بریده‌هایی از کتاب سبکی تحمل ‌ناپذیر هستی ( بار هستی )

وقتی یک قوی آن‌قدر ضعیف است که یک ضعیف را آزار می‌دهد، آن‌گاه ضعیف باید آن‌قدر قوی باشد که عرصه را ترک کند.

تفاوت یک شخص خودآموخته با یک تحصیل‌کردهٔ دانشگاه نه در وسعت دانش که در وسعت سرزندگی و اعتمادبه‌نفس است.

این بدترین حرفی بود که هرکسی می‌توانست به او بگوید!

ما هیچ‌وقت نمی‌دانیم چه می‌خواهیم؛ چون تنها یک زندگی داریم و نه می‌توانیم آن را با زندگی‌های قبلی‌مان مقایسه کنیم و نه می‌توانیم در زندگی‌های پیش رویمان آن را تکمیل کنیم.

او برای مقابله با دنیای ناهنجاری‌هایی که پیرامونش را گرفته بود تنها یک سلاح داشت: کتاب‌ها

شخصی که می‌خواهد جایی را که در آن زندگی می‌کند، ترک کند، مسلماً شاد نیست.

«در سطح دروغی قابل‌درک وجود داشت و در عمق، حقیقتی غیرقابل درک.»

هیچ محکی برای امتحان اینکه کدام تصمیم بهتر است، وجود ندارد؛ زیرا هیچ مبنایی برای مقایسه وجود ندارد. ما زندگی را، همان‌طور که رخ می‌دهد و بدون هشدار زندگی می‌کنیم؛ مثل هنرپیشه‌ای که برای اولین بار نقشش را تمرین می‌کند. و اگر اولین تمرین برای زندگی خود زندگی باشد، آنگاه زندگی چه ارزشی می‌تواند داشته باشد؟ به همین دلیل است که زندگی همیشه شبیه به یک طرح است. نه، طرح کلمهٔ مناسبی نیست؛ چون طرحْ نمای کلی یک چیز است، زمینهٔ یک تصویر؛ درحالی‌که این طرحی که زندگی ماست، طرحی برای هیچ است، یک نمای کلی بی‌هیچ تصویری.

مهم نیست که زندگی چقدر بی‌رحم باشد، در گورستان همیشه صلح برقرار است. حتی در دوران جنگ، دوران هیتلر، دوران استالین و دوران اشغال

توماس با خود گفت.Einmal ist keinmal این ضرب‌المثل آلمانی می‌گویدآنچه یک‌بار رخ می‌دهد، احتمالاً اصلاً رخ نداده است. اگر ما تنها یک زندگی برای زیستن داشته باشیم، احتمالاً اصلاً زندگی نکرده‌ایم.

۲ اگر هر لحظه از زندگی ما بی‌نهایت بار تکرار شود، پس همان‌طور که عیسی مسیح به صلیب میخ شده بود، ما نیز به ابدیت میخ شده‌ایم. این دورنمایی وحشتناک است.

هرکسی که هدفش چیزی بالاتر باشد، باید انتظار این را داشته باشد که روزی سرگیجه بگیرد. سرگیجه چیست؟ ترس از سقوط است؟ پس چرا حتی وقتی از بالای برجی که مجهز به نرده‌های محکمی هم هست، باز سرگیجه می‌گیریم؟ نه! سرگیجه چیزی فراتر از ترس از سقوط است. سرگیجه، ندای خالی بودن زیر پایمان است که ما را اغوا می‌کند و فریب می‌دهد؛ سرگیجه تمایل به سقوط است؛ و ما وحشت‌زده در برابر آن از خود دفاع می‌کنیم.

ما هم‌چنین می‌توانیم سرگیجه را سرمستیِ ضعف بنامیم. انسان با آگاهی از ضعفش تصمیم می‌گیرد به‌جای مقاومت کردن، تسلیم شود. او سرمست از ضعف آرزو می‌کند ضعیف‌تر شود، آرزو می‌کند جلوی چشم همه مردم، وسط میدان اصلی شهر، به زمین بیفتد، و آرزو می‌کند هرچه بیشتر سقوط کند.

سابینا دوست داشت به آن‌ها بگوید که پشت کمونیسم، فاشیسم، پشت همهٔ تجاوزها و اشغال‌ها، شری اساسی‌تر و نافذتر وجود دارد و تصویر آن شر تظاهرات مردمانی است که با مشت‌های گره‌کرده شعارهای مشخصی را فریاد می‌زنند. اما می‌دانست که نمی‌تواند منظورش را به آن‌ها بفهماند. بنابراین موضوع گفتگو را عوض کرد.

وقتی انسان در تاریکی درونی خودش بزرگ‌تر شود، شکل خارجی‌اش کوچک‌تر می‌شود.

