بریده‌هایی از کتاب آذرباد

دلم می‌خواست تا ابد در کمپ بمانم و داشتن این ترس و آرزو بیش‌تر من را ترسانده بود. چون هر چه بیش‌تر زندگی را بسازی، خراب کردنش سخت‌تر می‌شود.

چون گریه دل‌شان را می‌شست و تمیز می‌کرد.

و فهمیدم که این زندگی را هم می‌شود تحمل کرد. و وقتی این را بشود، هر زندگی‌ای را می‌شود تحمل کرد و این خیلی غم‌انگیز بود.

چون خاک منتظر آدم‌هایش می‌ماند و آدم باید روی خاک خودش بمیرد که زمین جان بگیرد

و به شادی فکر کردم که سمج بود و همیشه بالاخره راهی برای آمدن پیدا می‌کرد.

هر جا هر غمی بود ما در آن فرومی‌رفتیم، چون این‌طوری ساخته شده بودیم و این کار را خیلی خوب بلد بودیم.

چشم‌هایش چمنزار سرزمین‌های دور بود و لبخندش بادبادک سرخی در آسمان

چرا غم‌های آدم وقتی روی‌شان دست می‌گذاری بیش‌تر درد می‌گیرند

ما هم در غم غروب یکشنبه فرومی‌رفتیم و هم در غم غروب جمعه

من به صدای سازش گوش دادم و لحظه‌های با هم بودن‌مان را جلوم چیدم و تماشا کردم؛ تمام آن لحظه‌هایی که هر کدام را مثل سکهٔ براقی تهِ تهِ قلبم نگه می‌دارم برای روز مبادا

بدون ونسان، چراغ‌ها بی‌رنگ بود و نورها کدر بود و من فکر کردم خودم نیستم

اصلاً شاید خاک برای همین منتظر مرده‌هاست، که زنده‌ها هم به هوای مرده‌ها برگردند.

فهمیدم که این زندگی را هم می‌شود تحمل کرد. و وقتی این را بشود، هر زندگی‌ای را می‌شود تحمل کرد و این خیلی غم‌انگیز بود.

من خیلی وقت است که از آدم‌ها قصه‌شان را نمی‌پرسم، چون قصه‌ها همیشه غمگین‌اند

ما مجبوریم روی زانوهای لرزان خودمان بایستیم، چون هیچ بنه‌ولی دستش را برای ایستادن به ما نمی‌دهد

گفت زندگی در سایهٔ جنگ طوری است که مدام فکر می‌کنی خطر از تو دور است. اما نیست. کشور کناری جنگ است، تو فکر می‌کنی از تو دور است. شهر کناری را بمباران می‌کنند، تو مطمئنی در امانی. خیابان آن طرف شهر را می‌زنند، تو تکان نمی‌خوری. خانهٔ همسایه ویران می‌شود، تو نانت را می‌خوری و بچه‌ات را بغل می‌کنی و در احاطهٔ دیوارهایی که نصفش ریخته جنگ را باور نمی‌کنی. چون باور کردنش خیلی سخت است. خیلی خیلی سخت

و ماندیم تا گریه کمی زنده‌اش کند و رهایش کند.

نمی‌توانستم همهٔ صورتش را با هم ببینم؛ تکه‌ای از گونه‌اش، یکی از چشم‌هایش، یا لب پایینش

مگر نمی‌دانستی من از قاتی شدن شادی و غم متنفرم؟

«نه ولری، نه. من قوی نیستم و نمی‌خوام باشم. اصلاً این قوی بودن رو بقیه ساخته‌ن که از من کار بکشن. من قوی نیستم. قوی بودنِ من توی مغز بقیه‌ست، چون به نفع‌شونه. من می‌خوام برای همیشه از قوی بودن استعفا بدم.

در راه برگشت، بابا خیلی ناراحت بود. چون پدرها باید بچه‌های‌شان را از دست پلیس نجات بدهند، نه بچه‌ها پدرها را

وقتی بگیرندشان بچه‌های‌شان باید بروند کمک‌شان؛ و آن‌ها هم از بچه‌های‌شان خجالت می‌کشند، هم به بچه‌های‌شان افتخار می‌کنند و این دو کنار هم سخت است؛ خیلی خیلی سخت است.

و من خوب می‌دانستم که بوی تعفن تن آدم‌های هر سرزمینی با سرزمین دیگر فرق دارد.

و من خوب می‌دانستم که بوی تعفن تن آدم‌های هر سرزمینی با سرزمین دیگر فرق دارد.

هر چه بیش‌تر زندگی را بسازی، خراب کردنش سخت‌تر می‌شود

ولی وقتی آدم خودش بخواهد گم بشود، هیچ سازمانی نمی‌تواند پیدایش کند.