کاوه لاجوردی
زندگینامه و معرفی کتاب‌های کاوه لاجوردی
کاوه لاجوردی (Kaveh Lajevardi) مترجم و پژوهشگر فلسفه، با ترجمه‌ی آثار شاخصی در حوزه‌ی فلسفه‌ی تحلیلی، نقش مؤثری در معرفی مباحث بنیادین این حوزه به مخاطبان فارسی‌زبان داشته است. آثار او، پلی میان اندیشه‌های فیلسوفان برجسته و علاقه‌مندان به فلسفه در ایران ایجاد کرده‌اند.
بیوگرافی کاوه لاجوردی
کاوه لاجوردی در سال ۱۳۵۰ در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات کارشناسی خود را در رشته‌ی ریاضیات محض در دانشگاه صنعتی شریف به پایان رساند و سپس مدرک کارشناسی‌ارشد خود را در همین رشته از دانشگاه تهران دریافت کرد. پس از آن برای ادامه تحصیل به تورنتوی کانادا رفت و دوره‌ی دکترای فلسفه را به اتمام رساند. رساله‌ی دکترای او که دربارهی موجهات بود به راهنمایی آنجان چاکراواتی در سال ۲۰۰۸ تکمیل شد. کاوه لاجوردی تدریس در مؤسساتی چون پنجره‌ی حکمت و مؤسسه‌ی پرسش در حوزه‌ی فلسفه را در پیش گرفت و در کنار آن، از طریق وبلاگ‌نویسی شخصی، نقد فضای آکادمیک را نیز دنبال کرد. تمرکز مطالعاتی این پژوهشگر عمدتاً بر فلسفه‌ی تحلیلی بوده است. از جمله فعالیت‌های شاخص او می‌توان به مشارکت در مناظرات فلسفی اشاره کرد؛ به‌ویژه مناظره‌ای با بیژن عبدالکریمی در دانشگاه مفید در اردیبهشت ۱۳۹۰ که در آن از فلسفه‌ی تحلیلی در برابر فلسفه‌ی قاره‌ای دفاع کرد.
مروری بر آثار فلسفی به ترجمه‌ی کاوه لاجوردی
«جستاری در خصوص فاهمه‌ی بشری» نوشته‌ی یکی از مهم‌ترین فلاسفه‌ی قرن هفدهم، جان لاک است که از مهم‌ترین شارحان نظریه‌ی اجتماعی بوده و در مکتب تجربه‌گرایی، نظریاتی مهم من‌باب شناخت‌شناسی و فلسفه سیاسی دارد. کاوه لاجوردی این اثر جان لاک را که به گفته‌ی ولتر، تاریخ طبیعی خودآگاهی را دربرگرفته، در سال ۱۴۰۰ ترجمه کرد و در نشر مرکز به چاپ رساند. این متن، اولین و منسجم‌ترین متن نظام‌مند در سنت تجربه‌گرایی فلسفی است. این اثر در همان زمانه‌ای که جان لاک زیست می‌کرد بسیار موردتوجه علاقه‌مندان به فلسفه قرار گرفت. در کتاب جستاری در خصوص فاهمه‌ی بشری می‌توان به موضوعات و استدلال‌های متعددی اشاره کرد که به بررسی مسائل فلسفی بنیادین می‌پردازد. از جمله‌ی این مباحث، برهان‌های متعدد برای اینکه انسان‌ها فاقد ایده‌های فطری‌اند (و بحث در اینکه این فقدان، اخلالی در دین و اخلاق ایجاد نمی‌کند)، کیفیات اولیه و ثانویه، حافظه، امرِ نامتناهی، ضرورت و اختیار، هویت شخصی، نام‌های جوهرها است. همچنین مباحثی مانند ذات واقعی و ذات نامی، نقص‌های زبان، دانشِ شهودی و برهانی، دانش بشر دربارهی خدا، نسبت ایمان و خرد.... نیز به تفصیل مورد بحث قرار گرفته‌اند.
کاوه لاجوردی در باب فهم بشری اثری دیگر را نیز از فیلسوف قرن هجدهم اسکاتلندی، دیوید هیوم با نام «کاوشی در خصوص فهم بشری» ترجمه کرده است. این اثر هیوم در کنار تأملات فلسفی دکارت و عقل محض کانت یکی از مهم‌ترین متون فلسفه‌ی مدرن است. بحث علیت و ارتباط ضروری و همچنین بحثی که هیوم دربارهی معجزات مطرح می‌کند، از بحث‌برانگیزترین بخش‌های کتاب کاوشی در خصوص فهم بشری است.
«ویتگنشتاین، قواعد و زبان خصوصی» نوشته‌ی سول کریپکی یکی دیگر از کتاب‌های فلسفه‌ی تحلیلی به ترجمه‌ی کاوه لاجوردی است. برتراند راسل لودویگ ویتگنشتاین را جانشین خود در فلسفه عنوان کرد. وی از پایه‌گذاران اصلی فلسفه‌ی تحلیلی است. این کتاب دربارهی تولد و مرگ و همچنین غرایب رفتاری ویتگنشتاین نیست، بلکه استدلالی محوری در خصوص فلسفه‌ی متأخر اوست. به عبارتی دیگر می‌توان گفت این اثر، کتابی فلسفی است، نه دربارهی یک فیلسوف یا من‌باب فلسفه. سول کریپکی که خود نیز یکی از فیلسوفان مطرح معاصر است این کتاب را به‌تفصیل دربارهی تحلیل ویتگنشتاین از مفهوم پیروی از قاعده‌ی بحث و خوانشی از استدلال مشهورِ «زبان خصوصی» گردآوری نموده است. ویتگنشتاین گفته است پارادوکسِ ما این بود: هیچ روندی را نمی‌توان با قاعده‌ای تعیین کرد، به این سبب که هر روندی را می‌توان با آن قاعده مطابق ساخت. نویسنده تلاش کرده تا این پارادوکس فلسفی را مورد خوانش و تحلیل گسترده قرار دهد.
«نام‌گذاری و ضرورت» کتابی دیگر از سول کریپکی است که متون سخنرانی این فیلسوف را در سال ۱۹۷۰ در دانشگاه پرینستون در برمی‌گیرد. بحث‌هایی درمورد فلسفه‌ی زبان، در حوزه‌ی فلسفه‌ی تحلیلی، همچنین کارکرد زبان در میان فیلسوفان تحلیلی از مباحث اصلی این کتاب است. کریپکی انواعی از نظریه‌های توصیف‌گرایانه را به گوتلوب فرگه، برتراند راسل، لودویگ ویتگنشتاین و جان سرل نسبت می‌دهد و عنوان می‌کند که نام‌های خاص یا مترادف با توصیف هستند، یا مرجع آن‌ها به دلیل مرتبط بودن نام با توصیف یا خوشه‌ای از توصیف‌هایی است که یک شی به طور منحصربه‌فرد آن را برآورده می‌کند. در این اثر ترجمه شده، توصیف‌گرایی را به عنوان نظریه‌ای در مورد چگونگی تعیین مرجع نام‌ها غیر قابل قبول می‌بینیم.
کاوه لاجوردی همچنین کتابی را با عنوان «محاوره‌ای در هویت شخصی و جاودانگی» از جان پری ترجمه کرده است که از این کتاب می‌توان به‌عنوان یکی از متون نخستین فلسفه برای مخاطبانی که هرگز فلسفه نخواندند، یاد کرد.
