بریده‌هایی از کتاب پرسش های اولین و آخرین

سقراط می‌گفت که ندایی درونی در او بود که گهگاه به او می‌گفت کارهایی را نکند، اما هرگز به او نگفت چه بکند.

امر ناشناخته و تصورناپذیر به جهان تجربی ما هم سرریز می‌شود. ما تمام مدت میان آنها زندگی می‌کنیم. ما برای خودمان، و برای یک‌دیگر همچون رازیم. در زندگی جنسی ما اعجاز اتفاق می‌افتد، و نیز در آفرینش یک زندگی جدید. ما زندگی یا مرگ را نمی‌فهمیم. و زمان را نیز... «چه چیزی در جهان تجربی ما شما را وادار می‌کند تا متقاعد شوید که باید چیزی جز آن هم باشد؟» وسوسه می‌شوم تا بگویم «همه چیز»

میزان آنچه ناشناختنی است نامحدود است، در حالی که آنچه می‌دانیم، و اصولاً می‌توانیم بدانیم، بسیار ناچیز است.

جهل و نادانستن دلیلی قانع‌کننده برای باور نداشتن است نه برای باور داشتن.

فروید زمانی نوشت: «جهل جهل است: هیچ حقی برای باور به آنچه از آن ناشی می‌شود وجود ندارد.»

«با دیگران چنان رفتار کن که انتظار داری با خودت رفتار شود.»

وقتی که هرکدام از ما می‌میریم، یا هر جسم مادی نابود می‌شود، ذرات و اتم‌های تشکیل‌دهندهٔ آن پخش و پراکنده می‌شوند، ولی هستی‌شان پایان نمی‌یابد. همان‌طور که قبل از به‌وجود آمدن ما جزئی از مواد جامد یا مایع یا گاز بوده‌اند -و آن‌گاه موقتاً گرد هم آمده‌اند تا من و شما را شکل دهند- باز پراکنده می‌شوند تا چیزهایی دیگر را تشکیل دهند. بنابراین همهٔ چیزهای مادی گذرا و ناپایدارند، تنظیماتی موقتی‌اند. فقط اتم‌ها، یا بهتر است بگوییم اجزای تشکیل‌دهندهٔ آنها، از بین نرفتنی‌اند.

وقتی که هرکدام از ما می‌میریم، یا هر جسم مادی نابود می‌شود، ذرات و اتم‌های تشکیل‌دهندهٔ آن پخش و پراکنده می‌شوند، ولی هستی‌شان پایان نمی‌یابد. همان‌طور که قبل از به‌وجود آمدن ما جزئی از مواد جامد یا مایع یا گاز بوده‌اند -و آن‌گاه موقتاً گرد هم آمده‌اند تا من و شما را شکل دهند- باز پراکنده می‌شوند تا چیزهایی دیگر را تشکیل دهند. بنابراین همهٔ چیزهای مادی گذرا و ناپایدارند، تنظیماتی موقتی‌اند. فقط اتم‌ها، یا بهتر است بگوییم اجزای تشکیل‌دهندهٔ آنها، از بین نرفتنی‌اند.

قدرت سیاسی رؤیای بچه‌مدرسه‌ای‌هاست که در آستانهٔ رسیدن به آن برایت رنگ می‌بازد.

اگر ما نامیرا بودیم نمی‌توانستیم در این جهان باشیم.

«می‌توان با کرمی که جسد پادشاهی را خورده است ماهی گرفت، و ماهی‌ای را خورد که غذایش آن کرم بوده است.» شاه، آگاه از آنکه طعنه‌ها همه به اوست، می‌گوید: «منظورت از این همه چیست؟» و هملت پاسخ می‌دهد: «هیچ، تنها به تو نشان دهم چگونه پادشاهی می‌تواند به امعا و احشای گدایی راه یابد.»

