احمد بهجت

بخشی از سرمایه هر کشور یا قومیتی، میراث فرهنگی و معنوی است که از نیاکانشان به ارث برده‌اند. با چنین میراثی، آن قوم و کشور می‌تواند با خاطری آسوده، تکیه‌گاه و سرمایه‌ای استوار و ثابت از ارزش‌ها و هنجارهای معنوی برای خود داشته باشد و آن را برای دوستداران فرهنگ در هر مکانی به اشتراک بگذارد. ارائه‌ی چنین آثاری، یقینا بایستی به دستان توانمندی صورت بگیرد که احمد شفیق بهجت (Ahmad Bahjat) یکی از آنان است. او روزنامه‌نگار و نویسنده‌ای مصری بود که در سال ۱۹۳۲ در شهر قاهره به دنیا آمد. وی در نوشتن دستی توانمند داشت و ستون‌نویس روزنامه «جعبه جهان» بود و توانایی این را داشت که جزئیاتی مفصل از مطالب را در چند سطر کوتاه با دقت خلاصه کند.

از دیگر فعالیت‌های او، نویسندگی و بازآفرینی قصص قرآن بود. مهارت او در تبدیل متن واقع‌گرایانه قرآنی به فانتزی برای کودکان بود تا از این طریق، خردسالان ارتباط بهتری با فرهنگ قرآنی پیدا کنند. به عنوان نمونه می‌توان به کتاب «نگهبان غار» از انتشارات سوره مهر که در طاقچه موجود است، یا مجموعه «قصه‌های قرآنی» در آثار او اشاره کرد. این داستان‌ها توسط انتشارات ذکر به زبان فارسی برگردانده شده‌اند و به صورت مجموعه یا جداگانه تحت عناوین «قصه‌های حیوانات در قرآن» یا «فیل ابرهه»، «هدهد سلیمان» و غیره در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته‌اند.

شاید ریشه داستان‌نویسی تا اندازه‌ای فابل او به کودکی‌اش بازگردد، در آنجایی که او به داستان‌های حیوانات در قرآن و همچنین علاقه‌مندی خودش به حیوانات سخن می‌گوید. او حتی تعداد زیادی گربه نگهداری می‌کرد و توجه به سگ‌های ولگرد داشت. حتی در مقدمه‌ی یکی از کتاب‌های خود می‌گوید: «هر مکانی که می‌رفتم و سگ ولگردی را مشاهده می‌کردم، می‌خواستم دستی بر سر او بکشم و به او محبت کنم زیرا که او شاید نیاکانش سگ اصحاب کهف باشد.» یا اینکه بیان می‌کند در تمام نوجوانی دلش می‌خواست یک پرنده هدهد داشته باشد تا اینکه یکی از دوستانش این پرنده را به او می‌دهد.

هدهد را به خانه آوردم و او را در اتاقم رها کردم. او یک جاندار اسیر و ناامید شد و در روز دوم هیچ چیزی نخورد و مُرد. من حس عمیق غم و اندوه فراوانی داشتم و نمی‌دانستم چه کار کنم. قرآن مجید را آوردم و شروع به خواندن داستان سلیمان و هدهد کردم. در این لحظه، هدهد دوبار سر زیبایش را بلند کرد و در حالی که به آیات قرآن گوش می‌داد، جان به جان‌آفرین تسلیم کرد. در آن هنگام با خود فکر کردم در حالی که به افتخارات نیاکان خود گوش می‌سپارد، جان می‌دهد.

ماجرای جالبی برای نوشتن قصص قرآنی او وجود دارد. وی مدتی طولانی به گردآوری اطلاعات درباره پرندگان مشغول بود تا بتواند بنویسد، اما هیچ فایده‌ای نداشت. تا آنکه به گفته خودش، دَم رحمت آسمانی بر او وزید و مسیر میسر شد. او در عصری می‌زیست که نویسندگان بزرگ عرب دیگری هم‌عصر او بودند. برخی از این نویسندگان که در جهت اعتلای ادبیات عرب قدم برداشتند شامل طه حسین و نجیب محفوظ هستند.

از دلایلی که پیشنهاد می‌شود آثار احمد بهجت مطالعه شود عبارتند از:

1. کلام و قلمی جذاب و شیوا از داستان‌های قرآنی

2. القا یا تفهیم ارزش‌های دینی بر اساس داستان‌های قرآنی

3. گسترش ادبیات کودک با نوشتن داستان‌هایی با رویکرد مذهبی