بریده‌هایی از کتاب امریکا بر سر تقاطع

فوکویاما در مورد ایجاد و بسط دموکراسی نظر روشنی مطرح می‌کند. وی با انتقاد از دولت بوش تصریح می‌کند که «امریکا هرگز، هیچ‌وقت و در هیچ کشوری نتوانسته است دموکراسی را از خارج به آن کشور تحمیل کند. مردم جوامعی که خواستار دموکراسی‌اند، باید خودشان آن را به وجود آورند. این‌گونه نیست که ایالات متحده بتواند به‌سادگی تصمیم بگیرد که بخشی از دنیا را دموکراتیزه کند و سپس به‌راحتی بتواند در تحقق آن نیز موفق شود. این امر مستلزم گفتمان‌ها و فشارهای داخلی است.»

خلاصه مواضع فوکویاما در مورد تلاش‌های امریکا در بسط دموکراسی در منطقه خاورمیانه این است: سیاست خارجی امریکا برای ایجاد دموکراسی از طریق حمله نظامی کارساز نیست. دموکراسی را باید مردم منطقه به وجود بیاورند. روند آن هم روندی دشوار و طولانی است

درواقع، به نظر وی اگر کشوری وجود داشته باشد که بتواند جهان اسلام را از وضعیت کنونی بیرون بیاورد، ایران است؛ ایرانی که ۲۸ سال پیش موج کنونی بنیادگرایی را با سرنگونی شاه و به قدرت‌رسیدن آیت‌الله خمینی به حرکت واداشت. اگر ایران بتواند شکل مدرن‌تر و متساهل‌تری از اسلام ارائه کند، در آن‌صورت به الگویی قدرتمند برای بقیه جهان اسلام بدل خواهد شد.