بریده‌هایی از کتاب کار کار انگلیسی هاست

قوانین سفت و سختی بر روابط بین زنان و مردان حاکم است اما راهکاری چون صیغه هم در جامعهٔ امروز پیشنهاد شده که کار را آسان کند

کار کار انگلیسی هاست

ایرانی‌ها اصولاً آدم‌هایی هستند که هیچ چیزی را بی‌جواب نمی‌گذارند.

برخورد با بسیجی‌های سیاه‌پوش، سرآغاز روندی بود که تعطیلات ما را خراب کرد و به راهی انداخت که هراس و بیم در دلمان جوانه زد. از یک طرف نیروهای پلیس بودند که هدفشان تنها محافظت از ما بود و از یک طرف نیروهایی که نمایندهٔ بخشی دیگر از جامعه بودند و با حمایت آن بخش به رویارویی ما می‌آمدند.

ایران همیشه خودش را تافتهٔ جدابافته‌ای از دنیا می‌انگاشته و روحیهٔ ملی در مردم این کشور بسیار قدرتمند است. این کشور اگرچه مسلمان است، اما ابداً عرب نیست، شیعه است و نه سنی. شیوهٔ زمامداری در این کشور هم کاملاً ویژه است و چنان متکثر که انگار همهٔ احزاب سیاسی را یک‌جا توی کاخ سفید بگذاری و از آن‌ها بخواهی آمریکا را بگردانند.

عکسی رنگی و بزرگ از مردی را دیدم که یک پلاکارد درشت به‌دست داشت و روی آن خطاب به من و به دو زبان انگلیسی و فارسی شعاری نوشته بود. متن فارسی این بود: «شهر شهیدان جای مهمان‌نوازی از دشمن انگلیسی نیست.» و متن انگلیسی‌اش که به برکت خدمات شایانی که سرویس ترجمهٔ گوگل به ادبستان ترجمهٔ جهانیان کرده به این شکل درآمده بود: شهید شهر مهمان‌نوازی می‌کند انگلیسی دشمن نیست

برایتان خواهم گفت که در سال ۱۹۵۳ چگونه بریتانیا با همدستی آمریکا کودتایی تدارک دید و محمد مصدق نخست‌وزیر وقت را با کودتا کنار زد. نفع این کودتا را شاه برد که دیگر حاکم بی‌چون و چرای ایران شده و رأی مردم هم برایش هیچ بود. اما او هم همیشه فکر می‌کرد که دست‌های پنهان بریتانیا در کشور برایش دسیسه می‌چینند و از صرافت انداختنش کلی وقت و توان می‌برد

کنار درخت یک دسته جوان حدو ۲۰ ساله با لباس‌های مرتب و تمیز و سیاه محرم و ریش‌های مرتب منتظر من بودند. برگه‌ای رسمی را دستم دادند که به‌دورش روبان سبزی بسته و مستقیم خطاب به من بود. دو ورق A۴ به زبان فارسی که در آن نوشته بودند ایران پذیرای قدوم من نیست و مرا خوش نمی‌دارد. محمد نگاهی به آن‌ها انداخت و سریع برایم ترجمه‌اش کرد.

سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده فرامرزی سپاه قدس در عملیات نظامی، از دل همین نیروها برخاسته و بعدها نامدارترین چهرهٔ نظامی این کشور در سراسر جهان شد. او که مستقیماً زیر نظر رهبر ایران کار می‌کند همیشه نوک پیکان سیاست‌های نظامی و خارجی این کشور در منطقه است.

کار کار انگلیسی هاست چرا ایران به ما بی اعتماد است؟

بریتانیا و شوروی ایران را اشغال کرده و تا ۱۹۴۶ در آن ماندند. در این دوره ما، کشورهای اشغالگر بودیم که در عمل بر ایران حکم می‌راندیم و بسیاری از چهره‌های شاخص این کشور را به گمان طرفداری و همدلی با آلمان نازی به حبس انداختیم.

