دموکرات باقی‌می ماند، یک جمهوری‌خواه، جمهوری‌خواه باقی می‌ماند و یک سلطنت طلب، سلطنت طلب باقی می‌ماند.

بشر چیست؟ نوشته: مارک تواین ترجمه: سعید بافندی انتشارات: جامی