بریده‌هایی از کتاب شکوه امر خدا

امام صادق (ع): «مَن حَسُنَت نِیَّتُهُ زِیدَ فی عُمرِهِ؛ هرکس خوش‌نیت شود، عمرش زیاد شود.»

چقدر زیباست این کلمهٔ «بندگی». چقدر زیباست آن لحظه‌ای که خدا انسان را به «بند» می‌کشد.

چقدر زیباست آن لحظه‌ای که خدا انسان را به «بند» می‌کشد.

فرهنگ اعتکاف این است که بگویی: این قیمتی ندارد که «من» چون میل دارم، کار خوبی را انجام دهم. قیمتی‌تر آن است که اساساً «من» و میل «من» وجود نداشته باشد، بلکه تنها خدا و امر خدا باشد که مرا به کار خوب وادار می‌کند.

رسول خدا (ص): «اگر مردی با چاقوی تیزی به مردی حمله کند، برای او بهتر است از اینکه در مقابل صورتش از او تعریف کند؛ لَو مَشی رجُلٌ إلی رجُلٍ بسِکینٍ مُرهَفٍ کانَ خَیرا لَهُ مِن أن یثنی علَیهِ فی وَجهِهِ»(میزان‌الحکمه، حدیث ۱۸۶۷۹) و همچنین: «هرگاه در مقابل روی برادرت از او تعریف کنی، مانند این است که تیغ بر گلویش کشیده باشی؛ إذا مَدَحتَ أخاک فی وَجهِهِ فکأنّما أمرَرتَ علی حَلقِهِ المُوسی»(همان، حدیث ۱۸۶۸۰)

چقدر زیباست این کلمهٔ «بندگی». چقدر زیباست آن لحظه‌ای که خدا انسان را به «بند» می‌کشد.

روزی ما در مقابل معبود خواهیم ایستاد. و به ملاقات او خواهیم شتافت. آنجا می‌فهمیم که همهٔ آنچه همیشه می‌خواسته‌ایم خود خداست. و آنجا می‌فهمیم که تمام عمر باید به یاد این لحظه می‌زیسته‌ایم و برای این لحظه ظرفیت پیدا می‌کرده‌ایم. چرا که آنجا هر کسی را به‌قدر ظرفیتش از جرعهٔ وصال می‌چشانند و سرمست می‌کنند. ولی آنجا دیگر تأسف خوردن دیر خواهد بود. باید از قبل و سر سجادهٔ هر نماز، تمرین ملاقات می‌کردیم و توجه به دیدار می‌داشتیم.

وقتی خانهٔ خدا را با خانهٔ خودمان مقایسه کنیم، می‌بینیم اگر کاشانهٔ ما جایی برای کالبد مادی ما است، مسجد آشیانه‌ای برای روح لایتناهی ما است.

چقدر زیباست این کلمهٔ «بندگی».

هم لازم است انسان کارهای خوبش را در زمان مداوم انجام دهدتا اثربخش باشد؛ وهم لازم است گاهی زمانی متراکم را صرف بهبود حال خویش کندتا مؤثر واقع شود. برای مداوای برخی از بیماری‌های جسمی هم همین کار را انجام می‌دهند. گاهی برنامهٔ دارویی مداوم و گاهی که کار سخت شده باشد برنامهٔ دارویی متراکم.

بعضی‌ها تواضعی که باید سر سجاده پیدا کنند و غرور و منیتی را که باید با عبادت درهم بشکنند، هنگام جان دادن (إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ) پیدا می‌کنند.

پس در مسجد می‌مانی تا قلبت به کار بیفتد. چشم قلبت باز شود. حتی زبان از خوردن و آشامیدن می‌بندی تا به «به‌کار افتادن قلبت» کمک کند.

به زبان ساده اعتکاف یک جور به دردسر انداختن خودِ انسان توسط خودِ انسان است.

اعتکاف تمرین عجیب رعایت جمع و حفاظت از تنهایی است.

«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ؛ و من جن و انس را نیافریدم مگر برای اینکه عبادتم کنند». هر کس فطرتش را محجوب و معیوب نکرده باشد، از عبد بودن خود احساس لذت می‌کند، و هنگام صدور امر خدا، هنگام درک رابطهٔ عبد و مولاست؛ چیزی که گمشدهٔ ماست.

معتکف باید وصیت‌نامه‌اش را نوشته باشد

نمونهٔ عالی مستحبات خودپرستانه و آفت‌زده آن است که دستورات مهم‌تر خدا، مثل رعایت حال اطرافیان، ذوی‌الحقوق و یا زیردستان را رها کنی و به عبادت بپردازی. اتفاقاً در چنین شرایطی گاهی عبادتِ خوش رنگ و لعابی هم پیدا می‌شود. انگار دیگر شیطان برای ترک این عبادت نابجا انسان را وسوسه نمی‌کند.

نمونهٔ عالی مستحبات خودپرستانه و آفت‌زده آن است که دستورات مهم‌تر خدا، مثل رعایت حال اطرافیان، ذوی‌الحقوق و یا زیردستان را رها کنی و به عبادت بپردازی. اتفاقاً در چنین شرایطی گاهی عبادتِ خوش رنگ و لعابی هم پیدا می‌شود. انگار دیگر شیطان برای ترک این عبادت نابجا انسان را وسوسه نمی‌کند.

شاید خداوند متعال می‌خواهد الگویی از یک مؤمن باصفا در اختیار دیگر مؤمنان قرار دهد

زیاد قرآن بخوانید. آیات قرآن نازنین را نگاه کنید و برخورد خدا با بندگان خود را ببینید. اصلاً ذره‌ای از مقام الوهیت خود پایین نمی‌آید. اصلاً ذره‌ای از مقام بلند ربوبی خود کوتاه نمی‌آید. با مرور مکرر آیات قرآن باور کنیم خدا رب اعلای ماست. و ما در برابر او در نهایت ناچیزی هستیم. با مرور قرآن دریابیم بزرگ‌تر داریم

خدا را کوچک می‌کنند؛ در حدّ یک محبوب زیردست یا در حدّ وسیلهٔ نقلیه‌ای که می‌توانند با آن به مقصد برسند. و نعوذ بالله می‌خواهند خدا مثل یک ماشین زیر پایشان باشد. و آن قدر خودپرست هستند که خدا را هم فقط با اذن خودشان پرستش می‌کنند. نه؛ بیاییم خدا را به امر او پرستش کنیم!

اعتکاف تمرین عجیب رعایت جمع و حفاظت از تنهایی است.

واقع مطلب این است که اگر علی (ع) اهل امر کردن نبود، مورد پسند همه قرار می‌گرفت و کسی با او مشکل پیدا نمی‌کرد. مراقب باش امر و نهی مولا دلت را نزند. تو منتظر مولایی هستی که در امر و نهی بی‌نظیر است و چون بسط ید دارد، از امیرالمؤمنین (ع) بیشتر امر و نهی خواهد کرد. مواظب باش قبل از آمدنش اهل امر بشوی تا مبادا ببرّی.