در سراسر جهان گروه پرشماری از مردم عادی و مقامات سیاسی با اسرائیل مخالفند و سیاست‌های این کشور در نظرشان ناشایست و منفور است. از جمله شهرک‌سازی غیرقانونی این کشور در شرق بیت‌المقدس و کرانهٔ غربی و نیز رفتار غیرانسانی و بی‌موردی که با مردم فلسطین دارند. من هم یکی از این آدم‌ها هستم و از اسرائیل ناراضی. در خود اسرائیل هم اقلیتی وجود دارند که شمارشان کم نیست و این رفتارها را دوست نمی‌دارند

در جامعهٔ ایران حس بی‌اعتمادی به انگلیسی‌ها موج می‌زند و البته که دلایل متقنی هم برای این حس خود دارند. این بی‌اعتمادی برآمده از تجربیات تلخی است که به‌دست بریتانیا و در تمامی قرن نوزدهم و بیشتر قرن بیستم بر آن‌ها روا داشته شده.

بعد جمعیت به سوی باشگاه سفارتخانه رفت و به گواه کارمندان همهٔ بطری‌های مشروبات الکلی ناپدید شد

عمیقاً بر این باورم که وزرای خارجهٔ تمامی کشورهای درگیر برجام، کاری شگفت‌انگیز و فوق‌العاده انجام دادند. تنها تلخی‌اش این بود که رسیدن به نتیجه و برجام ۱۲ سال زمان برد

ایران را نه سیاستمداران جهانی به‌درستی درک می‌کنند و نه عامهٔ مردم دنیا.

«اینگیلیسی‌ها با پنبه سر می‌بُرن»

یکی از آشکارترین جنبه‌های رفتار «غیربریتانیایی» حکومت ما در زمانی بود که سه مقام ارشد ایرانی در ژانویه ۲۰۱۳ راهی لندن شدند تا موضوع را حل‌وفصل کنند. پیش‌تر برنامهٔ دقیق سفر را ارائه کرده و کنسولگری ما در استانبول هم ویزای رسمی و معتبری را پای گذرنامه‌هایشان زده بود. وقتی به هیترو رسیدند به آن‌ها گفته شد که ویزاهایشان همان روز باطل شده و بازداشت شدند و گذرنامه‌هایشان را هم ضبط کردند و دو روز بعد هم دیپورت شدند. وزارت کشور در توضیح این حرکت گفت که از زمان اشغال سفارت ما در ۲۰۱۱ سیاست این وزارتخانه بر این قرار گرفته که نگذارد هیچ مقام رسمی ایرانی به بریتانیا بیاید.

در میان سیاستمداران انگلیسی یک شوخی پرمعنا رواج دارد که می‌گویند ایران تنها کشوری است که هنوز گمان می‌کند بریتانیا یک ابرقدرت است. اما برای ایرانی‌ها این یک شوخی نیست.

از آن‌سو قرارداد به‌دست ایرانیان افتاد و ترجمه شد و همه دانستند که چقدر سهم ایران از این سود سرشار کم است و تا چه حد اجحاف بر کشور رفته. رسانه‌های اندک‌شمار و روزنامه‌هایی که در کشور منتشر می‌شدند، متن قرارداد را چاپ کردند و بلوا بالا گرفت. اما مهم‌ترین چیزی که تودهٔ مردم را علیه این ماجرا شوراند، چیزی دیگر بود: اختیار تنباکو به‌دست بیگانه می‌افتاد و این یعنی کفار به آن دست می‌زدند و نجس بود و دیگر نمی‌شد آن را کشید. حرمت تنباکو از اینجا آمد.

اگر خیال کرده‌اید که فقط مردم بریتانیا به تلفن‌هایشان معتاد شده‌اند، سخت در اشتباهید. بفرمایید ایران! اینجا شمار تلفن‌های همراه از همهٔ کشورهای دیگری که دیده بودم بیشتر بود و مثلاً آیفون ۶ شش‌ماه پیش از بریتانیا در ایران عرضه شده و دیگر تحریم کجا بود که جلویش را بگیرد.

مقدمه ایران را نه سیاستمداران جهانی به‌درستی درک می‌کنند و نه عامهٔ مردم دنیا.

