بریده‌هایی از کتاب حرکت

«خیلی عجیب است که اینها بر باطلشان، این همه پا بر جا هستند و شما در حقِّتان، این قدر سست!»

برای جهل ما همین بس که اندازه و قدر خود را ندانیم.

وقتی آدمی حرکتی ندارد، مجبور است خودش را با شکل‌های مختلف زندگی فریب دهد تا خیال کند که حرکتی دارد.

خیال می‌کنیم خیلی مهم هستیم؛ چون فقط می‌دانیم، در حالی که دانستن، مسأله‌ای را حل نمی‌کند.

مهم نیست در تاریکی هستیم یا نور، مهم این است که نور در راه ما افتاده یا در چشم ما؟ نوری که در چشم است، کور می‌کند و نوری که در راه است، عامل حرکت.

مستضعف کسی است که در باطل است، ولی خیال می‌کند آنچه دارد، حق است.

این ما هستیم که ستم را پرورش می‌دهیم

کفر متحرک به اسلام می‌رسد، ولی اسلام راکد، پدر بزرگِ کفر است.

عظمت انسان در بینش اوست، نه دانش او.

شروع حرکت که ضرورت حرکت نیز از آن مایه می‌گیرد، از لحظه‌ای است که تو می‌فهمی از همه چیزهایی که با آنها مأنوس هستی، بزرگ‌تری. بزرگ‌تری؛ چون آنها به تو ختم شده‌اند و تو میوه این درختی و هیچ وقت به ریشه و خاک و سنگ، برگشت نخواهی کرد.

رسول، اسلام را آورد نه مسلم را و نه فقیه را.

این طور نیست که فقط بشنوید و بعد هم اگر شناختید و حرکت نکردید، هیچ مشکلی پیش نیاید. کسانی که به اندازه تمامی عمرشان آگاهی به دست آورده‌اند، ولی به اندازه یک لحظه هم گامی برنداشته‌اند، بدانند که همین آگاهی‌ها، اغلال و زنجیرهاشان می‌شود و آنها را خُرد و خسته می‌کند. اینکه می‌بینید با باری از معلومات و مطالعات و آگاهی‌ها، هر کدام فرعونی شده‌ایم و آشکار و پنهان، دعواها داریم، به همین خاطر است که آگاهی یک عمر را به دوش گرفته‌ایم، ولی حرکت یک لحظه را هم نداشته‌ایم. باری که بازده نداشته باشد، چه کمرها که نمی‌شکند! باشد که هر کدام از ما مولّد باشیم نه محتکر!

تنوع‌طلبی، نشان دهنده نیازی است که ارضاء نشده؛ مثل گرسنه‌ای که اگر به او غذا ندهند، کثافت‌ها را هم می‌خورد.

ما به چه دل بسته‌ایم؟ به چه تکیه کرده‌ایم؟ به پدری که یک سیگار برایش بیاوریم یا نیاوریم، کم و زیاد می‌شود. به همسری که نمی‌شود اعتماد کرد. به شغلی که با یک امضاء می‌آید و با یک امضاء می‌رود. به نفسی که در یک لحظه بالا می‌آید و یک دفعه قطع می‌شود؟ به چه تکیه کرده‌ایم؟!

عظمت انسان در بینش اوست، نه دانش او.

یک شتاب، یونس را زندانی شکم ماهی می‌کند. ما که جامع الشرایط هستیم و کبر و حرص و بخل و شتاب را همه یک جا داریم

به بعضی از دوستان که در شرایطی احتیاجاتی داشتند، می‌گفتم اقدام کن. می‌گفت نمی‌شود. به او گفتم: آیا از آن مقدار توانایی که داشته‌ای، استفاده کرده‌ای، یا در جا سوزانده‌ای؟ تویی که هنوز یک لیتر بنزین داری، چرا در جا می‌سوزانی؟ مصرف کن، اگر ماندی، عذر داری، ولی وقتی که بنزین داری، اگر بمانی و اقدامی نکنی، محکوم هستی و مسئول.

کسانی که نقشه ندارند، مهره نقشه‌دارها خواهند شد.

حرکت‌هایی که نسنجیده باشد، در انسان باروری نمی‌آورد و علامت آن هم این است که یا مغرور عملمان می‌شویم و یا خسته از عمل. اگر ما را بکوبند خسته‌ایم و اگر تشویقمان کنند، مغروریم.

عظمت انسان در بینش اوست، نه دانش او.

ارزش عمل در کمیت آن نیست، در بینش و نگرشی است که انسان به آثار عمل دارد، در محرّک و انگیزه‌ای است که او را به جریان انداخته، در جهت و هدفی است که برای آن در نظر گرفته. ارزش عمل، در رابطه با این اصول است.

دومین چیزی که باید از ما گرفته شود تا بتوانیم حرکت خود را شروع کنیم «انتظار» ماست. انتظار به این معنا که می‌خواهیم دیگری شروع کند. بنا نداریم خلق کنیم. همیشه منتظریم و می‌خواهیم کشف کنیم. بنا نداریم نقطه آغاز باشیم. همیشه می‌خواهیم دُم باشیم نه سر، دنباله‌رو باشیم نه جلودار؛ چون چشم نداریم و در تاریکی مانده‌ایم. مگر دیگران چه داشته‌اند که ما نداریم؟!

«ما آمده‌ایم تا شما را از تنگی زندگی، به وسعت و فراخ آخرت و از بردگی و عبادت خلق، به عبادت «الله» و آزادگی سوق دهیم.»

آگاهی زیاد برای انسانی که خود زیاد نشده، جز رنج ندارد.

اگر از خودمان سؤال نکنیم که وقت خود را با چه چیز پُر کرده‌ایم؟ از ما سؤال خواهد شد: «لَتُسْئَلُنَّ یوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ».

انسان کلیتی است که جبرهای گوناگون در او جریان دارند. کلیتی است که جبر اجتماعی، جبر تاریخ، جبر وراثت، جبر محیط و تربیت در او مؤثرند، نه حاکم.

کسانی که سر به بالا دارند و حرکتی متعالی را می‌خواهند، مثل سنگ نیستند تا با هُل دادن به جایی برسند؛ چرا که وقتی این نیرو تمام شد، سقوط می‌کنند؛ که سقوط، یک اصل طبیعی برای سنگ‌هاست.

با باری از معلومات و مطالعات و آگاهی‌ها، هر کدام فرعونی شده‌ایم و آشکار و پنهان، دعواها داریم، به همین خاطر است که آگاهی یک عمر را به دوش گرفته‌ایم، ولی حرکت یک لحظه را هم نداشته‌ایم. باری که بازده نداشته باشد، چه کمرها که نمی‌شکند!

کسانی که حرکتی ندارند، مجبورند با تنوع‌ها خودشان را مشغول کنند.

ابا عبدالله در یکی از شب‌ها بیدار شدند و به علی اکبر (ع) گفتند: «در خواب دیدم که کسی می‌گوید: این کاروان می‌رود و مرگ به دنبال آن است.» علی اکبر (ع) گفت: «پدر مگر ما بر حق نیستیم؟» حضرت فرمود: «بلی»، پسر گفت: «اِذَنْ لا نُبَالِی»