دانلود و خرید رهایی از تکبر پنهان

اصلاً دعا کردن و استغاثه به درگاه پروردگار تکبّر را از دل زائل می‌کند. گاهی طرح درخواست‌های کوچک و نیازهای سطحی در بارگاه خداوند متعال، برای انسان تواضع به ارمغان می‌آورد؛ تواضعی که به آن بیشتر از رفع حوائجمان نیاز داریم. به همین دلیل است که خدای متعال به حضرت موسی (ع) وحی کرد که حتی نمک طعامت را هم از ما بخواه. ظاهراً به این دلیل نمک طعام مثال زده شده که فراوان است و در کنار هر شوره‌زاری می‌شود آن را یافت.

امام صادق (ع) تیر آخر را به بی‌خبری از عیوب خود زده‌اند، آنجا که فرمودند: «إذا رَأیتُمُ العَبْدَ مُتَفَقِّدا لِذُنوبِ النّاسِ، ناسِیاً لِذُنوبِهِ، فَاعْلَمُوا أنَّهُ قَد مُکرَ بِهِ؛ وقتی دیدید کسی به عیوب دیگران مشغول است و عیوب خود را فراموش کرده است، بدانید که گرفتار مکر خداوند شده است.» یعنی شاید دیگر خدا نمی‌خواهد او آدم شود. شنیده‌اید کسی را سراغ نخود سیاه بفرستند؟ ممکن است ندیده باشید؛ حالا ببینید. خدا او را سرگرم عیوب دیگران کرده تا عیوب خود را نبیند که آدم نشود. ببینید خدا چقدر از او بیزار است! هر کس می‌خواهد خدا او را بخواهد، نباید نسبت به عیوب خود بی‌تفاوت باشد.

امام علی (ع) می‌فرمایند: «إیاک و الکبرَ، فإنّهُ أعظَمُ الذُّنوبِ و ألأَمُ العُیوبِ، و هُو حِلیةُ إبلیسَ؛ از تکبّر بپرهیز، که آن بزرگ‌ترین گناهان، و دردناک‌ترین عیب‌ها، و زیور شیطان است.» در کلام دیگری امیرالمؤمنین (ع) کبر را در رأس هر طغیانی قرار می‌دهند: «اِحذَرِ الکبْرَ؛ فإنّهُ رأسُ الطُّغیانِ و مَعصیةُ الرَّحمانِ»

به فرموده امام صادق (ع) اگر انسان از این بلیهٔ بزرگ نجات یابد، به کرامت بزرگی نائل آمده است: «مَن بَرِئَ مِن الکبرِ نالَ الکرامَةَ؛ هرکه از کبر مبرّا شود، به کرامت و بزرگواری رسیده است.»

خداوند متعال هم می‌فرمایند که خواندن نماز برای آدم‌ها سخت است، مگر آنکه به خشوع رسیده باشند: «وَ إِنَّها لَکبیرَةٌ إِلاَّ عَلَی الْخاشِعینَ؛ و به درستی که نماز سخت است مگر برای خاشعان.»

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «أَکرِهْ نَفْسَک عَلَی الْفَضَائِلِ فَإِنَّ الرَّذَائِلَ أَنْتَ مَطْبُوعٌ عَلَیهَا» یعنی اگر خود را وادار به خوبی‌ها نکنی، طبیعتاً به بدی‌ها کشیده می‌شوی. یعنی هرچند فطرت تو الهی است ولی طبیعت تو به سمت رذائل گرایش دارد.

در این‌باره امیرالمؤمنین (ع) در کلمات مختلفی می‌فرمایند: «همه انسان‌های متکبّر، حقیر هستند» یا «جز انسان فرومایه کسی تکبّر نمی‌کند» یا «جز انسان فرومایه و بی‌نام و نشان کسی تکبّر نمی‌کند.» امام صادق (ع) هم دربارهٔ اینکه چنین افرادی به دلیل احساس حقارت و ذلتی که در درون خود می‌یابند، تکبّر می‌کنند، می‌فرمایند: «ما مِن رَجُلٍ تَکبَّرَ أو تَجَبَّرَ إلا لِذِلَّةٍ وَجَدَها فی نفسِهِ؛ هیچ انسانی تکبّر یا ستمگری نمی‌کند، مگر به‌خاطر ذلت و حقارتی که در نفس خود احساس می‌کند.»

«الکبرُ قد یکونُ فی شِرارِ النّاسِ مِن کلِّ جِنسٍ» یعنی تکبّر ممکن است در آدم‌هایی از هر جنس و گروهی وجود داشته باشد. بنابراین لازم نیست حتماً متکبّرین از ثروتمندان یا فقیران و یا از گروه عالمان یا جاهلان باشند. آن قدر ابلیس ملعون این تکبّر را ارزان کرده که همه می‌توانند مشتری شوند.

در این‌باره امیرالمؤمنین (ع) در کلمات مختلفی می‌فرمایند: «همه انسان‌های متکبّر، حقیر هستند» یا «جز انسان فرومایه کسی تکبّر نمی‌کند» یا «جز انسان فرومایه و بی‌نام و نشان کسی تکبّر نمی‌کند.»

امام باقر (ع) می‌فرماید: «وَ اللَّهِ مَا ینْجُو مِنَ الذَّنْبِ إِلَّا مَنْ أَقَرَّ بِهِ.» امام به خداوند سوگند یاد می‌کند که از گناه نجات پیدا نمی‌کند مگر آن کسی‌که به گناهِ خود اقرار کند.