وقتی یک قوی آن‌قدر ضعیف است که یک ضعیف را آزار می‌دهد، آن‌گاه ضعیف باید آن‌قدر قوی باشد که عرصه را ترک کند.

او موسیقی را نیروی رهایی‌بخش می‌دانست: موسیقی او را از تنهایی، درون‌گرایی و گردوخاک کتاب‌خانه رها می‌کرد.

رژیم‌های تبهکار توسط تبهکاران ایجاد نمی‌شود، بلکه هواخواهانی که این رژیم‌ها را متقاعد می‌کنند که آن‌ها تنها راه بهشت را پیدا کرده‌اند، سازندگان واقعی این رژیم‌ها هستند. آنان با چنان قدرتی از این راه دفاع می‌کنند که مجبورند بسیاری از مردم را اعدام کنند. بعدها روشن شد که هیچ بهشتی وجود ندارد و طرفداران هم جانی بوده‌اند.

«در سطح دروغی قابل‌درک وجود داشت و در عمق، حقیقتی غیرقابل درک.»

از نظر سابینا، زندگی در حقیقت، یعنی دروغ نگفتن به خود و دیگران، که تنها در انزوا ممکن است: وقتی کسی چشمش را به کارهایی که ما انجام می‌دهیم می‌دوزد، هیچ‌کدام از کارهایمان صادقانه نیست.

تفاوت یک شخص خودآموخته با یک تحصیل‌کردهٔ دانشگاه نه در وسعت دانش که در وسعت سرزندگی و اعتمادبه‌نفس است.

«وقتی یک جامعه ثروتمند باشد، مردم آن جامعه نیازی به کار کردن با دستانشان ندارند؛ آن‌ها خودشان را وقف فعالیت‌های غیرمادی می‌کنند. ما دانشگاه‌ها و دانشجویان بسیاری داریم. اگر دانشجویی بخواهد مدرکش را بگیرد، باید پایان‌نامه بنویسد. و چون دربارهٔ هر چیزی در دنیا می‌توان پایان‌نامه نوشت، موضوعات پایان‌نامه‌ها نامحدودند. کاغذهایی که با کلماتی بسیار سیاه شده‌اند، در بایگانی‌هایی بی‌روح‌تر از گورستان روی هم جمع می‌شوند، چون هیچ‌کس، حتی در روز استغاثه برای مردگان، به دیدن آن‌ها نمی‌رود.

وقتی یک قوی آن‌قدر ضعیف است که یک ضعیف را آزار می‌دهد، آن‌گاه ضعیف باید آن‌قدر قوی باشد که عرصه را ترک کند.

همهٔ عشاقْ ناخودآگاه نقش خودشان را در بازی ایفا می‌کنند؛ نقشی که از آغاز آن را بدون سرپیچی پذیرفته‌اند.

هرکسی فکر کند که رژیم‌های کمونیست اروپای مرکزی، منحصراً کار تبهکاران بوده‌اند، به حقیقتی اساسی اشراف دارد: رژیم‌های تبهکار توسط تبهکاران ایجاد نمی‌شود، بلکه هواخواهانی که این رژیم‌ها را متقاعد می‌کنند که آن‌ها تنها راه بهشت را پیدا کرده‌اند، سازندگان واقعی این رژیم‌ها هستند. آنان با چنان قدرتی از این راه دفاع می‌کنند که مجبورند بسیاری از مردم را اعدام کنند. بعدها روشن شد که هیچ بهشتی وجود ندارد و طرفداران هم جانی بوده‌اند. بعد همه بر سر کمونیست‌ها فریاد زدند که: شما مسئول بدبختی کشور هستید (فقر و بدبختی زیاد شده بود) مسئول از میان رفتن استقلال کشور (کشور به‌دست روس‌ها افتاده بود) و مسئول همهٔ کشتارها. و پاسخ متهمان این بود: ما نمی‌دانستیم! ما فریب خوردیم! ما مؤمنان واقعی بودیم! ما از صمیم قلب پاک بودیم! در نهایت این مشاجره به یک سؤال ساده منتهی می‌شد: آیا آن‌ها واقعاً چیزی نمی‌دانستند یا صرفاً می‌خواستند چنین چیزی را به بقیه بقبولانند؟

هر زنی بالقوه معشوق توماس بود و او از همهٔ آن‌ها می‌ترسید.

چیزی سنگین‌تر از ترحم وجود ندارد.

نشستن روی زمین در حضور مهمان‌ها، معرفِ سادگی، غیررسمی بودن، سیاست لیبرال، خودمانی بودن و شیوهٔ زندگی ایرانیان است

«بدن‌های لخت مشکلی ندارند. این کاملاً طبیعی است؛ و هرچه طبیعی است، زیباست.»

شخصی که می‌خواهد جایی را که در آن زندگی می‌کند، ترک کند، مسلماً شاد نیست.