بریده‌هایی از کتاب اتاق زجر

«عکاسی بیش از تمامی هنرهای پیش از خود به ما درد داده است.»

تاریخ تصاویر صرفاً تاریخی خطی نیست که از «قبل» به «بعد» و همین‌طور به جانب آینده ادامه یابد؛ در قلمروِ تصاویر شاهد تاریخ معکوسی هستیم که در آن «قبل» در پرتوِ «بعد» به بخشی از وجود بالقوهٔ خود فعلیت می‌بخشد.

افراد جامعه بیش از آن‌که از بابت چهرهٔ فردی و منحصربه‌فرد خودشان نگران باشند، در خصوص از دست دادن چهرهٔ اجتماعی خود نگرانی دارند. آن‌ها بدنی متعلق به طبیعت و چهره‌ای متعلق به اجتماع هستند.

سلفی گرفتن نیز نوعی خواست اجتماعی است برای تکثیر چهره‌ای که اجتماع آن را در نظر دارد.

گوتفرید بوهم در کتاب پرتره و فرد از پیدایی پرتره‌های مستقل در عصر جدید و بازنمایی فردیت در آن‌ها سخن می‌گوید. از منظر وی، این پرتره‌ها به «دیگری» می‌نگرند و ارتباط میان پرتره و «دیگری» و تبادل نگاه در این پرتره‌هاست که موجب بازنمایی فردیت در آن‌ها شده است. پرتره موجب یادآوری چهرهٔ افراد و نمایندهٔ آن‌ها در سطحی بی‌جان است. پرتره جدا ساختن چهره از بدن و انتقال آن به سطحی نمادین است. در نهایت پرتره جانشین چهرهٔ غایب است.

تصاویر قربانیانِ اسیدپاشی صرفاً یادآوریِ شخصی چهره‌ای متعلق به گذشته است که در «این‌جا و اکنون» نیست. حتی در لحظه‌ای که فرد قربانی عکس «قبلی» اش را در دست دارد، فقط به مسائلی نظیر «عاطفه» و «هویت» اشاره ندارد، بلکه زجری را آشکار می‌سازد که شخصی است و تداوم دارد.

نمی‌توان چهره را ماحصل فردیت دانست، بلکه هر چهره‌ای مقید به فشارهای بیرونی و اجتماعی است. ایده‌آل‌هایی که این یا آن جامعه به نحوی ضمنی یا صریح برای زیبایی یا مقبولیت چهره تعریف کرده است منجر به پیدایی این چهرهٔ اجتماعی می‌شود.

نظام مد نیز به دنبال از میان بردن تکثر چهره‌هاست. تبلیغات لوازم‌آرایش و القای گونه‌های خاصی از «تزیین» چهره به گونه‌ای چهرهٔ جمعی اشاره دارند و کنار نهادن چهرهٔ فردی را تشویق می‌کنند.

«بهترین طریق مواجهه با دیگری این است که حتی متوجه رنگ چشم‌های او نشوید! وقتی رنگ چشم‌ها را مشاهده می‌کنیم برکنار از رابطهٔ اجتماعی با دیگری هستیم.»

چهره از آن حیث غنی است که در ساحتِ اخلاق و مقدم بر من قرار دارد و از آن حیث «مسکین» است که در ساحت وجودی یا سیاسی قرار دارد و کاملاً «آسیب‌پذیر و در معرض ناملایمات و بی‌حفاظ و پناهگاه» است