برای آنانی که از بینایی برخوردارند جهان بصری به‌سادگی فقط آنجاست، ولی یک نابینای مادرزاد نمی‌تواند این گونه «آنجا» را دریابد، او تنها می‌تواند از طریق ما دریافتی دست دوم از آن داشته باشد. در غیر این صورت این «آنجا» به چه چیز اشاره می‌کند، یا به چه چیز می‌تواند ارجاع داشته باشد؟ «آنجا» برای او کجاست؟ اگرچه او همه، یا تقریباً همهٔ زبانی را که برای توصیف آن مورد نیاز است در اختیار دارد، قادر به توصیف آن نیست، زیرا نمی‌تواند آن را درک کند.

به‌نظر می‌رسد در همهٔ جوامع افرادی بوده‌اند که ادعا می‌کرده‌اند که نادانستنی‌ها را می‌دانند -مثلا آینده را. ادعایی که شاید خوشان هم باورش داشته‌اند؛ و از این راه به نان و نوایی رسیده‌اند. حتی در جامعهٔ ما، که به‌شکلی بی‌سابقه دنیوی و عقل‌گراست، مطبوعاتی که بیش از همه طرفدار دارند و محبوب‌اند بخش‌هایی دارند که برای خوانندگانشان می‌گوید آینده برای آنها چه در چنته دارد. فعالیت‌هایی از این دست آشناترین و معمولی‌ترین اشکال فریبکاری و حقه‌بازی‌اند. تنها گونهٔ دیگری که به همین اندازه رایج و متداول است تظاهر به توانایی درمان است. هر دو آنها کارهایی دیرپا و دائمی‌اند، چرا که هر دو به ما توهماتی می‌بخشند که چنان به داشتنشان مشتاقیم که حاضریم بابتشان پول بدهیم و چیزهایی دیگر را فدا کنیم.

«با دیگران چنان رفتار کن که انتظار داری با خودت رفتار شود.»

چشم‌ها می‌توانند بیش از زبان گفتاری که ما در ارتباط با یکدیگر به کار می‌بریم سخن بگویند. نگاه‌ها به‌ویژه افشاگر حالات درونی ما هستند. عمقِ خویشتنِ ما از طریق نگاه چشمان ما ارتباط برقرار می‌کند. می‌دانیم که این یک واقعیت است

عقل می‌تواند در خطر انسداد، آلودگی، انحراف، یا حتی توقف قرار گیرد اگر که ما دخالت‌های دین و مذهب را در آن بپذیریم. تنها یک قاشق از دین و مذهب در فلسفه همچون قاشقی شکر در فنجانی قهوه عمل می‌کند: قدرت و مزهٔ آن را می‌گیرد و به‌آرامی نوعی بی‌خاصیتی و بی‌مزگی به آن وارد می‌کند.

اثر هنری است که این کار را می‌کند، و معنایی را به نمایش می‌گذارد که نمی‌تواند بیان شود.

واقعیت صاف و ساده این است که من نمی‌دانم آیا از پس مرگ باقی می‌مانم یا نه؛ و هیچ کس دیگری هم نمی‌داند. نمی‌دانم آیا روحی دارم یا نه، و کس دیگری هم نمی‌داند. اگر بخواهم مسألهٔ احتمالاً مرتبط دیگری را مطرح کنم، [این است که] نمی‌دانم آیا خدایی وجود دارد، و هیچ کس دیگری هم نمی‌داند. از این واقعیت که هیچ زمینه‌ای برای دادن پاسخی مثبت به هیچ یک از این سؤالات وجود ندارد، این نتیجه مستفاد نمی‌شود که جواب منفی به آنها درست است. ما در مورد پاسخ منفی هم هیچ دانش قطعی نداریم. مردمان بسیاری اعتقادات راسخ و تزلزل‌ناپذیری دربارهٔ این موضوعات دارند، ولی اعتقادات راسخ و تزلزل‌ناپذیر دانش و آگاهی نیستند.