تام هالند در کتاب آتش پارسی نوشته: «تأثیری که پارسیان و یونانیان بر تاریخ گذاشته‌اند چیزی نیست که با معیارهای شرقی و غربی امروز بتوانیم آن را بازشناسی کنیم. این دو امپراتوری در خود تک‌خدایی را داشتند و حکومت جهانی و دموکراسی و تمامیت‌خواهی: رد همهٔ این‌ها را می‌توان در دل تاریخ تا زمانهٔ جنگ‌های ایران و یونان گرفت و پیدا کرد. جایی که به‌حق می‌توان آن را محور تاریخ جهان نامید.»

اما در زمینهٔ رسانه‌های دیگر و جراید چندصدایی را می‌شود بیشتر دید و البته این قبیل رسانه‌ها هم به‌خوبی خود را با قوانین جاری هماهنگ کرده‌اند. در فوریهٔ ۲۰۱۹ یک روزنامهٔ اصلاح‌طلب به دلیل نوشتن تیتر «مهمان ناخوانده» زیر عکس بشار اسد تعطیل شد. دسترسی به برخی سایت‌های اینترنتی در ایران ممنوع است و شبکه‌های اجتماعی چون توییتر و فیس‌بوک فیلتر هستند ـ هرچند بیشتر مقامات ایرانی حساب رسمی توییتری دارند و گاهی پیام‌های مهم خود را آنجا می‌نویسند. شبکه‌های تلویزیونی خارجی گاهی در ایران با محدودیت حضور روبرو بوده‌اند و گاهی نه.

مقصد بعدی اصفهان بود اما دیروقت آنجا رسیدیم چون پلیس سفارش کرده بود بعد از تاریکی هوا وارد شهر بشویم. توی هتل عباسی اتاق گرفتیم که به‌گمانم یکی از قشنگ‌ترین هتل‌های دنیاست

هنری کیسینجر که سال‌ها وزیر خارجهٔ آمریکا بود و شهرتی هم در این عرصه دارد، همیشه از این گله داشت که: «ایران باید معلوم کند که یک ملت است یا یک آرمان.»

اما کسانی چون علاءالدین بروجردی هم در دیدار با ما حرف‌های متفاوتی زدند. او که رییس کمیتهٔ امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بود از دید یک اصول‌گرای واقعی نخست به یادمان آورد که زمانی که امام دوازدهم شیعیان ظهور کند، مسیح همراهش خواهد بود و این نکته را به ما یادآور شد که در مجلس ایران، مسیحیان و کلیمی‌ها و زرتشتیان جایگاه ویژه‌ای دارند. بعد از این گفت که آیا از خودمان پرسیده‌ایم که چرا مردم ایران این همه از بریتانیایی‌ها دلخورند و از روس‌ها نه. با اینکه هر دوی این کشورها در زمان شاه نفوذی بی‌مانند در کشور داشته‌اند. جواب را خودش در آستین داشت و گفت به‌خاطر اینکه بریتانیایی‌ها هیچ‌گاه مسئولیت گذشتهٔ سیاه و سیاست‌های مزورانهٔ خود را در قبال ایران نپذیرفتند

وقتی احمدی‌نژاد هم گفت که اسرائیل باید از صفحهٔ روزگار محو شود (در فصل ۱۸ از این ماجرا نوشتم) هرچند این حرفش بد ترجمه شده باشد، اما دست‌کم گویای یک نگاه کلی است که بر نابودی اسرائیل نظر دارد.

درکمترین زمان به هتل رفتیم و بعد به رستوران شهرزاد که مدیر کهنسالش با گرم‌ترین زبان و رفتار ممکن ما را پذیرفت. عجیب اینکه کراوات داشت که در ایران چیزی نامعمول است. در ایران، از زمان انقلاب به بعد، یکی از نشانه‌های آدم‌های خوب همین است که کراوات ندارند.

هنری کیسینجر که سال‌ها وزیر خارجهٔ آمریکا بود و شهرتی هم در این عرصه دارد، همیشه از این گله داشت که: «ایران باید معلوم کند که یک ملت است یا یک آرمان.»